Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012

Φιλανθρωπία ή αλληλεγγύη Του Περικλή Κοροβέση

Δευτέρα, Δεκεμβρίου 31, 2012
Ο καπιταλισμός είναι ένα είδος κοινωνικού καρκίνου. Με τη νεοπλασία του κέρδους να επεκτείνεται επιθετικά, τόσο στον άνθρωπο, όσο και στο περιβάλλον του, και να επενδύει στον θάνατο της ζωής. Αυτό που μετράει είναι ο πλούτος του 1% και ο αφανισμός του 99% του πληθυσμού μαζί με τον αφανισμό του πλανήτη Γη.

Η επανάσταση του αρπακτικού κεφαλαίου, με τις θεωρίες του νεοφιλελευθερισμού του Φρίντμαν της σχολής του Σικάγου, έγινε μια νέα πολιτική θρησκεία που προσηλύτισε σοσιαλιστές και ανανεωτικούς κομμουνιστές (π.χ. Χριστόφιας, Κουβέλης στα καθ” ημάς) και έκλεισε τους κλασικούς κομμουνιστές στο μοναστήρι του Ορθού Δόγματος, όπου επιδίδονται σε λιτανείες και προσευχές για την έλευση της αταξικής κοινωνίας, στην οποία ο παράδεισος θα μετακομίσει από τον ουρανό στη Γη και θα εγκατασταθεί οριστικά.

Τα τρία τελευταία χρόνια η Ελλάδα δέχτηκε την ολομέτωπη επίθεση του αρπακτικού καπιταλισμού, δημιουργώντας μια ανθρωπιστική καταστροφή που συγκρίνεται μόνο με το ρήμαγμα που φέρνει ένας πόλεμος. Η μετάβαση της χώρας από προτεκτοράτο σε αποικία θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, αν δεν αλλάξει άρδην το πολιτικό σκηνικό και οι εγχώριοι υπογκαουλάτορες συνεχίσουν το καταστροφικό τους έργο, που θα φτάσει όχι μόνο στην εκχώρηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και της δημόσιας-λαϊκής περιουσίας, αλλά και νησιών και αρχαιολογικών χώρων.

Η χώρα ολόκληρη είναι υποθηκευμένη, σύμφωνα με το Αγγλικό Δίκαιο. Εκεί θα οδηγήσει το χρέος που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί και που διαρκώς θα αναγεννάται.

Οι προσεκτικοί παρατηρητές της δημόσιας ζωής έχουν διαπιστώσει πως η διάλυση του Κράτους Πρόνοιας και η λεγόμενη εξυγίανση της Δημόσιας Διοίκησης δεν είναι τίποτα άλλο από τον σχηματισμό μιας φτηνής αποικιοκρατικής διοίκησης, που στο απώτερο μέλλον θα δημιουργήσει τα στρατόπεδα εργασίας με 12 ώρες την ημέρα δουλειά, 365 μέρες τον χρόνο, με ωρομίσθιο 50 λεπτά. Και τότε βέβαια θα έρθουν οι επενδύσεις.

Για τους καπιταλιστές της Γερμανικής Ευρώπης είναι πιο επικερδές να έχουν τα εργοστάσιά τους στην Ευρώπη απ” ό,τι στην Πολυνησία ή την Ταϊλάνδη. Γλιτώνουν τα μεταφορικά. Ηδη η Κεντρική Ευρώπη έχει γνωρίσει αυτό το είδος της ανάπτυξης, με αποτέλεσμα η φτώχεια να εδραιωθεί για τα καλά.

Στις περιπτώσεις που έχουμε ανθρωπιστική καταστροφή, όπως σήμερα στην Ελλάδα, δραστηριοποιούνται φιλανθρωπικές οργανώσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις και κινήματα αλληλεγγύης. Η φιλανθρωπία με τη σημερινή της έννοια είναι θεολογικός όρος και δηλώνει την αγάπη του θεού προς τον άνθρωπο, με κορυφαία έκφραση την ενανθρώπιση του Χριστού. Δηλαδή, μια υπέρτατη δύναμη, που δεν είναι συγκρίσιμη με τον αδύναμο-θνητό άνθρωπο, τον ελεημονεί για να ζήσει.

Αυτή η αντίληψη διαδόθηκε κυρίως στις ΗΠΑ, όπου οι φιλανθρωπικές, όπως και οι φιλοζωικές οργανώσεις, περιθάλπουν αδέσποτα ανθρώπινα όντα και ζώα. Κάποιες έχουν έργο και άλλες εξαντλούνται σε φιλανθρωπικά τσάγια κυριών. Ποτέ δεν εξετάζεται η φτώχεια ως κοινωνικό φαινόμενο αλλά αντιμετωπίζεται σαν κάτι φυσιολογικό. Συχνά η φιλανθρωπία είναι και εργαλείο προσηλυτισμού.

Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις είναι διαιρεμένες σε δύο βασικά στρατόπεδα: Αυτές που ασκούν μια κρατική πολιτική εκεί που το κράτος δεν μπορεί να επέμβει-και φυσικά όλα γίνονται με το αζημίωτο. Υπάρχει όμως και το άλλο στρατόπεδο που δουλεύει εθελοντικά και με αυτοθυσία, συντηρείται από τα μέλη του και τους φίλους του και δεν δέχεται καμία επιχορήγηση, κρατική ή άλλη.

Αυτές οι οργανώσεις συγγενεύουν με τα κινήματα αλληλεγγύης, αλλά είναι πιο οργανωμένες και έχουν διάρκεια στον χρόνο. Τα κινήματα αλληλεγγύης είναι μια άμυνα στην καταστροφή μιας χώρα και συνήθως είναι πρωτοβουλίες αριστερών ακτιβιστών που βαρέθηκαν τις κομματικές διαδικασίες κλειστού χώρου και βγαίνουν κατευθείαν στην κοινωνία και συχνά κάνουν θαύματα.

Να δούμε εδώ τα πρώτα κύτταρα μιας μελλοντικής κοινωνίας πιο αλληλέγγυας και λιγότερο ανταγωνιστικής ή βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα που να δικαιώνουν τις επιθυμίες μας; Ο χρόνος θα δείξει. Εντούτοις, είναι ένα μικρό φωτάκι στα σκοτάδια που ζούμε. Και το φως έχει μεγαλύτερη δύναμη από το σκοτάδι, όσο μικρό κι αν είναι.

-------------------------------
Πηγή:www.efsyn.gr

Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Εμπιστευτείτε τη διαίσθησή σας Του Χρήστου Γιαννίμπα

Τετάρτη, Δεκεμβρίου 19, 2012
Χρήστος Γιαννίμπας
Το 1975 παρακολούθησα πρώτη φορά τους Όρνιθες του Αριστοφάνη (από το Θέατρο Τέχνης του αείμνηστου Κάρολου Κουν). Έχουν περάσει 37 χρόνια από τότε και έχω παρακολουθήσει άλλες πέντε παραστάσεις με τους Όρνιθες. Κάθε φορά εδραιωνόταν όλο και περισσότερο η πεποίθησή μου πως το συγκεκριμένο έργο του Αριστοφάνη είναι ένα από τα σπουδαιότερα πνευματικά δημιουργήματα της ανθρωπότητας (από όσα εγώ γνωρίζω). Ομολογώ πως η κρίση μου αυτή βασίζεται περισσότερο στην διαίσθηση παρά στη λογική. Λέγοντας λογική εννοώ την τυπική λογική. Δηλαδή ένα αυστηρά κλειστό και ομόφωνα καθορισμένο σύστημα κανόνων. Αναφέρομαι στην διαίσθηση με την φιλοσοφική σημασία του όρου και όχι την τρέχουσα. Δηλαδή την διαισθητική κρίση ως μια άμεση κατανόηση της αλήθειας όχι εξ αιτίας μιας απόδειξης, αλλά με την άμεση κατανόηση του περιεχομένου της. Μια τέτοια κρίση μπορεί βέβαια στη συνέχεια να υποβληθεί στη διαδικασία της τυπικής λογικής, αλλά μπορεί και να μην απαιτήσει ποτέ απόδειξη που πολλές φορές είναι αδύνατο να υπάρξει. Μια διαισθητική κρίση για παράδειγμα είναι αυτή της επάρκειας ενός αναγκαστικά περιορισμένου αριθμού πειραματικών δεδομένων για την επαλήθευση (επιβεβαίωση) ενός ισχυρισμού. Τέτοιες κρίσεις διατυπώνουν οι επιστήμονες. Ο φυσικός που επαληθεύει μια υπόθεση, ο χημικός κτλ. Παρόμοια κρίση διατυπώνει ο δικαστής που θεωρεί τις «αποδείξεις», που δεν είναι πάντα σύμφωνες με την τυπική λογική, επαρκείς για την ετυμηγορία του. Υπάρχουν δύο ακραίες περιπτώσεις λογικής και διαισθητικής κρίσης. Η μία είναι στα μαθηματικά όπου λογική και διαίσθηση είναι ξεχωρισμένες. Ένας μαθηματικός μπορεί όλη του τη ζωή να εργάζεται στα όρια της (δοσμένης) λογικής παραβλέποντας πως το διαισθητικό στοιχείο της γνώσης είναι αναπόφευκτο. Έτσι άλλωστε εμφανίσθηκε ο φετιχισμός και η ειδωλολατρία της λογικής σκέψης. Δηλαδή η λαθεμένη πεποίθηση πως τα πάντα μπορούν να αποδειχτούν αυστηρά και πως αυτά που δεν μπορούν βρίσκονται έξω από την επιστήμη. Η άλλη ακραία περίπτωση είναι η κρίση για το ωραίο, την ομορφιά και γενικότερα την αισθητική. Ο ισχυρισμός για παράδειγμα πως αυτός ο πίνακας είναι «ωραίος», μπορεί να αιτιολογηθεί μόνο με μια άλλη διαισθητική κρίση. Είναι «ωραίος» γιατί έχει «απαλές γραμμές», «ωραία χρώματα» κτλ. Όμως δεν μπορεί ποτέ να αποδειχθεί λογικά. Παραβλέπω το γεγονός πως τέτοιες κρίσεις περιορίζονται τοπικά, ιστορικά, εθνικά κτλ.

Για να επιστρέψω στους Όρνιθες  του Αριστοφάνη, οι ειδικοί λένε πως το έργο αποτελεί μια αλληγορία και έναν υπαινιγμό για την Σικελική εκστρατεία που ήταν σε εξέλιξη την εποχή που παίχτηκε το έργο (414 π.Χ.). Η εκστρατεία κατέληξε σε πανωλεθρία των Αθηναίων ενώ αποτέλεσε και την αρχή της πτώσης τους. Άλλοι πάλι βλέπουν στο έργο μία φυγή και ένα παραμύθι που τραβά τον άνθρωπο μακριά από την δυσάρεστη πραγματικότητα. Δεν ξέρω αν κάποια άποψη είναι περισσότερο ή λιγότερο σωστή, ούτε και κατανοώ αυτές τις «αντιπαραθέσεις». Προσωπικά δεν ξέρω και πιστεύω ούτε οι ειδικοί ξέρουν, ποια είχε ως βασική ιδέα στο μυαλό του ο Αριστοφάνης, ούτε και τους σκοπούς του όταν το έγραψε πριν 2500 χρόνια. Αλλά και δεν πιστεύω πως έχει καμία σημασία. Ο καθένας δικαιούται να βιώνει τα κείμενα με το δικό του τρόπο, με τις δικές του εμπειρίες. Μια παράσταση του έργου μπορεί να φέρνει έναν άλλο αέρα, μια φρεσκάδα και να τονίζει περισσότερο την μια ή την άλλη πτυχή του έργου. Σημασία έχει τι παίρνει (προσλαμβάνει) ο καθένας απ’ αυτό. Θα σας πω λοιπόν τι παίρνω εγώ προσπαθώντας έτσι να αιτιολογήσω γιατί κατατάσσω τους Όρνιθες στα κορυφαία πνευματικά έργα. Σημειώνω πως πολλές φορές η διατύπωση ενός ερωτήματος έχει μεγαλύτερη αξία από την απάντηση (ή τις απαντήσεις) που δίνονται σε αυτό.

Με τους Όρνιθες, στη σκέψη μου γεννώνται μερικά ερωτήματα. Μπορεί να υπάρξει η «ιδανική» πολιτεία της Νεφελοκοκκυγίας; Να υπάρξει εδώ, στη γη, ως έργο των ανθρώπων. Ή μήπως είναι αποκλειστικότητα της Νεφελοκοκκυγίας και των πουλιών κατοίκων της που ούτε χρήμα έχουν (χάρτινο ή πλαστικό), ούτε κανόνες αγοράς, ούτε CDS και οίκους αξιολόγησης, ούτε και ΜΜΕ; Αν μπορεί να υπάρξει Νεφελοκοκκυγία στη γη πως θα είναι αυτή και επιπλέον θα είναι αιώνια ή θα έχει ημερομηνία λήξης; Μήπως πάντα καραδοκεί κάποιος Πεισθέταιρος που κι αν ακόμα υπάρξει η «ιδανική» πολιτεία θα καθορίσει θεσμούς, ελευθερίες, παραγωγικούς και άλλους μηχανισμούς; Μήπως δηλαδή κάθε επαναστατικό σύστημα ιδεών μόλις καθιερωθεί γίνεται μια καρικατούρα του αρχικού ενθουσιασμού και της ιδεολογίας και τελικά εγκλωβίζεται σε εξουσία και γραφειοκρατία; (Γαλλική επανάσταση, Σοβιετική επανάσταση και χιλιάδες άλλες μικρότερες από το Γαλλικό Μάη και το Πολυτεχνείο μέχρι τις πλατείες Τιεν αν Μεν και Ταχρίρ). Από την άλλη πάλι σκέφτομαι μήπως ο Πεισθαίτερος, ίσως και ο αγαθός Ευελπίδης, είναι οραματιστές; Ανεξάρτητα αν ο Πεισθαίτερος είναι ή όχι ένας μικρός δικτατορίσκος, ίσως έχει ένα όραμα για το «έθνος των πουλιών». Μπορεί αυτό να είναι και ουτοπικό. Όμως κι αν ακόμα το όραμα είναι πράγματι ουτοπικό, είναι αυτός λόγος να παραιτηθεί κάποιος από το ταξίδι και τις διεργασίες προς την ουτοπία και την Νεφελοκοκκυγία; Μήπως δηλαδή αν δεχτούμε πως η κοινότητα των πουλιών είναι «χαμένη από χέρι» ακυρώνουμε όλες τις επαναστάσεις, μεγάλες ή μικρές, αλλά και τους αγώνες για ένα καλύτερο αύριο; Επιπλέον στο ταξίδι αυτό προς το καλύτερο αύριο, ουτοπικό ή όχι, θα καθοδηγήσει τις «μάζες» των πουλιών η «συνειδητή πρωτοπορία» που εξ αποκαλύψεως γνωρίζει το δρόμο και τις παγίδες ή και μόνο η αναφορά σε κάποια «συνειδητή πρωτοπορία» είναι ύβρις και ιδεολογικό πραξικόπημα; Μήπως τελικά η ουτοπία του σήμερα μπορεί να αποτελέσει την πραγματικότητα του αύριο; Ερώτημα που παραπέμπει στη διαλεκτική δυνατότητας και πραγματικότητας, τη διαλεκτική του δυνάμει και του ενεργεία. Μια διαλεκτική που πρώτος διατύπωσε ο Αριστοτέλης, ανέπτυξε ο Χέγκελ και εμπλουτίστηκε από το Μαρξισμό και τις σημερινές φυσικές και κοινωνικές επιστήμες.

Στην παράσταση βέβαια η κάθε σκηνοθετική ματιά δικαιούται να απαντά, αν το θέλει, σε ένα ή περισσότερα από τα ερωτήματα και με τον τρόπο που θέλει. Μήπως έτσι οι Όρνιθες του Αριστοφάνη χάνουν κάτι από την αξία τους; Πιστεύω πως όχι. Η αξία τους παραμένει μεγάλη και αναλλοίωτη γιατί αρκεί και μόνο το γεγονός πως τίθενται ερωτήματα. Ερωτήματα που δεν εξαντλούνται στα παραπάνω. Θα μπορούσε κάποιος να εντάξει όλα αυτά σε ένα. Την «τραγωδία» της ανθρωπότητας στο μοναχικό της ταξίδι στην Ιστορία. Ένα ταξίδι που ναι μεν είναι terra incognita, αλλά σ’ αυτό έχουμε τα εφόδια της Ιστορικής διαδρομής που έχει ήδη διανυθεί. Αναφέρομαι στην «τραγωδία» της ανθρωπότητας ως μια «μάχη» μεταξύ λογικής και διαισθητικής κρίσης, με το περιεχόμενο αυτών των εννοιών που ήδη ανέφερα. Εννοώ μια δραματική σύγκρουση ανάμεσα σε δύο μέρη που και τα δύο πιθανόν να έχουν δίκιο αλλά κατά διαφορετικό τρόπο. Το ένα με βάση τη λογική, την ορθολογικότητα και το άλλο με βάση την διαίσθηση, το αλόγιστο, το ανθρώπινο.

Στην αυθεντική τραγωδία, αυτή η σύγκρουση λύνεται με τον θάνατο του ήρωα και τον θρίαμβο της διαισθητικής αλήθειας πάνω στη συλλογιστική αλήθεια. Για παράδειγμα η σύγκρουση του Σαλιέρι και του Μότσαρτ, που περιγράφει ο Πούσκιν, δεν είναι (ή τουλάχιστον δεν είναι μόνο) μια σύγκρουση ανάμεσα σε ένα ζηλότυπο και φθονερό και σε μια ιδιοφυΐα. Είναι σύγκρουση ανάμεσα στη συνεπή «επιστημονική» γραμμή που εκφράζει ο Σαλιέρι και την «έξω λογική» τέχνη του Μότσαρτ που με το θάνατό του επιβεβαιώνει το άδικο του επιστήμονα και λογικού Σαλιέρι. Στην Αντιγόνη του Σοφοκλή η ηρωίδα είναι η ενσάρκωση του φυσικού δικαίου και της οικογένειας. Ο Κρέων η ενσάρκωση του δικαίου του κράτους, της δύναμης του νόμου. Η Αντιγόνη με το θάνατό της επικυρώνει την προτεραιότητα της διαίσθησης πάνω στη λογική. Ανάλογα ο Οθέλλος δεν είναι ζηλότυπος αλλά εύπιστος. Εμπιστεύεται τις «αποδείξεις». Το μαντήλι και την συλλογιστική του Ιάγου. Αφού η Δεισδαιμόνα μπόρεσε να ξεγελάσει τον πατέρα της μπορεί να απατήσει και το σύζυγό της κτλ. Τελικά ανάμεσα στις δύο κρίσεις, την αληθινή (η Δεισδαιμόνα είναι αθώα) και την λαθεμένη (αυτή είναι ένοχη), ο Οθέλλος επιλέγει τη λαθεμένη γιατί είναι συλλογιστικά διατυπωμένη. Αποδεδειγμένη με έναν λογικό συλλογισμό. Ο θάνατος της Δεισδαιμόνας επιβεβαιώνει το λαθεμένο των «αποδείξεων» που πίστεψε ο Οθέλλος. Το ίδιο κάνουν και τα πουλιά στους Όρνιθες. Αν και η αρχική διαισθητική τους κρίση εκφράζεται με τις άγριες διαθέσεις τους, τελικά πείθονται από τις συλλογιστικά διατυπωμένες «θέσεις» του Πεισθέταιρου να ιδρύσουν και να οικοδομήσουν τη Νεφελοκοκκυγία. Ο Αριστοφάνης βέβαια γράφει κωμωδία και όχι τραγωδία. Έτσι η αρχική διαισθητική κρίση των πουλιών και η αρνητική τους θέση, επαληθεύεται όταν γρήγορα καταφθάνουν στη Νεφελοκοκκυγία οι «καλοθελητές» και τα λαμόγια. Ο οραματιστής(;) Πεισθέταιρος τους εκδιώκει. Τελικά όμως ο δικτατορίσκος Πεισθέταιρος (που στο τέλος παντρεύεται με την όμορφη νεαρή θεά Βασίλεια) επικυρώνει την προτεραιότητα της διαίσθησης των πουλιών.

Πιθανόν τα παραπάνω παραδείγματα να μην είναι τα καλύτερα. Μπορεί η ερμηνεία τους να μην είναι η ορθότερη. Σε κάθε περίπτωση η διαισθητική κατανόηση βρίσκεται σε άσχημη θέση όταν πρόκειται να αντιμετωπίσει το κύρος του συλλογισμού. Αυτή ακριβώς η διαπίστωση είναι η «τραγωδία» της ανθρωπότητας στο ταξίδι της στην Ιστορία που προανέφερα. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το γεγονός πως ο συλλογισμός κλεισμένος στον εαυτόν του είναι ανίσχυρος και δεν μπορεί να διασφαλίσει μια επαρκή γνώση όχι μόνο στις φυσικές επιστήμες αλλά και στην ηθική, τις κοινωνικές επιστήμες, την οικονομία, την πολιτική. Στην εποχή μας, που επιστήμες και τεχνολογία καλπάζουν, το κύρος της συλλογιστικής γνώσης δεν διατρέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο γιατί η χρησιμότητά της είναι πρόδηλη. Ο κίνδυνος είναι η μεγιστοποίηση του ρόλου της και η ελαχιστοποίηση της σπουδαιότητας της διαισθητικής κρίσης. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα για παράδειγμα στην οικονομία και την πολιτική. Η συλλογιστική γνώση και η «αλήθεια» των αριθμών, που κατά κόρο προβάλλουν οι κυβερνώντες, όχι μόνο μεγιστοποιείται αλλά υποκαθιστά πλήρως την διαισθητική κρίση. Όμως η κοινωνία δεν είναι in vitro αλλά in vivo και ο πολιτικός δεν είναι λογιστής. Δεν είναι ένας μαθηματικός όπου (όπως προανέφερα) λογική και διαίσθηση είναι ξεχωρισμένες. Δεν μπορεί να εργάζεται στα όρια της δοσμένης λογικής παραβλέποντας το διαισθητικό στοιχείο της γνώσης που είναι αναπόφευκτο. Άλλωστε η ελπίδα, που θρέφει οράματα, γεννά προσδοκίες, κινητοποιεί, υπάρχει μόνο στη διαισθητική ατζέντα της πολιτικής, ενώ είναι εκτός όλων των οικονομικών λογιστικών που επιπλέον πολλές φορές στερούνται και ηθικής. Δεν έχουν αυτό που η φιλόσοφος Susan Neiman έχει ονομάσει «Ηθική Διαύγεια» (Moral Clarity). Δηλαδή ένα συνδυασμό ηθικών αρχών που πρέπει να είναι ο οδηγός στη λήψη αποφάσεων για πραγματικά ζητήματα.

Τρία χρόνια παρακολουθούμε την αρχαιοελληνική τραγωδία «Αντιγόνη της Τρόϊκας». Το λαό, ως Αντιγόνη, να ενσαρκώνει την οικογένεια, το δίκαιο της επιβίωσης, το φυσικό δίκαιο. Τους κυβερνώντες, ως Κρέων, να ενσαρκώνουν και να εφαρμόζουν το δίκαιο του κράτους και τη δύναμη του «νόμου» των αγορών. Να κατηγορούν τους αντιφρονούντες. Όπως κι ο Κρέων που κατηγορεί την Ισμήνη, τον Αίμονα, τον Τειρεσία, πως χρηματίζονται, είναι βαλτοί, ασεβείς, απειθείς κλπ. Ταυτόχρονα παρακολουθούμε μια «διασκευή» του Οθέλου. Οι κυβερνόντες σε ρόλο Ιάγου, με «μαντήλια» και συλλογιστικά διατυπωμένες «αλήθειες», να πείθουν τον Οθέλο, κυρίαρχο λαό, για την ενοχή της Δεισδαιμόνας που, σε διπλό ρόλο, επίσης υποδύεται ο λαός. Τελικά και στις δύο τραγωδίες ο «θάνατος» του ελληνικού λαού επαληθεύει το θρίαμβο της διαισθητικής αλήθειας πάνω στην λογιστική τους «αλήθεια».

Οι περισσότεροι έλληνες ίσως (λέω ίσως) να μην καταλαβαίνουν και πολλά από μνημόνια, PSI, ελλείμματα, ισοζύγια, βιώσιμο χρέος κλπ. Όμως αντιλαμβάνονται διαισθητικά πως οι εφαρμοζόμενες πολιτικές δεν βγάζουν πουθενά. Αυτή η διαισθητική κρίση, αποτυπώνεται στο χόλο, το θυμό, την οργή για το πολιτικό σύστημα και τον τρόπο που κυβέρνησε και συνεχίζει να κυβερνά. Έτσι, αυτό έχει απονομιμοποιηθεί και έχει χάσει την πολιτική (και εκλογική) του εμβέλεια. Δυστυχώς ένα σημαντικό τμήμα πολιτών προσεγγίζουν εκλογικά τη ΧΑ. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς όχι πολιτικά ή ιδεολογικά. Κάποιοι έχουν ανάγκη να πιαστούν από μια σταθερή αξία ύπαρξης όπως είναι η εθνική ταυτότητα. Κάποιοι θεωρούν πως έτσι εκδικούνται το πολιτικό σύστημα. Βεβαίως κάνουν λάθος. Δεν αντιλαμβάνονται πως η ΧΑ κάνει σημαία την πλέον απεχθή εκδοχή της εθνικής μας ταυτότητας. Ούτε πως γυρνούν την πλάτη στη Δημοκρατία που την ταυτίζουν με το (πράγματι διεφθαρμένο) πολιτικό σύστημα. Κάποιοι (λίγοι) βρίσκουν ιδεολογικό στήριγμα στα ναζιστικά παραληρήματα της ΧΑ.
Ταυτόχρονα βρίσκεται υπό διαμόρφωση μια πλειοψηφία κοινωνικών δυνάμεων που θέλουν μια ΝΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, με όλα εκείνα τα υλικά που διαχρονικά θέρμαιναν και θερμαίνουν την καρδιά και το μυαλό των προοδευτικών ανθρώπων όπου γης. Δικαιοσύνη, Ισονομία, Ισοπολιτεία, Διαφάνεια, Απολογισμός. Έννοιες αναλλοίωτες στο χρόνο ανεξάρτητα αν διασύρθηκαν πολύ κι από πολλούς. Σ’ αυτές τις κοινωνικές δυνάμεις υπάρχουν πολίτες που τα συμφέροντά τους δεν χωράνε στην κρατική προστασία και τους πολιτικούς προστάτες. Δεν βλέπουν το μέλλον τους όπως οι «κλασσικοί πελάτες» των πολιτικών (αριστοκράτες εργάτες και υπάλληλοι τμήματος του σκουριασμένου δημοσίου και ιδιωτικού φορέα). Πάρα πολλοί έχουν επάρκεια γνώσεων και ικανότητα επεξεργασίας του τεράστιου όγκου πληροφοριών με τον οποίο όλοι μας καθημερινά βομβαρδιζόμαστε. Έχουν την ικανότητα να διακινούν την πληροφορία και τη γνώση. Πολλοί έχουν υψηλή ειδίκευση. Οικονομικά κινούνται σε όλα τα επίπεδα. Από τους υψηλά αμειβόμενους μέχρι τους υποαπασχολούμενους και τους ανέργους. Αυτή η εν δυνάμει πλειοψηφία έχει ήδη γυρίσει την πλάτη στο παλιό. Ένα μέρος της, εκλογικά και εν μέρει μόνο πολιτικά, εκφράστηκε στο ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι σήμερα τον ψηλαφίζουν. Κάποιοι άλλοι στέκονται διστακτικά ή και επιφυλακτικά απέναντί του. Τίποτα το περίεργο. Μπορεί να γύρισαν την πλάτη στο παλιό αλλά το νέο δεν έχει ακόμα πλήρως διαμορφωθεί. Άλλωστε το παλιό δεν πέθανε και ούτε είναι διατεθειμένο να δώσει χώρο στο νέο. Ξέρει πως η πραγματική εξουσία του δεν βρίσκεται μόνο ή κυρίως στην κυβερνητική εξουσία που πιθανόν να χάσει (ιδίως με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο). Γι’ αυτό αντιστέκεται και θα αντισταθεί με λύσσα και με χίλιους τρόπους. Συκοφαντεί και θα συκοφαντήσει μέχρι αηδίας. Εκβιάζει και θα εκβιάσει με τα πλέον απίστευτα «διλλήματα». Ενοχοποιεί και θα ενοχοποιήσει Έλληνες, Γερμανούς, αλλοεθνείς, τους πάντες, προκειμένου να διασώσει το τομάρι του. Προσπαθεί και θα προσπαθήσει να ενσταλάξει στο νέο, όποια και όσα «γονίδια» μπορεί προκειμένου να το διαφθείρει και να επιστρέψει αύριο με άλλο προσωπείο. Παρέδωσε και θα παραδώσει ακόμα περισσότερο τη χώρα δεμένη χειροπόδαρα, προκειμένου να διατηρήσει έστω και μέρος της εξουσίας του. Παρουσίασε και θα παρουσιάσει τη δική του επιβίωση ως επιβίωση της χώρας. Κοντολογίς λοιπόν λέω αυτό που κι ο λαός διαισθητικά αντιλαμβάνεται. Οι άνθρωποι αυτοί πρόδωσαν, κατέστρεψαν και ξεπούλησαν τους Έλληνες και την Ελλάδα. Σήμερα χτίζουν το δικό τους αύριο. Όσο παραμένουν, τόσο δυσκολότερη θα γίνεται η ανοικοδόμηση του δικού μας αύριο. Και θυμηθείτε με, στα εθνικά μας ζητήματα (περιλαμβάνω και τον εθνικό μας πλούτο), η βλάβη απέχει ελάχιστα από το να είναι μη αναστρέψιμη.

Η Νεφελοκοκκυγία, μεταφορικά, είναι εμπρός μας. Δεν ξέρω πως θα είναι. Δεν ξέρω αν (και πως) θα μετεξελιχθούν οι Πεισθέταιροι ούτε καν οι Ευελπίδηδες. Δεν ξέρω αν το όραμά τους είναι ουτοπικό. Αυτό που ξέρω είναι πως αυτοί δεν έχουν πίσω τους ούτε τα ΜΜΕ, ούτε την οικονομική ελίτ, ούτε τους παρασιτικούς μηχανισμούς της. Έχουν μόνο την εμπιστοσύνη που τους δίνεται και δεν έχουν την παραμικρή ελπίδα πολιτικής επιβίωσης αν την προδώσουν. Κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά. Αυτό που ξέρω είναι πως κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κάνει δίκη προθέσεων. Αυτό που ξέρω είναι πως κι αν ακόμα το όραμα είναι ουτοπικό, δεν είναι λόγος να προσκολλάται κάποιος στο διεφθαρμένο χθες. Να παραιτείται, ήδη από σήμερα, από το ταξίδι και τις διεργασίες προς ένα καλύτερο αύριο. Αυτό που ξέρω είναι πως από μόνα τους, ταξίδι και διεργασίες είναι τεράστιο κέρδος. Αυτό που ξέρω είναι πως πολλές χθεσινές ουτοπίες είναι σήμερα πραγματικότητα. Αυτό που ξέρω είναι πως η μάχη για ένα καλύτερο αύριο είναι καθεαυτή μια νίκη. Πως το καλύτερο αύριο δεν φύεται στη φύση ούτε χαρίζεται. Πως τα βαμπίρ του χθες δεν μπορεί να είναι οι μηχανοδηγοί προς το αύριο ούτε οι αρχιτέκτονες του αύριο. Αυτό που ξέρω είναι πως δεν υπάρχουν Ιστορικές αναγκαιότητες παρά μόνο δυνατότητες. Πως καμιά «συνειδητή πρωτοπορία» δεν γνωρίζει εξ αποκαλύψεως τις παγίδες και το δρόμο, ούτε θα τον ανοίξει για εμάς χωρίς εμάς. Αυτό που ξέρω είναι πως οι λαοί της Ευρώπης είναι δίπλα μας. Η δική μας μάχη για μια Ευρώπη των λαών, κι όχι των τραπεζιτών και των αγορών τους, για μια Ευρώπη αλληλεγγύης και Δημοκρατίας, είναι και δική τους μάχη και αντίστροφα. Αυτό που ξέρω είναι πως : «Κανένας απαισιόδοξος δεν ανακάλυψε τα μυστικά των άστρων, ούτε αρμένισε στις θάλασσες που δεν τις έχει ο χάρτης, ούτε άνοιξε καινούργιους δρόμους για το ανθρώπινο πνεύμα» [1]
Αυτό που ξέρω είναι πως αξίζει να εμπιστευτείτε τη διαίσθησή σας.


ΥΓ 1. Αν αναρωτιέστε γιατί «ενέπλεξα» την τέχνη στην πολιτική, είναι γιατί η τέχνη «εγείρεται στο σημείον όπου ο ορθολογισμός καταθέτει τα όπλα του για να τ’ αναλάβει εκείνη και να προχωρήσει μέσα στην απαγορευμένη ζώνη». Γιατί «η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών». Γιατί, τέλος, «Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ. Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα». (Από το λόγο του Ο. Ελύτη στην απονομή του Νόμπελ).

ΥΓ 2. Το παραπάνω άρθρο είναι «συνέχεια» του : «Πείτε μου πως κάνω λάθος».
(Βλέπε εδώ : www.koutipandoras.gr  )

[1] Από ποίημα της Έλεν Άνταμς Κέλλερ (1880 – 1968), την οποία θεωρώ προσωποποίηση της αστείρευτης δύναμης του ανθρώπου. Αμερικανίδα συγγραφέας και ακτιβίστρια που αντιτάχθηκε στους πολέμους. Ήταν κωφή και τυφλή αλλά έμαθε τη νοηματική γλώσσα και ήταν το πρώτο άτομο (με κώφωση και τύφλωση) που αποφοίτησε από Πανεπιστήμιο. Μελέτησε πολλούς συγγραφείς και φιλοσόφους και έμαθε Ελληνικά, Λατινικά και Γερμανικά. Πάλεψε για τα εργατικά δικαιώματα και την ψήφο των γυναικών. (Και ναι, αυτά στην εποχή της ήταν ουτοπίες).

--------------------------------------------

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

Η "Υπακοή στην Εξουσία": Το πείραμα του Μίλγκραμ

Τρίτη, Δεκεμβρίου 18, 2012
Το πείραμα του Μίλγκραμ είναι ένα από τα πιο γνωστά "αντιδεοντολογικά" πειράματα της ψυχολογίας, ουσιαστικά μια «φάρσα» που ξεγύμνωσε την ανθρώπινη ψυχή. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στο υπέροχο βιβλίο της Lauren Slater: «Το κουτί της ψυχής», από τις εκδόσεις Οξύ, μετάφραση Δέσποινα Αλεξανδρή, 2009, (το οποίο και άμεσα θα αγοράσω σαν δώρο μου για τις γιορτές).


Το 1961, ο είκοσι εφτάχρονος Στάνλει Μίλγκραμ, επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας στο Γέιλ, αποφάσισε να μελετήσει την υπακοή στην εξουσία.

Είχαν περάσει λίγα μόνο χρόνια από τα φρικτά εγκλήματα των Ναζί και γινόταν μια προσπάθεια κατανόησης της συμπεριφοράς των απλών στρατιωτών και αξιωματικών των SS, οι οποίοι είχαν εξολοθρεύσει εκατομμύρια αμάχων.

Η ευρέως αποδεκτή εξήγηση –πριν το πείραμα του Μίλγκραμ- ήταν η αυταρχική τευτονική διαπαιδαγώγηση και η καταπιεσμένη –κυρίως σεξουαλικά- παιδική ηλικία των Γερμανών. Όμως ο Μίλγκραμ ήταν κοινωνικός ψυχολόγος και πίστευε ότι αυτού του είδους η υπακοή –που οδηγεί στο έγκλημα- δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο της προσωπικότητας, αλλά περισσότερο των πιεστικών συνθηκών.

Και το απέδειξε κάνοντας τη «φάρσα» του.


Το Πείραμα Υπακοής (Milgram) 1/2




Το Πείραμα Υπακοής (Milgram) 2/2




Τα υποκείμενα του πειράματος ήταν εθελοντές, κυρίως φοιτητές, οι οποίοι καλούνταν έναντι αμοιβής να συμμετέχουν σε ένα ψυχολογικό πείραμα σχετικό με τη μνήμη.


 (Student = «μαθητευόμενος», Teacher = «δάσκαλος», Experimenter = "πειραματιστής"
είναι ο διεθύνων το πείραμα ["η Εξουσία"])

Χώριζε τους φοιτητές σε ζεύγη και –μετά από μια εικονική κλήρωση- ο ένας έπαιρνε το ρόλο του «μαθητευομένου» και ο άλλος του «δασκάλου». 

Ο έκπληκτος «μαθητευόμενος» δενόταν χειροπόδαρα σε μια ηλεκτρική καρέκλα και του περνούσαν ηλεκτρόδια σε όλο το σώμα. Έπειτα του έδιναν να μάθει δέκα ζεύγη λέξεων. 
Ο «δάσκαλος», από την άλλη, καθόταν μπροστά σε μια κονσόλα ηλεκτρικής γεννήτριας. Μπροστά του δέκα κουμπιά με ενδείξεις: «15 βολτ, 30 βολτ, 50 βολτ κλπ.» Το τελευταίο κουμπί έγραφε: «450 βολτ. Προσοχή! Κίνδυνος!» 
Πίσω από το «δάσκαλο» στεκόταν ο πειραματιστής, ο υπεύθυνος του πειράματος.


Οι οδηγίες του "πειραματιστή" (του Μιλγκραμ) ήταν οι εξής:

«Θα λέτε την πρώτη λέξη από τα ζεύγη στο μαθητευόμενο. Αν κάνει λάθος θα σηκώσετε το πρώτο μοχλό και θα υποστεί ένα ηλεκτροσόκ 15 βολτ. Σε κάθε λάθος θα σηκώνετε τον αμέσως επόμενο μοχλό», λέει ο πειραματιστής και ο «δάσκαλος» αισθάνεται ήδη καλά που δεν του έτυχε στην κλήρωση ο άλλος ρόλος.

Το πείραμα ξεκινάει. Ο «δάσκαλος» ("δάσκαλος" - "Teacher" είναι ο φοιτητής που κάνει τις ερωτήσεις στον "μαθητευόμενο" - "Student" και χειρίζεται την κονσόλα ηλεκτρικής γεννήτριας) λέει τις λέξεις από το μικρόφωνο. Ο «μαθητευόμενος», ήδη τρομαγμένος, απαντάει σωστά, αλλά όχι για πολύ.
Μόλις κάνει το πρώτο λάθος ο «δάσκαλος» γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή ("πειραματιστής" - "Experimenter" είναι ο διεθύνων το πείραμα ["η Εξουσία"]). Εκείνος του λέει να προχωρήσει στο πρώτο ηλεκτροσόκ. Ο «δάσκαλος» υπακούει.

15 βολτ δεν είναι πολλά, αλλά ο «μαθητευόμενος» έχει αλλάξει ήδη γνώμη. Παρ’ όλα αυτά απαντάει σωστά σε άλλη μια ερώτηση, αλλά στο επόμενο λάθος δέχεται 30 βολτ.

«Αφήστε να φύγω», λέει ο «μαθητευόμενος» που δεν μπορεί να λυθεί. «Δε θέλω να συμμετάσχω σε αυτό το πείραμα.»

Ο «δάσκαλος» κοιτάει τον πειραματιστή. Εκείνος του κάνει νόημα να συνεχίσει.

Τα βολτ αυξάνονται και τώρα πια ο πόνος είναι εμφανής στο πρόσωπο του «μαθητευόμενου», που εκλιπαρεί να τον αφήσουν ελεύθερο.

Στα 200 βολτ ταρακουνιέται ολόκληρος. Ο «δάσκαλος» πριν κάθε ηλεκτροσόκ γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος, με σταθερή φωνή, του λέει ότι το πείραμα πρέπει να συνεχιστεί.

Ο «δάσκαλος» συνεχίζει να βασανίζει έναν άγνωστο, έναν απλό φοιτητή που κλαίει, ζητάει τη βοήθεια του Θεού και παρακαλεί να τον λυπηθούν. 

Δεν μπορεί πια να απαντήσει στις ερωτήσεις, αλλά ο πειραματιστής λέει στο «δάσκαλο»:
«Τη σιωπή την εκλαμβάνουμε ως αποτυχημένη απάντηση και συνεχίζουμε με την τιμωρία.»

Στα 345 βολτ ο «μαθητευόμενος» τραντάζεται ολόκληρος, ουρλιάζει και χάνει τις αισθήσεις του.
Ο «δάσκαλος», ιδρωμένος και με τα χέρια του να τρέμουν, κοιτάει τον πειραματιστή.
«Μην ανησυχείτε», λέει εκείνος, «το πείραμα είναι απολύτως ελεγχόμενο... Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
«Μα είναι λιπόθυμος», λέει ο «δάσκαλος».
«Δεν έχει καμιά σημασία. Το πείραμα πρέπει να ολοκληρωθεί. Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»

Πόσοι από τους εθελοντές έφτασαν ως τον τελευταίο μοχλό;

Πριν ξεκινήσει το πείραμα του ο Μίλγκραμ είχε κάνει μια «δημοσκόπηση» ανάμεσα στους ψυχιάτρους και στους ψυχολόγους, ρωτώντας τους τι ποσοστό των εθελοντών θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό.

Σχεδόν όλοι απάντησαν ότι κανείς δε θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό, πέρα ίσως από κάποια άτομα με κρυπτοσαδιστικές τάσεις, καθαρά παθολογικές.
Δυστυχώς έκαναν λάθος.

Μόλις το 5% των «δασκάλων» αρνήθηκαν εξ’ αρχής να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο πείραμα και αποχώρησαν –συνήθως βρίζοντας τον πειραματιστή.
Το υπόλοιπο 95% προχώρησε πολύ το πείραμα, πάνω από τα 150 βολτ.
Και το 65%... Έφτασε μέχρι τον τελευταίο μοχλό, τα πιθανότατα θανατηφόρα 450 βολτ!

Που έγκειται η φάρσα;

Ο «μαθητευόμενος» δεν ήταν φοιτητής, αλλά ηθοποιός, που είχε προσληφθεί από το Μίλγκραμ για αυτόν ακριβώς το «ρόλο».
Δεν υπήρχε ηλεκτρισμός ούτε ηλεκτροσόκ. Ο ηθοποιός υποκρινόταν.
Το μοναδικό πειραματόζωο ήταν ο «δάσκαλος».

Όμως τα αποτελέσματα ήταν αληθινά:


Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θα υπακούσει και θα βασανίσει –ίσως και θα σκοτώσει- έναν άγνωστο του, αρκεί να δέχεται εντολές από κάποιον με κύρος (στην προκειμένη περίπτωση επιστημονικό) και ταυτόχρονα να αισθάνεται ότι δεν τον βαρύνει η ευθύνη για ό,τι συμβεί –αφού εκείνος «απλά ακολουθούσε τις διαταγές».

Και φυσικά οι περισσότεροι από εμάς θα σκεφτούν όταν μάθουν για αυτό το πείραμα: «Εγώ αποκλείεται να έφτανα ως τον τελευταίο μοχλό.»

Όμως δείτε τι συμβαίνει στην κοινωνία μας, κάθε μέρα


Ο υπάλληλος της ΔΕΗ που δέχεται να κόψει το ρεύμα από έναν άνεργο ή άπορο, ξέροντας ότι έτσι τον ταπεινώνει, τον υποβάλει σε ένα διαρκές βασανιστήριο και πιθανότατα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του, ανήκει στο 65% του τελευταίου μοχλού. Και δεν είναι καθόλου κρυπτοσαδιστής. Απλά ακολουθάει τις εντολές που του έδωσαν.


Ο υπάλληλος του σούπερ-μάρκετ που σου δίνει το χαλασμένο ψάρι και σε διαβεβαιώνει ότι είναι φρέσκο (μιλώ εξ’ ιδίας πείρας, ως αγοραστής) δε σε μισεί, παρότι γνωρίζει ότι μπορεί να πάθεις και δηλητηρίαση. Απλώς ακολουθάει εντολές.

Ο αστυνομικός ο οποίος ραντίζει με χημικά τους διαδηλωτές δεν είναι κρυπτοσαδιστής –αν και πολλοί θα διαφωνήσουν στο συγκεκριμένο παράδειγμα. Απλώς κάνει τη δουλειά του.

Ο υπάλληλος της εφορίας ή της τράπεζας που υπογράφει την κατάσχεση κάποιου σπιτιού για 1.000 ευρώ χρέος, θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό στο πείραμα. Γιατί υπακούει.

Ο πολιτικός που υπογράφει το μνημόνιο το οποίο οδηγεί ένα ολόκληρο έθνος στην εξαθλίωση του νεοφιλελευθερισμού θα έφτανε μέχρι τον τελευταίο μοχλό. Και αυτός υπακούει, σε εντολές πολύ πιο ισχυρές από εκείνες του πειραματιστή με την άσπρη φόρμα.


Συμπεράσματα

Αν όμως δούμε το πείραμα του Μίλγκραμ από την ανθρωπιστική-ηθική του πλευρά (από την πλευρά του 5% που αρνήθηκε να υπακούσει) θα καταλάβουμε ότι κανένας δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Αν σε διατάζουν να κάνεις κάτι που προκαλεί κακό στον άλλον, στο συμπολίτη σου, σε έναν μετανάστη, σε έναν άνθρωπο (ή σε ένα ζώο, αλλά αυτό περιπλέκει πολύ τα πράγματα, εφόσον συνεχίζουμε να τρώμε κρέας), πρέπει να αρνηθείς να υπακούσεις. Ακόμα κι αν χάσεις το μπόνους παραγωγικότητας, την προαγωγή, την επανεκλογή, τη δουλειά σου.

Μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να αρνηθούμε να υπακούσουμε στις «μικρές» και καθημερινές εντολές βίας –με τις οποίες οι περισσότεροι ασυνείδητα συμμορφωνόμαστε, μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε μια γενικευμένη και μέχρι τέλους πολιτική, κοινωνική, καταναλωτική ανυπακοή, μόνο όταν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως αυτεξούσιοι άνθρωποι και όχι ως ανεύθυνοι υπάλληλοι, μόνο τότε θα μπορέσουμε να γκρεμίσουμε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που μας θέλει υπάνθρωπους, υπάκουους και υπόδουλους.

Και μια τελευταία παρατήρηση:

Τα υποκείμενα του πειράματος του Μίλγκραμ, οι εθελοντές φοιτητές, μάθαιναν από εκείνον ποιος ήταν ο στόχος του πειράματος. Μάθαιναν ότι ο «μαθητευόμενος» ήταν ηθοποιός και ότι δεν είχε ποτέ υποστεί ηλεκτροσόκ.

Ο Μίλγκραμ το έκανε αυτό για να τους ανακουφίσει, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο.
Αυτοί οι άνθρωποι, ειδικά το 65% που είχε φτάσει ως τον τελευταίο μοχλό, πέρασαν την υπόλοιπη ζωή τους κυνηγημένοι από τις Ερινύες της πράξης τους. Γιατί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν τόσο αθώοι και τόσο «καλοί» όσο ήθελαν να πιστεύουν για τον εαυτό τους.
Το βιβλίο της Lauren Slater: «Το κουτί της ψυχής»

Το βιβλίο της Lauren Slater: «Το κουτί της ψυχής»


Περισσότερα για το πείραμα του Μίλγκραμ μπορείτε να διαβάσετε στο υπέροχο βιβλίο της Lauren Slater: «Το κουτί της ψυχής», από τις εκδόσεις Οξύ, μετάφραση Δέσποινα Αλεξανδρή, 2009:

ΤΑ 10 ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ:

1. ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ - Ο ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΤΩΝ ΑΡΟΥΡΑΙΩΝ ΤΟΥ Μ. Φ. ΣΚΙΝΕΡ
2. OBSCURA - Ο ΣΤΑΝΛΕΙ ΜΙΛΓΚΡΑΜ ΚΑΙ Η ΥΠΑΚΟΗ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ
3. ΕΧΕΦΡΟΝΕΣ ΣΕ ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΦΡΟΝΕΣ - ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ
4. ΣΤΗΝ ΑΠΙΘΑΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΩΜΑΛΗΣ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΩΝ ΝΤΑΡΛΕΙ ΚΑΙ ΛΑΤΑΝΕ - ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΠΕΝΤΕ ΣΤΑΔΙΩΝ
5. ΕΞΕΥΜΕΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΟΥ - ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ ΛΙΟΝ ΦΕΣΤΙΝΓΕΡ
6. ΑΓΑΠΗ-ΜΑΙΜΟΥ - ΤΑ ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΧΑΡΙ ΧΑΡΛΟΟΥ
7. ΤΟ ΠΑΡΚΟ ΤΩΝ ΑΡΟΥΡΑΙΩΝ - ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
8. ΧΑΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΩΝ ΨΕΥΔΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ
9. ΜΝΗΜΗ Α.Ε. - ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΕΡΙΚ ΚΑΝΤΕΛ ΜΕ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ
10. ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ - ΟΙ ΠΙΟ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ


--------------------------------------------
Πηγή: www.blackstate.gr

Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2012

Aλλο συμφορά και άλλο κακούργημα Tου Χρήστου Γιανναρά

Παρασκευή, Δεκεμβρίου 14, 2012
Χρήστος Γιανναράς
Σε μιαν αναπάντεχη συμφορά (σεισμό, φωτιά, πλημμύρα, λοιμό, ξενική εισβολή και κατοχή) οι άνθρωποι σφίγγουμε τα δόντια και υπομένουμε. Ξυπνάνε απρόσμενες δυνάμεις αντοχής, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης αποδείχνεται πολυμήχανο. Oχι ανώδυνα ούτε χωρίς θύματα – η συμφορά έχει κόστος ανθρώπινες ζωές, είναι πάντοτε απειλή θανάτου. Aλλά έχει τη «λογική» ότι ξεπερνάει τις δυνατότητές μας να την αποτρέψουμε, γι’ αυτό και χαλυβδώνει το πείσμα μας, η ψυχή αντιστέκεται.

H ανεργία δεν είναι συμφορά. Oταν ξεπερνάει τα όρια της παροδικής συγκυρίας και αδρανοποιεί το ένα τέταρτο του παραγωγικού δυναμικού της χώρας, είναι πολιτικό κακούργημα, κακουργεί την κοινωνία. Tο κακούργημα έχει αυτουργούς, φυσικούς και ηθικούς. Eίναι οι διαχειριστές της εξουσίας που κατάστρεψαν την οικονομία από στυγνή ιδιοτέλεια ή εγκληματική ανικανότητα. Yπερχρέωσαν εξωφρενικά τη χώρα, σπατάλησαν τα εισοδήματά της, τον όποιο πλούτο της. Mόνο για να συντηρήσουν το πελατειακό κράτος, το απολυταρχικό καθεστώς της κομματοκρατίας.

Σήμερα στην Eλλάδα οι υπαίτιοι για την εφιαλτική ανεργία, προκλητικά και επιδεικτικά ατιμώρητοι, συνεχίζουν να ασκούν εξουσία (οι ίδιοι ή τα κόμματα που τους παρήγαγαν), την ώρα που εκατομμύρια θυμάτων τους καταστρέφονται ψυχικά. Oι τρεις πρώτοι μήνες μετά την απόλυση, αντέχονται. Mετά, η ψυχική διάλυση του άνεργου είναι μαρτύριο. H λέξη μαρτύριο κυριολεκτεί. Σπάνια ο άνθρωπος βγαίνει ψυχικά και σωματικά αλώβητος από μακρά περίοδο ανεργίας. Eίναι σαν να τον φυλάκισαν και τον βασάνισαν φριχτά «κατά λάθος». Aπό δικαστική πλάνη ή ξαστόχημα των διωκτικών αρχών.

Tο ίδιο και η υπερφορολόγηση του πολίτη. Δεν είναι συμφορά. Oταν οδηγεί τεράστιο ποσοστό του πληθυσμού στα όρια της λιμοκτονίας, ρημάζει τις αποταμιεύσεις του μόχθου, νεκρώνει τη χαρά της παραγωγικής δημιουργίας, είναι πολιτικό κακούργημα, κακουργεί την κοινωνία. Eγκλημα εν ψυχρώ, εκ προθέσεως. Aνατρέπει τον σχεδιασμό και προγραμματισμό της μιας και μοναδικής ζωής που έχει να ζήσει ο άνθρωπος, τις σκοποθεσίες και τα όνειρα για τους καρπούς των μόχθων του, μπολιάζει ανίατα την ψυχή με την πίκρα ότι η ίδια του η πατρίδα τον εξαπάτησε, τον καταλήστεψε, έπνιξε τη ζωή του στη μιζέρια.

Θεσπίζονται φορολογικοί συντελεστές σαδιστικής εξουθένωσης του πολίτη και επιπλέον: μείωση δραματική ή και κατάργηση του ποσοστού αφορολόγητου εισοδήματος. Eξωφρενικής αυθαιρεσίας χαράτσια. «Eκτακτες» εισφορές που τακτά επαναλαμβάνονται. Eισφορές καταναγκαστικής «αλληλεγγύης». Tέλη ακίνητης περιουσίας. Δημοτικά τέλη. Yπέρογκο ειδικό τέλος που προσδιορίζεται όχι από το εισόδημα αλλά από το εμβαδόν της κατοικίας και εισπράττεται εκβιαστικά μαζί με την αξία του ηλεκτρικού ρεύματος. Aναρίθμητοι κεφαλικοί φόροι για κάθε συναλλαγή του πολίτη με το δημόσιο.

H αυθαίρετη υπερφορολόγηση ιδρύει αντιπαλότητα κράτους και πολίτη. Yποτίθεται ότι το κράτος, η οργανωτική άρθρωση και λειτουργία της συλλογικότητας, συστήθηκε για να κοινωνείται η χρεία, να υπηρετεί το κράτος, με τις υπηρεσίες του και τους θεσμούς του, την ανάγκη του πολίτη, του κάθε πολίτη. Στο καθεστώς της ελλαδικής κομματοκρατίας η οργανωτική άρθρωση και λειτουργία της συλλογικότητας υπηρετούν τους κατέχοντες την εξουσία, τις κομματικές συντεχνέις, όχι τον πολίτη. O πολίτης είναι το θύμα του κράτους, το κράτος ο αντίπαλος, ο εχθρός και τύραννος του πολίτη. Oπου και όπως μπορεί ο πολίτης θα προσπαθήσει να αποφύγει τη θυματοποίηση, να ξεγελάσει το κράτος, να παρακάμψει τις παρεμβάσεις του κράτους στη ζωή του. Nα φοροδιαφύγει.

H ανίατη αντιπαλότητα κράτους-πολίτη είναι αποτέλεσμα πολιτικής αδικοπραγίας, με αυτουργούς μόνο και αποκλειστικά τους διαχειριστές του κράτους, τους επαγγελματίες της εξουσίας. Eξουσιάζουν καταπατώντας και ακυρώνοντας κάθε σύμβαση (συμβόλαιο, σύνταγμα) που ρυθμίζει τις σχέσεις πολίτη και κράτους. H φορολόγηση του πολίτη, όπως και η μισθοδοσία του δημόσιου λειτουργού και η συνταξιοδότησή του έχουν τη λογική και τον χαρακτήρα συνθήκης, συμβολαίου που δεσμεύει αμοιβαία τους συμβαλλόμενους. Tο κράτος αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει στον πολίτη περίθαλψη, εκπαίδευση, συγκοινωνίες, έννομη τάξη, κ. τ. ό., ο πολίτης αντιπαρέχει στο κράτος μέρος των εσόδων από την εργασία του για να συντηρούνται οι κρατικές λειτουργίες. Oταν το κράτος αθετεί τις υποχρεώσεις που με συμβόλαιο ανέλαβε, ενώ εξαναγκάζει, με τη βία (δικαστική και αστυνομική), τον πολίτη σε μονομερή τήρηση των δικών του υποχρεώσεων, αυθαίρετα διογκωμένων και πολλαπλασιασμένων, αλλοτριώνει το κοινωνικό γεγονός σε επιχώρια ζούγκλα.

Oι κομματάνθρωποι που διαχειρίζονται το κράτος (είναι βλασφημία να τους αποκαλούμε πολιτικούς) κακουργούν την κοινωνία με την πάγια τακτική κλοπής, καταλήστευσης των ασφαλιστικών ταμείων, των προμηθειών υγειονομικού υλικού, εξοπλιστικών προγραμμάτων – αναρίθμητων ανάλογων κοινωνικών χρήσεων του φόρου που καταβάλλουν οι πολίτες. Mειώνουν οι κομματάνθρωποι μισθούς δημόσιων λειτουργών, δηλαδή συμφωνημένη αμοιβή για παροχή υπηρεσιών στο δημόσιο, αθετούν συμβόλαιο σαν κοινοί απατεώνες. Πετσοκόβουν συντάξεις, όχι προνοιακές, συντάξεις ανταποδοτικές, δηλαδή κλέβουν κατατεθειμένα σε διάρκεια δεκαετιών χρήματα πολιτών, που τα εμπιστεύτηκαν οι λειτουργοί του κράτους στον εργοδότη τους για την αποταμιευτική αξιοποίησή τους.

Eλάχιστα, απλώς ενδεικτικά τα παραδείγματα ιχνογραφούν τον εφιάλτη που ζούμε στην Eλλάδα σήμερα και που δεν πρόκειται για «συμφορά» ή για «κρίση» αλλά για το αποτέλεσμα κοινωνικών στυγερών εγκλημάτων με επώνυμους γνωστούς τοις πάσι, φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς. Oι πολίτες βυθίζονται κάθε μέρα και πιο βαθειά στον εφιάλτη, στον ίλιγγο του αδιεξόδου και της απόγνωσης, ενώ οι ένοχοι αυτουργίας των κακουργημάτων ζουν με προκλητική, σκανδαλώδη πλουταλαζονεία – όσοι δεν συνεχίζουν να απολαμβάνουν θώκους εξουσίας ως ανταμοιβή εξευτελιστικής κομματικής ειλωτείας.

Δεν ζούμε συμφορά, δοκιμασία, ατύχημα, ζούμε συντελεσμένο κακούργημα. Oσο περισσότεροι πολίτες το συνειδητοποιούν τόσο πληθύνονται οι πιθανότητες να γεννηθεί η ελπίδα. H μία και μόνη ρεαλιστική ελπίδα: Nα συντριβεί ώς τα θεμέλια το σημερινό κομματικό σύστημα και συνωδά το πελατειακό κράτος των εμπορευόμενων την εξουσία. Nα προκηρυχθούν εκλογές για Συντακτική Eθνοσυνέλευση, για καινούργιο Σύνταγμα. Mε τους δωσιλόγους στερημένους κάθε πολιτικό δικαίωμα.

-------------------------------
Πηγή: news.kathimerini.gr

Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012

Διακήρυξη καλλιτεχνών, ακαδημαϊκών, κλπ για τη 19 Γενάρη

Τετάρτη, Δεκεμβρίου 12, 2012
19/1 συλλαλητήριο ενάντια στον φασισμό
Ανοιχτή πρόσκληση προς κάθε δημοκρατικό πολίτη για κοινή δράση κατά της Χρυσής Αυγής, απευθύνουν με επιστολή τους 100 άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών.

Η πρωτοβουλία έχει στόχο τη συλλογή υπογραφών, αλλά και τη διοργάνωση συλλαλητηρίου στις 19 Ιανουαρίου στην Αθήνα, στην πλατεία Συντάγματος. Το κείμενο υπογραφών από σήμερα είναι αναρτημένο και στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.antiracismfascism.org, http://www.facebook.com/19JanuaryATHENSvsFASCISM?ref=ts&fref=ts.

Ενάντια στον φασισμό και τον ρατσισμό…

6 μήνες μετά την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή, κανείς πια δεν δικαιούται να λέει ότι δεν γνωρίζει. Το αυγό του φιδιού έσπασε. Και το δηλητήριο από τις δαγκωματιές του απειλεί τώρα ανθρώπινες ζωές: φτωχών ανθρώπων που έτυχε να γεννηθούν με το «λάθος» χρώμα δέρματος και διασταυρώνονται από ατυχία με τα «τάγματα εφόδου», μεταναστών, αριστερών ή αναρχικών, καλλιτεχνών πού δεν υποτάσσονται στα γούστα των Ναζί, ομοφυλόφιλων, συνδικαλιστών, τσιγγάνων, «διαφορετικών» για τα γούστα των φαιοχιτώνων.

Μας τρομάζει η άνοδος των νεοναζί. Ειδικά σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης σαν τη σημερινή. Οι κυβερνήσεις των τριών τελευταίων χρόνων που εφαρμόζουν τις πολιτικές των Μνημονίων έχουν νομιμοποιήσει την ατζέντα της Χρυσής Αυγής, με τον ρατσισμό κατά των μεταναστών, τις επιχειρήσεις-σκούπα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τους φράκτες, με τον οργουελιανό «Ξένιο Δία». Για τις δόσεις των δανείων των τραπεζιτών, έχουν φτάσει να παίζουν στα ζάρια τις ζωές 17χρονων και 18χρονων παιδιών: οι εξαγγελίες της κυβέρνησης Σαμαρά για την κατάργηση του λειψού νόμου για την ιθαγένεια είναι η σύγχρονη εκδοχή της ανθρωποθυσίας των νέων της Αθήνας στον Μινώταυρο της Τρόικας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα νέα παιδιά των μεταναστών που θα τελειώσουν το σχολείο και θα ξαναγίνουν μετανάστες μιας πατρίδας που ποτέ δεν γνώρισαν, δεν μπορούμε παρά να βλέπουμε τα δικά μας παιδιά που αναγκάζονται να πάρουν ξανά το δρόμο της ξενιτιάς.

Στα μεσάνυχτα της Χρυσής Αυγής και των πολιτικών που την θρέφουν, μας δίνουν ελπίδα και αισιοδοξία οι αχτίδες της αντίστασης: οι αντιφασιστικές διαδηλώσεις στις γειτονιές, οι μαθητές που παρέλασαν με αντιναζιστικά περιβραχιόνια στις παρελάσεις της 28ης Οκτωβρίου, οι Πακιστανοί μετανάστες που δεν φοβήθηκαν να διαδηλώσουν στις 24 Αυγούστου στην Ομόνοια ενάντια στις αστυνομικές και φασιστικές επιθέσεις, οι καλλιτέχνες που συνεχίζουν το έργο τους ατρόμητοι από τη ναζιστική τρομοκρατία. Και, πιο πολύ, κάθε μοναχική πράξη αντίστασης – σε ένα λεωφορείο, σε μια δημόσια υπηρεσία ή σε ένα πάρκο – απέναντι στον ναζιστικό ζόφο, μάς στυλώνει για τη μάχη που έχουμε μπροστά μας.

…η 19 Γενάρη είναι η κραυγή σου!

Στην ιστορία του φασισμού, η πάλη εναντίον του μετεωριζόταν πάντοτε ανάμεσα σε δύο στιγμές: στο «πολύ νωρίς» και στο «πλέον αργά». Για όσες και όσους υπογράφουμε αυτή την πρωτοβουλία, δεν είναι ούτε πολύ νωρίς, ούτε πολύ αργά: η ώρα για τη μάχη ενάντια στο φασισμό είναι τώρα.
Μπορούμε να σμίξουμε τις πολλές και διάσπαρτες πράξεις αντίστασης σε μία μέρα μαζικής δράσης ενάντια στη φασιστική απειλή; Εμείς λέμε ναι. Γι’ αυτό ξεκινάμε το κίνημα της 19 Γενάρη. Για να ενώσουμε όλες τις διαφορετικές δυνάμεις που θέλουν να παλέψουν τον φασισμό. Αλλά, το κρισιμότερο, για να ενώσουμε όλες τις αντιφασιστικές ευαισθησίες, από όποιο κομμάτι της κοινωνίας και από οποιαδήποτε αφετηρία και αν προέρχονται, σε ένα μαζικό κίνημα που θα στριμώξει και τελικά θα γυρίσει το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής εκεί που πραγματικά ανήκει: στους υπονόμους της Ιστορίας.

Ο λογικότερος τόπος συγκέντρωσης αυτής της αντιφασιστικής κραυγής δεν είναι άλλος από την πλατεία Συντάγματος: εκεί, σ’ αυτήν την Πλατεία που αντηχεί από τα συνθήματα των μεγάλων απεργιών των τριών τελευταίων χρόνων και που μυρίζει τα δακρυγόνα της αστυνομικής καταστολής ενός καθεστώτος που έχει χάσει πια κάθε δημοκρατική νομιμοποίηση, επιλέγουμε να οργανώσουμε μία μεγάλη αντιφασιστική συγκέντρωση και συναυλία, που θα δείξει ποιός είναι η πραγματική πλειοψηφία.

Οι άνθρωποι του Πολιτισμού, των Γραμμάτων, των Τεχνών και της Επιστήμης, έχουμε ιδιαίτερο καθήκον να στηρίξουμε αυτή την πρωτοβουλία. Δεν μπορεί να υπάρχει πραγματική τέχνη ή επιστήμη σε κλειστές αίθουσες, τη στιγμή που έξω από τις πόρτες μας ακούμε τις μπότες αυτών που κάψανε βιβλία και στη συνέχεια ανθρώπους. Μέσα σ’ αυτή τη μάχη, σ΄ αυτή την εποχή των τεράτων, θα ανακαλύψουμε από την αρχή το πραγματικό νόημα της τέχνης και της επιστήμης.

Είμαστε αισιόδοξοι και αισιόδοξες ότι σ’ αυτή τη μάχη ενάντια στη φασιστική απειλή θα βγούμε νικητές, αν αγωνιστούμε όλες και όλοι μαζί. Και η ώρα αυτής της μάχης είναι τώρα.

Οι πρώτες 100 υπογραφές:

Active Member, Αβρανάς Αλέξανδρος (σκηνοθέτης-κινηματογραφιστής), Αθανασιάδης Χάρης (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Αθανίτη Όλγα (ηθοποιός-μεταφράστρια), Αϊβαλιώτου Ειρήνη (δημοσιογράφος, δημιουργός και διαχειρίστρια του διαδικτυακού τόπου www.catisart.gr), Αλατράς Νασίμ (δημοσιογράφος-συγγραφέας), Αναγνωστοπούλου Σία (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Ανδριωτάκη, Νικόλ (μουσικός), Αποστολάκης Χαϊνης (μουσικός), Αποστολίδου Μυρτώ (φωτογράφος), Αρβανίτης Κώστας (δημοσιογράφος), Βέργου Άννα (μουσικός), Βλασόπουλος Κώστας (Πανεπιστήμιο του Νοτινγχαμ), Γαγανάκης Κώστας (Πανεπιστήμιο Αθήνας), Γέρου Κάτια (ηθοποιός), Γεωργούλας Στράτος (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Γιαννόπουλος Γιώργος (εκδότης περιοδικού «Ένεκεν»), Γκαργκάνας Πάνος (εκδότης εφημερίδας «Εργατική Αλληλεγγύη»),  Γουβιάς Διονύσης (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Γούναρη Παναγιώτα (Πανεπιστήμιο Μασαχουσέτης – Βοστώνη, ΗΠΑ), Γραμμένος Θεοφάνης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Γραφανάκης Στάθης (σκηνοθέτης), Γρηγορίου Λευτέρης (μουσικός), Γώγου Λέλα (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Δεδουσόπουλος Απόστολος (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Δεντάκης Παντελής (ηθοποιός-σκηνοθέτης), Διαλέτης Δημήτρης (Πανεπιστήμιο Αθήνας), Διβάρης Γιώργος (ΣΚΤ – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Ζαρκάδης Γιάννης (Πανεπιστήμιο Πάτρας), Ζυρίνης Κώστας (φωτογράφος-συγγραφέας), Ζώτος Τάκης (δικηγόρος), Θεοτοκάς Νίκος (ιστορικός, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Θωμά Λαμπρινή (δημοσιογράφος), Καβουριάρης Μάκης (πανεπιστημιακός), Καλλίτσης Χρίστος (δημοσιογράφος-κινηματογραφιστής), Καλογιαντσίδης Θανάσης (καθηγητής γερμανικής γλώσσας), Καμπαγιάννης Θανάσης (δικηγόρος-συγγραφέας), Κάσσης Δημήτρης (μουσικός), Κατσιαμπούρα Γιάννα (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), Κατσίμη Μαριλένα (δημοσιογράφος), Κεφαλής Χρήστος (χημικός-συγγραφέας, ΣΕ περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη»), Κότσιας Σπύρος (οικονομολόγος), Κουκαλάνι Βασίλης (ηθοποιός), Κουτσούρης Αλέκος (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), Κρίβας Σπύρος (Πανεπιστήμιο Πάτρας), Λεοντακιανάκος Μάκης (δικηγόρος), Λιβιεράτος Μίμης (ιστορικός), Λώλος Μάριος (πρόεδρος Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδος), Μc Yinka (μουσικός), Μανιάτης Γιώργος (καθηγητής Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών), Μαούνης Αντώνης (αρχιτέκτονας), Μαρκέτος Σπύρος (Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Μαστρογιαννόπουλος Τάκης (οικονομολόγος, μέλος της ΣΕ περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη»), Μαυραγάνη Γεωργία (σκηνοθέτης, Κίνηση Μαβίλη), Μαυραγάνη Σοφία (χορογράφος), Μαυρουδέας Σταύρος (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Μητραλιά Σόνια (σκιτσογράφος, εικονογράφος, μέλος της πρωτοβουλίας “‘Γυναίκες ενάντια στο Χρέος και τα μέτρα Λιτότητας” και “Επιτροπή ενάντια στο Χρέος”), Μητρούτσικου Ηρώ (ηθοποιός-θεατρολόγος), Μπόκαρης Θέμης (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Μπόλαρης Λέανδρος (ιστορικός-συγγραφέας), Μπουζούρη Παρθενόπη (ηθοποιός), Μπρούσκου Άντζελα (σκηνοθέτης), Μωραιτίνη Σεβαστή (εκπαιδευτικός-μουσικός), Νικολαΐδης Θύμιος (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), Νικολακάκη Μαρία (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), Νούλας Βασίλης (σκηνοθέτης, θεατρική ομάδα Nova Melancholia), Ξύδα Ρομίνα (αρθρογράφος), Πανταζής Παύλος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Παπαδάκης Κώστας (δικηγόρος), Παπαδοπούλου Μαρία-Λουίζα (σκηνοθέτης), Παπαλέξη Μαρία (θεατρολόγος), Παπαστράτης Προκόπης (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Παραδείση Μαρία (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Πασχαλίδης Μίλτος (μουσικός), Πατέλης Δημήτρης (Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης), Παυλίδης Περικλής (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Πετεινάκη Μαρία (αρχιτέκτων μηχανικός), Πετράκη Γεωργία (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Πίττα Τατιάνα (ηθοποιός), Προδρόμου Ρόζα (ηθοποιός), Ρακόπουλος Θεόδωρος (ποιητής, μεταφραστής, δρ Κοιν. Ανθρωπολογίας), Ρηγόπουλος Κίμωνας (ηθοποιός), Ρίτσου Έρη (συνταξιούχος τραπεζικός), Σερντεδάκις Νίκος (Πανεπιστήμιο Κρήτης), Σιαφάκα Νάση (Πανεπιστήμιο Αθήνας), Σιδηράς Γιάννης (μουσικός), Σκαρλάτου Τζένη (ηθοποιός), Σκορδούλης Κώστας (Πανεπιστήμιο Αθήνας, εκδότης περιοδικού «Κριτική»), Στύλλου Μαρία (υπεύθυνη έκδοσης περιοδικού «Σοσιαλισμός από τα Κάτω»), Τάσκου Βασιλεία (θεατρολόγος), Τόλιος Γιάννης (διδάκτωρ Οικονομικών, συγγραφέας), Τουλιάτος Νίκος (μουσικός), Τουλούμη Γιώτα (Πανεπιστήμιο Αθήνας), Τσαούσης Γιάννης (Πανεπιστήμιο Κρήτης), Τσούτσιας Παναγιώτης (δημοσιογράφος), Φλωρίδης Άδωνις (σκηνοθέτης-θεατρικός συγγραφέας-σεναριογράφος), Χανδρινός Ιάσονας (ιστορικός-συγγραφέας), Χριστόπουλος Δημήτρης (Ελληνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου), Χρονοπούλου Στέλλα (μουσικός), Χρυσανθόπουλος Χρήστος (ιστορικός).

[Υπογραφές συλλέγονται μεταξύ άλλων στο email: antiracismfascism@yahoo.gr].

------------------------------------------------------------------
Πηγή:December 12, 2012 by Athensantifa19jan

Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012

Έχουμε και λέμε ξανά του Γιάννη Μακριδάκη

Κυριακή, Δεκεμβρίου 09, 2012
Ανάμεσα στην έξοδό μας από την Ευρώπη (ΚΚΕ) και στην παραμονή μας σε αυτήν με προσπάθεια αλλαγής της φυσιογνωμίας και των πολιτικών της (ΣΥΡΙΖΑ), πράγμα που θεωρώ τελείως μάταιο και ουτοπικό, υπάρχει η τρίτη λύση, η πιο ρεαλιστική που λέει ότι μπορούμε να φύγουμε από την Ευρωζώνη, να επιστρέψουμε στην δραχμή και να παραμείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως κι άλλα κράτη.

Για τον λόγο αυτόν λοιπόν, και για άλλους, προσωπικά συμφωνώ με τον Λαφαζάνη, τον οποίον εκτιμώ και ως πολιτική προσωπικότητα της Αριστεράς.

Όσον αφορά το ΚΚΕ, τα λάθη των ηγεσιών του από την εποχή του εμφυλίου μέχρι σήμερα είναι ακριβώς τα ίδια και το κόμμα έχει μια μοναδική διαχρονική συνέπεια στο να συνεχίζει τα ίδια λάθη και στο να μην μαθαίνει τίποτε από αυτά. Προσωπικά το θεωρώ απολύτως υπεύθυνο για την σημερινή κατάντια ως ανάχωμα του επάρατου δικοματισμού, ως βαλβίδα ασφαλείας του συστήματος που κατάστρεψε τη χώρα. Την χώρα δεν την έφερε σε αυτή την κατάσταση ο δικομματισμός αλλά ο τρικομματισμός. Η κομμουνιστική ιδεολογία και στάση ζωής είναι χαρακτηριστικό πολλών ανθρώπων που εδώ και χρόνια είτε βρίσκονται πολιτικά άστεγοι είτε επιλέγουν να ψηφίζουν ΚΚΕ και να συντηρούν την αρρώστια του είτε είναι μέλη του και τους εκμεταλλεύεται η ηγεσία όπως έκανε πάντοτε στην ιστορία του κόμματος, είτε έχουν στραφεί προς την άλλη Αριστερά εδώ και πολλά χρόνια.

Ο Σύριζα ως μια Αριστερά που συσπείρωνε τους κομμουνιστές αλλά διαφωνούντες με το ΚΚΕ, έγινε ξαφνικά ένα κόμμα του 30%, έγινε αξιωματική αντιπολίτευση και πάει ίσως για κυβέρνηση. Και αυτό όχι επειδή οι Έλληνες πολίτες γίνανε αριστεροί αλλά επειδή οι Έλληνες πελάτες προδόθηκαν από τους εμπόρους πολιτικής, από τους οποίους αγόραζαν τη ζωή τους τόσα χρόνια και στους οποίους πουλούσαν την συνείδηση και την ψήφο τους. Όλοι αυτοί οι ξεπουλημένοι επί δεκαετίες αλλά και άλλοι πλανεμένοι ή αδαείς, βρέθηκαν στην ανοιχτή αγκαλιά του αντιμνημονιακού Σύριζα εν μία νυκτί. Και το κόμμα της Αριστεράς, με μια ηγεσία άπειρη και λίγη, έχασε τη γη κάτω από τα πόδια του, όπως φάνηκε και στις πρόσφατες δεύτερες εκλογές, κατά τις οποίες ο Σύριζα δεν βγήκε κυβέρνηση, μόνο και μόνο επειδή δεν ήθελε να βγει κυβέρνηση. Όλα αυτά δεκτά και μη κατακριτέα ως εδώ. Και ο φόβος της ευθύνης αλλά και η έκπληξη και μη σωστή διαχείριση του ξαφνικά μεγάλου εκλογικού ποσοστού είναι κατανοητά και ανθρώπινα αλλά και πολιτικώς αποδεκτά. Όμως μέχρι το να διολισθαίνεις ως κόμμα της Αριστεράς σιγά σιγά προς τα εκεί που θέλει η κοινωνία αντί να στέκεσαι στο ύψος σου και να αλλάζεις την κοινωνία, όπως έχεις ευθύνη να κάνεις,αυτό είναι πολιτικός εκπεσμός και όποιος το αντιλαμβάνεται αλλά δεν αντιδρά για όποιους λόγους, έχει ευθύνη για το μέλλον. Μέχρι στιγμής έχουμε δει τα μύρια όσα. Από την 3η Σεπτέμβρη και την προσπάθεια ταύτισης του Σύριζα μαζί της, μέχρι πολιτικό συγχρωτισμό με την Κατσέλη, μέχρι άρθρο της Ξενογιαννακοπούλου στην Αυγή για να μετρηθούν οι αντιδράσεις, μέχρι Κοτσακά, αριστίνδην μέλος, μέχρι πολλά που δεν είναι του παρόντος να απαριθμηθούν. Η ηγεσία του Σύριζα δείχνει να πέφτει στην λούμπα κάθε μέρα και πιο βαθιά. Επειδή όμως πέφτει αργά αργά, διολισθαίνει για την ακρίβεια, οι παλαιοί Αριστεροί δείχνουν να μην το νιώθουν ή αν το νιώθουν το ανέχονται για διάφορους λόγους, ενώ η ηγεσία του κόμματος εκμεταλλεύεται αυτή την ανοχή και προχωρεί ακόμα βαθύτερα προς την πασοκοποίηση. Αυτή η πασοκοποίηση είναι λογικό να συμβαίνει διότι από το 4% έως το 30%, οι πολλοί αυτοί παραπανίσιοι ψηφοφόροι δεν κατέβηκαν από τον πλανήτη Άρη αλλά είναι πολίτες που υπήρχαν και στο παρελθόν στην Ελλάδα και προφανώς ήτανε πελάτες και υποστηρικτές του ελεεινού πολιτικού συστήματος, κομμάτων και πολιτικών ανδρών που κατάστρεψαν τη χώρα. Η ευθύνη του Σύριζα είναι να βάλει φραγμούς. Να σταθεί βράχος ακλόνητος στην ιδεολογία και την πρακτική του και να αφήσει απ’ έξω κάθε προβεβλημένο από το παρελθόν κομματικό στέλεχος του πρώην δικομματισμού είτε ψήφισε είτε καταψήφισε τα μνημόμια. Να αναγκάσει τους “μετανοήσαντες” να αλλάξουν πολιτική στάση ζωής και όχι να τους δέχεται ως στελέχη ωσάν να είναι ήδη αλλαγμένοι. Είναι γεμάτη η Ελλάδα από Κινήματα και Συλλογικότητες που μάχονται καθημερινά ενάντια στον ναζισμό, ενάντια στο ξεπούλημα των φυσικών πόρων, ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος του κάθε τόπου, ενάντια στην εξαθλίωση, ζώντας αλληλέγγυα και εφαρμόζοντας άλλου είδους, πρωτοφανείς για την Ελλάδα καθημερινές πολιτικές, προσωπικές και συλλογικές. Αυτούς τους ανθρώπους τους έχει προσεγγίσει ο Σύριζα; Αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να έχει τιμή, καμάρι και σημαία του ο Σύριζα. Κι όχι τους πασοκογενείς συνδικαλιστές και πρώην υπουργούς, τους οποίους επιβάλλεται να αφήσει στην άκρη, κι αυτοί ας μην τον ψηφίσουν καν όταν θα έρθει η ώρα. Ένα κόμμα με επικεφαλής έναν τόσο νέο άνθρωπο είναι τελείως απογοητευτικό να μην μπορεί, ούτε αυτή την ύστατη ώρα, ούτε με αυτή την εξαίρετη ευκαιρία που έχει, μέσα σε μια κοινωνία που αλλάζει κάθε λεπτό, να φέρει στην επιφάνεια της πολιτικής φρέσκους ανθρώπους, νέες πολιτικές τάσεις, νέα αντίληψη και νέες μορφές αγώνα.

Είχα γράψει και στο παρελθόν, αμέσως μετά τις εκλογές ότι ο Σύριζα έχει την μεγάλη ευκαιρία να συντονίσει και να γίνει ομπρέλα όλων των Κινημάτων και των Συλλογικοτήτων που έχουν οργανωθεί και αντιστέκονται απ’ άκρη σ’ άκρη στην Ελλάδα. Να φτιάξει γραφεία, να τα στελεχώσει και να προσφέρει νομική, επιστημονική και κάθε άλλου είδους υποστήριξη σε αυτά τα Κινήματα. Ο Σύριζα έχει έσοδα από κρατική επιχορήγηση, έχει και μισθούς Βουλευτών. Ένα αριστερό κόμμα όλα αυτά τα έσοδα θα τα διέθετε στο μεγαλύτερο μέρος τους για να στελεχώσει τέτοιου είδους γραφεία συμπαράστασης, συμπόρευσης και αλληλεγγύης με την κοινωνία, με τους ανθρώπους που αντιστέκονται ενάντια στην εξαθλίωση, στον ναζισμό, στο ξεπούλημα και στην καταστροφή. Δεν έχει κάνει όμως τίποτα απολύτως. Ένα μεγάλο μηδενικό. Αντ’ αυτού, συμμετέχει σε συνέδρια ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου και δίνει διαπιστευτήρια στα αφεντικά ότι θέλει τους επενδυτές και άλλες τέτοιες απαράδεκτες γελοιότητες.

Προσωπικά δεν με εκφράζει καθόλου μια τέτοια κατ’ επίφαση Αριστερά. Νιώθω και διαβλέπω ότι όσες καταστροφές καταφέραμε να αποσοβήσουμε μαχόμενοι τόσα χρόνια ενάντια σε Υπουργούς του Πασόκ, θα τα δούμε σε λίγο να συμβαίνουν επειδή οι ίδιοι άνθρωποι θα έχουν επιπλεύσει ή επανακάμψει πολιτικά μέσα από τον Σύριζα. Τα παλαιά μέλη του Σύριζα και οι αγνοί αριστεροί, όπως και του ΚΚΕ, θα δούμε να αλώνεται η Αριστερά και να εκπίπτει σε μια σύγχρονη καπιταλιστική γιαλαντζί αριστερά όπως η ΔΗΜΑΡ, αντί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που της δίνεται και να αλώσει η ίδια το καταρρέον πολιτικό σύστημα φέρνοντας κοντά στην ιδεολογία της την κοινωνία. Αν η ηγεσία του Σύριζα θέλει να γίνει κυβέρνηση με ψήφους πελατών και όχι πολιτών, όπως δείχνει η μέχρι τώρα πολιτική του πορεία ως αξιωματική αντιπολίτευση, προσωπικά δεν πρόκειται ούτε να ασχοληθώ ποτέ ξανά με την περίπτωσή του.

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

Και τι δεν ήταν - ''Μιλώντας για το Δεκέμβρη του 2008''

Σάββατο, Δεκεμβρίου 08, 2012
Σε μία συνάντηση αυτού του κύκλου σεμιναρίων άκουσα κάποιον να λέει ότι αν σταματήσεις να αφηγείσαι κάτι (πχ. μια συλλογικότητα ή για να το τραβήξω ένα γεγονός), αυτό θα σταματήσει να έχει υπόσταση.

Σήμερα ένα μέρος της επιστημονικής κοινότητας και το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου λόγου (δημοσιογράφοι και βουλευτές) επιχειρούν να ερμηνεύσουν ξανά όλους τους Δεκέμβρηδες της ιστορίας. Επιχειρούν μάλλον να τους αποδομήσουν παρά να τους εξηγήσουν, να τους απογυμνώσουν από οποιαδήποτε νόημα παρά να τους κατανοησουν.

Φέτος παρατηρήσαμε σε όλο της το μεγαλείο την προσπάθεια να δούμε πχ. το Δεκέμβρη του 2008 ως ένα μεγάλο πλιάτσικο ή μια επέλαση χουλιγκάνων που εξαπλώθηκε λίγο πέρα απ’ τα γραφικά Εξάρχεια. Δεν είναι περίεργο, ούτε πρωτοφανές να περιγράφει ο επίσημος λόγος τα γεγονότα με τέτοιο τρόπο που να τα καθιστά λιγότερο επικίνδυνα και περισσότερο γραφικά. Αυτό που μου κάνει εντύπωση, είναι περισσότερο ότι αυτή η οπτική στο Δεκέμβρη του 2008 προσπαθεί να μας πείσει ότι δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο, αλλά ότι στηρίζεται απλά και μόνο σε μία ψύχραιμη, ορθολογική και αντικειμενική καταγραφή.

Κάπως έτσι, είπαμε να κάνουμε ένα βίντεο (ως αραχνιασμένη σχεδόν Χάι Λάιφ, μαζί δηλαδή με τον blackline και τον Αντώνη), στο οποίο κατά το δυνατό θα προσπαθήσουμε να αφηγηθούμε κάποιες πλευρές του Δεκέμβρη του 2008, όπως τις θυμόμαστε, τις ζήσαμε και όπως τις περιέγραψαν διάφοροι άλλοι που δεν κοίταζαν από μακριά, με ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Αφήσαμε απ’ έξω συνειδητά, δηλώσεις πολιτικών, δημοσιογράφων και δικηγόρων, μιας και αυτά έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν αρκετές φορές ακόμη. Επίσης, νομίζω ότι όταν συγκεντρωνόμαστε στον επίσημο λόγο (σπορ στο οποίο προσωπικά εξασκούμαι με πάθος), κινδυνεύουμε να αναπαράγουμε απλώς εκείνη την ιδέα που λέει ότι πολιτική είναι να ψηφίζουμε μια φορά στα τέσσερα χρόνια, παρακολουθώντας στο μεσοδιάστημα τους ειδικούς να αποφασίζουν.

Το βίντεο συζητήθηκε, γυρίστηκε, μονταρίστηκε και παρασκευάστηκε από την πορεία της 17 Νοεμβρίου μέχρι τα ξημερώματα της 4 Δεκεμβρίου.

Με άλλα λόγια, άτσαλα, αντιφατικά, με όλα τα προβλήματα, επιμένουμε. Ας λέει ο καθηγητής ότι πρόκειται για την «επέτειο του τίποτα». Εμείς προτιμάμε να διαβάζουμε τα κείμενα των άβαταρς, των ψευδώνυμων και όσων επιμένουν να είναι παρόντες. Εμείς προτιμάμε να μιλάμε για το Δεκέμβρη του 2008. Προτιμάμε να αφηγούμαστε συλλογικά (σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ομάδες), όσο μπορούμε και όσο γίνεται, αυτά που είδαμε και σκεφτήκαμε ξενυχτώντας στο οδόστρωμα της Πανεπιστημίου.

-------------------------------------
Πηγή: tovytio

Εδουάρδο Γκαλεάνο: Η Αριστερά είναι το πανεπιστήμιο της Δεξιάς

Σάββατο, Δεκεμβρίου 08, 2012
Εδουάρδο Γκαλεάνο
Στο τελευταίο του βιβλίο Οι μέρες αφηγούνται (εκδόσεις Πάπυρος) αφιερώνει ένα σχόλιο για κάθε ημέρα του χρόνου. Σε αυτά τα 366 μικρά αφηγήματα ο Ουρουγουανός Εδουάρδο Γκαλεάνο, εμβληματική φυσιογνωμία μιας ανυπότακτης διανόησης της Λατινικής Αμερικής, σχολιάζει την Ιστορία, του παρελθόντος και την πρόσφατη, αλλά ανιχνεύει και την ουσία πίσω από μικρά γεγονότα που σηματοδοτούν μεγάλες ανθρώπινες αξίες, όπως όταν οι ποδοσφαιριστές μιας ιταλικής ομάδας κατέβηκαν στο γήπεδο με βαμμένα μαύρα τα πρόσωπά τους για να τονίσουν την αντίθεσή τους στον ρατσισμό. 
 
Ο Γκαλεάνο, γνωστός στη χώρα μας από την τριλογία του Μνήμη της φωτιάς, στην αποκλειστική συνέντευξη που έδωσε στο «Βήμα» με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου του στα ελληνικά, εξηγεί γιατί «η Αριστερά είναι το πανεπιστήμιο της Δεξιάς», ποια είναι η σχέση του κινήματος των «Αγανακτισμένων» με τον έρωτα, γιατί πρέπει να μην υπακούσουμε στο παρόν αλλά να επινοήσουμε ένα άλλο μέλλον και ποιες δυναμικές ορίζουν την ανθρώπινη κατάσταση.

Στο βιβλίο σας αναδεικνύεται το μεγαλείο των μικρών καθημερινών γεγονότων και των ανώνυμων ανθρώπων που κάνουν σπουδαίες πράξεις. Η Ιστορία όμως σχεδιάζεται από τους μεγάλους, τους πολιτικούς, τους επιχειρηματίες. Πότε και πώς μπορεί να ανατραπεί αυτή η ιεραρχία;
«Σε όλα μου τα έργα δεν έπαψα να διεκδικώ το μεγαλείο που κρύβεται στα μικρά πράγματα και στους ανώνυμους ανθρώπους, καθώς και να καταγγέλλω το απατηλό μεγαλείο σε καθετί υπερμέγεθες».

Σας τρομάζει η σημερινή κρίση που εξαπλώνεται παντού;
«Η μακρά ιστορική εμπειρία μάς διδάσκει ότι οι κρίσεις είναι πολύ επικίνδυνες διότι συνήθως οδηγούν στον κατατρεγμό κάποιων δήθεν υπευθύνων, εξιλαστήριων θυμάτων που το σύστημα επινοεί για να μη φανεί ότι είναι υπαίτιο». 

Λέτε κάπου ότι «η Αριστερά είναι το πανεπιστήμιο της Δεξιάς». Τι έχει μάθει η Δεξιά από την Αριστερά;
«Η Αριστερά είναι το πανεπιστήμιο της Δεξιάς σε περιπτώσεις όπως αυτή του Μέρντοκ, ο οποίος διάβασε Το κεφάλαιο στα νιάτα του και στη συνέχεια, στον αγώνα δρόμου προς την εξουσία, επωφελήθηκε των καπιταλιστών αντιπάλων του, οι οποίοι δεν είχαν διαβάσει παρά μόνο τις Επιλογές του "Reader's Digest"».

Γράφετε ότι «ο ανώτερος θεός ονομαζόταν "λέξη"» θίγοντας την εξαφάνιση των μικρών γλωσσών. Πιστεύετε ότι το Διαδίκτυο θα την εξαφανίσει γρηγορότερα;
«Οι "μηχανές" είναι αθώες. Αλλού είναι το πρόβλημα: όλο και περισσότερο μετατρεπόμαστε σε μηχανές των μηχανών μας, σε εργαλεία των εργαλείων μας. Οι μηχανές που γεννήθηκαν στην υπηρεσία του ανθρώπου τελικά βάζουν τον άνθρωπο στην υπηρεσία τους».

Κάνετε συχνές αναφορές στην Ιστορία και στις διαστρεβλώσεις της. Τελικά ο άνθρωπος διδάσκεται από την Ιστορία ή ισχύει ότι «η Ιστορία μας διδάσκει ότι δεν διδασκόμαστε από αυτήν»;
«Η μνήμη ως ιστορία είναι ένα είδος υπό εξαφάνιση. Θα πρέπει να διεκδικήσουμε και να αναστήσουμε το παρελθόν, όχι όμως για να το επαναλάβουμε, αλλά για να αποφύγουμε να επαναληφθεί. Πρέπει να επινοήσουμε το μέλλον αντί να το αποδεχτούμε, πρέπει να αλλάξουμε το παρόν αντί να υπακούμε σε αυτό».

«Εγώ είμαι ένα άλλο εσύ» λέτε. Θα ήταν ωραίο αν εφαρμοζόταν, αλλά υπάρχουν πια τέτοιες αλτρουιστικές κοινωνίες; Μήπως ζούμε στον αιώνα του ατομισμού;
«Οι πρόγονοί μας επιβίωσαν επειδή ήξεραν να μοιράζονται την τροφή και να αμύνονται όλοι μαζί. Πάντως, το "όλοι είμαστε εσύ" στο βιβλίο μου Οι μέρες αφηγούνται έχει να κάνει με ένα ενθαρρυντικό περιστατικό που συνέβη στο ιταλικό ποδόσφαιρο το 2002. Ολοι οι παίκτες έβαψαν μαύρο το πρόσωπό τους για να σταματήσουν οι ρατσιστικές ύβρεις ορισμένων, ύβρεις όλο και συχνότερες στον αθλητισμό σήμερα».

Αναφέρεστε συχνά σε παραδόσεις, κυρίως των χωρών της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Νομίζετε ότι αυτές παίζουν κάποιον ρόλο στις σημερινές, ανεπτυγμένες κοινωνίες;
«Μέσα στις παραδόσεις υπάρχουν πολλοί κόσμοι. Υπάρχουν παραδόσεις που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα της φύσης και αυτές δεν αξίζουν τον παραμικρό σεβασμό επειδή και μόνο είναι παραδόσεις».

Επίσης αγαπάτε πολύ, όπως φαίνεται στα κείμενά σας, τους λαϊκούς ηγέτες της Νότιας Αμερικής (Τσάβες κ.ά.). Πιστεύετε ότι οδηγούν τις χώρες τους σε ένα άλλο πρότυπο, διαφορετικό από αυτό των Δυτικοευρωπαίων, ή υποκύπτουν βαθμιαία και αυτοί στους σιδερένιους νόμους της αγοράς;
«Η Λατινική Αμερική ζει σήμερα πολλών ειδών αλλαγές, που φέρνουν στην επιφάνεια δυναμικές πολύ δημιουργικές, οι οποίες έμοιαζαν νεκρές αλλά απλώς κοιμόντουσαν. Θεωρώ ότι αυτές οι δυναμικές είναι πολύ ενθαρρυντικές όταν πηγάζουν από μέσα και από κάτω και δεν τις επιβάλλουν από πάνω και απ' έξω».

Οι Ελληνες θα ήθελαν πολύ να μάθουν τι πιστεύετε για τους Αγανακτισμένους, στους οποίους αναφέρεστε. Θα μπορούσε να μην είναι ένα επικαιρικό και θνησιγενές κίνημα;
«Το κίνημα των Αγανακτισμένων, όπως ο έρωτας, θα είναι απεριόριστο όσο διαρκέσει. Και σίγουρα θα διαρκέσει το ανθρώπινο δικαίωμα να διαλέξουμε ανάμεσα στους αγανακτισμένους και στους ανάξιους».

Αναφέρεστε επίσης στους πολέμους εναντίον των Ινδιάνων παλιότερα, των Αφγανών, των Ιρακινών στα νεότερα χρόνια κτλ. Μερικοί λένε ότι είναι στη φύση του ανθρώπου να πολεμά. Συμφωνείτε; Μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτή την κατάρα;
«Ο κόσμος είναι φτιαγμένος για τον πόλεμο. Οι στρατιωτικές δαπάνες - καλλιτεχνικό όνομα για τις εγκληματικές δαπάνες - αποτελούν το ήμισυ των εισοδημάτων του σύγχρονου κόσμου. Ομως αυτή είναι η κατάρα μας, όχι ο προορισμός μας».

Διαβάζοντας το βιβλίο σας αισθάνεται κανείς ότι η λατινοαμερικανική πραγματικότητα παραμένει διαφορετική από τη δυτικοευρωπαϊκή. Αν ναι, σε τι διαφέρει;
«Ολες οι πραγματικότητες είναι διαφορετικές μεταξύ τους και ποικίλλουν. Πάλι καλά... Αλλιώς θα ήμασταν αναγκασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα στο να πεθάνουμε από την πείνα ή να πεθάνουμε από ανία». 
 
--------------------------------
Πηγή: tovima.gr

Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2012

Λιγότερα (Βιβλία το 2012) αλλά (μάλλον) καλύτερα

Παρασκευή, Δεκεμβρίου 07, 2012
Λιγότερα (Βιβλία το 2012)
Η αγορά του βιβλίου απάντησε στη μειωμένη ζήτηση με πιο προσεκτικές επιλογές εκδόσεων και αυτό είναι πάντα καλό για τον αναγνώστη.

Μεγάλα έπη σε συγκλονιστικούς καιρούς. Όσο κι αν οι συνθήκες σκληραίνουν, τα βιβλία διατηρούν το παρηγορητικό μεγαλείο τους. Όταν ακόμα μπορούν να εκδίδονται στα ελληνικά αξιοθαύμαστα έπη –Ιστορίες από την Κολιμά του Σαλάμοφ, ενώ σε λίγες μέρες αναμένεται σε νέα μετάφραση το Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι, αμφότερα από την Ίνδικτο– και επανέρχονται δυναμικά και μαζικά οι επιμελημένες επανεκδόσεις, τότε το βιβλίο μπορεί να γιορτάζει τη δική του νίκη επί της κρίσης. Οι σελίδες προσφέρουν, άλλωστε, και εδώ πολλαπλές απαντήσεις, με πληθώρα εκδόσεων με θέμα την οικονομία αλλά και με βιβλία που προσπαθούν να δουν μυθιστορηματικά την ιδιότυπη θέση της Ελλάδας στην ιστορία, όπως το συναρπαστικό Χαστουκόδεντρο του Άρη Μαραγκόπουλου (από τις εκδόσεις Τόπος) και το άκρως ενδιαφέρον Χορεύουν οι ελέφαντες της Σοφίας Νικολαΐδου (από το Μεταίχμιο). Τη χρονιά που μας πέρασε δεν έλειψαν, ωστόσο, και τα ευτράπελα, όπως η άρνηση του Μεγάλου Κρατικού Βραβείου από τον Χριστιανόπουλο, γεγονός που μαρτυρά ότι βιβλιοφιλικά το 2012 δεν ήταν μόνο μια αξιομνημόνευτη χρονιά όσον αφορά την ποιότητα και όχι την ποσότητα, αλλά κυρίως περιπετειώδης.
Τάση: Βιβλία για την κρίση. Με δεδομένο ότι η κρίση δεν επιδέχεται μόνο μια ερμηνεία, είναι λογικό διαφορετικές εκδόσεις να ρίχνουν, με τον δικό τους τρόπο, φως στο φαινόμενο. Διάσημοι αρθρογράφοι, όπως ο Πολ Κρούγκμαν (Τέλος στην ύφεση τώρα! από τις εκδόσεις Πόλις), συνεπείς αναλυτές σαν τον Ιάσωνα Μανωλόπουλο (Απεχθές Χρέος από το Μελάνι) αλλά και γνωστοί δημοσιογράφοι, όπως ο Παύλος Τσίμας (Το ημερολόγιο της κρίσης από το Μεταίχμιο), προσφέρουν τη δική τους οπτική και δεσπόζουν στις κορυφές των ευπώλητων ολόκληρο τον χρόνο. Άπειρες είναι και οι πιο επιστημονικές αναλύσεις, όπως αυτές της θεωρητικής σειράς των εκδόσεων Σαββάλα ή των συλλογικών εκδόσεων, όπως το Ο κόσμος το 2050 του περιοδικού «Economist» από τις εκδόσεις Μίνωας.

Τo πρόσωπο της χρονιάς. Τα μίντια τον λατρεύουν, οι πολιτικοί αναλυτές τον μισούν – και όχι μόνο γιατί κινδυνεύει να τους πάρει το ψωμί από το στόμα. Ο λόγος είναι ότι μπροστά στις αναλύσεις του Γιάνη Βαρουφάκη μπορεί να σταθείς αρνητικά ή θετικά, αλλά ποτέ αδιάφορα. Επιπλέον, σε μια χώρα όπου οι οικονομολόγοι δεν διαθέτουν την κλάση του τηλεοπτικού αστέρα, ο Βαρουφάκης κατάφερε να απενοχοποιήσει την πανεπιστημιακή ταυτότητα, να εκλαϊκεύσει τις βαρύγδουπες οικονομικές αναλύσεις και, εν τέλει, να γίνει το πρόσωπο των ημερών. Η Ελλάδα δείχνει να απέκτησε τον δικό της διανοούμενο-σταρ ή, μάλλον, τον δικό της τηλεοπτικό Μινώταυρο, αν κρίνει κανείς από τις πολλαπλές αντιδράσεις που έχουν προκαλέσει οι προκλητικές αναλύσεις του. Ίσως να φταίει και ο τίτλος (Παγκόσμιος Μινώταυρος: Τα πραγματικά αίτια της κρίσης) του μπεστ σέλερ βιβλίου του από τις εκδόσεις Λιβάνη, αλλά το βέβαιο είναι ότι ο Βαρουφάκης υπήρξε ο πιο πολυσυζητημένος συγγραφέας της χρονιάς που μας πέρασε για τους εχθρούς και τους φίλους του.

Ντελικάτες επανεκδόσεις. Πάνε πια οι εποχές που τα κλασικά αναγνώσματα έχασκαν ποταπά και πεταμένα –και, ως επί το πλείστον, σε άθλιες μεταφράσεις– σε πάγκους και καλάθια. Σήμερα οι παλιές εκδόσεις επανέρχονται δυναμικά με φροντισμένες επιμέλειες, πολύ καλές μεταφράσεις και διαφωτιστικά επίμετρα. Ίσως να είναι αυτός ο λόγος που οι αναγνώστες ξαναλάτρεψαν την Τριλογία του Βερολίνου του Φίλιπ Κερ από τον Κέδρο ή την εξαίσια και σπαρακτική Αυτοβιογραφία της Μπίλι Χόλιντεϊ από την Άγρα. Χαρμόσυνο ήταν και το γεγονός της πανηγυρικής επιστροφής του Εξώστη του Νίκου Καχτίτση σε μια εξαιρετικά και υποδειγματικά φροντισμένη έκδοση από τις εκδόσεις Κίχλη. Αν σε αυτά προσθέσεις την επαναφορά του Cosmopolis του Ντον ΝτεΛίλλο στην αξιέπαινη μετάφραση του Θωμά Σκάσση από την Εστία αλλά και την κυκλοφορία του Φαρενάιτ 451 του Ρέι Μπράντμπερι σε φροντισμένη μετάφραση από τον Βασίλη Δουβίτσα (Άγρα), τότε μιλάμε για μια εξαιρετική χρονιά. Δεν είναι να απορείς που η χρονιά κλείνει θριαμβευτικά με ένα πάρτι, αυτό που οργάνωσε ο Μεγάλος Γκάτσμπι, ο ήρωας του Σκοτ Φιτζέραλντ, ο οποίος επανέρχεται για να μας σαγηνεύσει σε μετάφραση Άρη Μπερλή (Άγρα), Φώντα Κονδύλη (από Πατάκη) και οσονούπω και από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Ιστορικές Απώλειες.Δεν είναι να απορείς πώς μαζί με τις ουτοπίες χάνονται και οι άνθρωποί της. Ο Χρόνης Μίσσιος τίμησε μια εποχή που οι λογοτέχνες ένιωθαν την πολιτική, την ιστορία και τις λέξεις στο πετσί τους, ενίοτε καίγονταν κιόλας, ενώ ο  Έρικ Χομπσμπάουμ εκπροσώπησε επάξια στο χαρτί και στα πανεπιστήμια τις συγκλονιστικότερες στιγμές του 20ού αιώνα. Μεγάλες απώλειες σε εξίσου κρίσιμες ιστορικά στιγμές.


Το πιο αλλόκοτο εγχείρημα. Όταν ο δημοφιλής μπλόγκερ και γραφιάς Θοδωρής Γεωργακόπουλος ανακοίνωσε μέσω διαδικτύου ότι θα γράψει ένα βιβλίο σε συνέχειες, σε καθημερινή βάση, και μάλιστα σε έναν μήνα που δεν συμπληρώνει καν τις μέρες του, το εγχείρημά του έμοιαζε τρελό. Και όμως, ο Φεβρουάριος του 2012 ήταν ο μήνας που ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος έδωσε τη δική του μάχη με τη γραφή και βγήκε κερδισμένος. Το αποτέλεσμα βρήκε πολύ θετική υποδοχή στο διαδίκτυο και απέκτησε και τη μορφή ενός εξαιρετικού αναγνώσματος που κυκλοφορεί πλέον στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Η μανία με το Erotica. Από το Πενήντα αποχρώσεις του γκρι κι έπειτα κάθε οίκος έχει τον δικό του τρόπο να κοιτάζει από την κλειδαρότρυπα. Το Μεταίχμιο επανακυκλοφορεί την κλασική πλέον Ιστορία της Ο, ενώ ο Καλέντης μόλις εξέδωσε το Λεξικό της Πορνογραφίας, απόδειξη ότι και το σεξ διαθέτει πια τη δική του καθολική και επιστημονική προσέγγιση.

Η μεγαλύτερη αναμονή. Το 1Q84 είναι το πολυαναμενόμενο magnum opus του ιδιαίτερα αγαπητού στην Ελλάδα Ιάπωνα λογοτέχνη, Χαρούκι Μουρακάμι. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Ψυχογιός, θεωρείται πλέον καλτ και για χάρη του έχουν χυθεί τόνοι από μελάνι. Για καλό ή για κακό, είναι κάτι που θα το αποδείξει η ιστορία.

Εναλλακτικό πανηγύρι. Οι ίδιοι δηλώνουν «Αθηναίοι υπερρεαλιστές», δεν θέλουν προβολή και συνεντεύξεις και αρνούνται φανατικά οποιαδήποτε προοπτική τιμητικών διακρίσεων και βραβείων. Το βέβαιο είναι ότι τα παιδιά της ομάδας του «Φαρφουλά» –όνομα που οφείλει την ύπαρξή του στον δημοφιλή ήρωα του Δημοσθένη Βουτυρά– διαμορφώνουν τον πιο παρεμβατικό λόγο στην πόλη, εκδίδοντας ένα φροντισμένο περιοδικό και οργανώνοντας αξιομνημόνευτα λογοτεχνικά δρώμενα. Διαθέτουν και βιβλιοπωλείο στα Εξάρχεια.

New Entry. Μπορεί να μην πρόκειται ακριβώς για νέα είσοδο, αλλά μάλλον για νέα επιδρομή. Γιατί πως αλλιώς να εξηγήσεις τον δημιουργικό εκδοτικό καταιγισμό του «Σαιξπηρικόν»
από τη Θεσσαλονίκη με πληθώρα ποιητικών συλλογών (η μία από αυτές κατάφερε να πάρει και το Κρατικό Βραβείο) αλλά και τις πολυσυζητημένες επανεκδόσεις των βιβλίων του Δημήτρη Δημητριάδη; Υπεύθυνος των εκδόσεων είναι ο εξαιρετικός ποιητής Γιώργος Αλισάνογλου, που διατηρεί το πιο όμορφο βιβλιοπωλείο στην πόλη της Θεσσαλονίκης, δικαιώνοντας αυτό που λεγόταν παλιά, ότι τη λογοτεχνία στη Θεσσαλονίκη τη διαμορφώνουν ακόμα τα λογοτεχνικά στέκια και οι παρέες.

Αγαπημένα μέρη του Βιβλιόφιλου. Η μικρή αίθουσα της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών, όπου διεξάγονται οι συζητήσεις με τίτλο «Λέξεις και Σκέψεις», έχει αναμφίβολα μεταμορφωθεί σε σύγχρονο πνευματικό καταφύγιο. Από εδώ παρέλασαν πολυσυζητημένοι συγγραφείς και ανταλλάχθηκαν δημιουργικά πνευματικοί διαξιφισμοί με θέματα όπως ο φασισμός, η παγκοσμιοποίηση αλλά και το ποδόσφαιρο. Επιπλέον, έξω από τη Στέγη έχει στηθεί η δεύτερη ανοιχτή δανειστική βιβλιοθήκη της πόλης που λειτουργεί ήδη στην Κηφισιά και όπου οι βιβλιόφιλοι μπορούν να ανταλλάσσουν δωρεάν τα αγαπημένα τους βιβλία. Όσο για τους νέους χώρους, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το Free Thinking Zone του ομώνυμου βιβλιοπωλείου της οδού Σκουφά. Μπορεί ως πνευματικός χώρος να διατρανώνει ηχηρά τις αρχές του φιλελευθερισμού, αλλά παράλληλα αποδεικνύει ότι η Αθήνα σε κάποια σημεία παραμένει η ανοιχτή πόλη του διαλόγου και της δημοκρατίας.

Αγαπημένο pillow reading. Αστυνομικά και πάλι αστυνομικά από τον Βορρά, που εκδίδονται σε ταχύτατους ρυθμούς από τον Ψυχογιό και το Μεταίχμιο. Όσο για τον νουάρ αστέρα των ημερών, δεν είναι άλλος από τον Τζο Νέσμπο.

Έκπληξη της χρονιάς. Ο Χρήστος Αγγελάκος και το πολυσυζητημένο Δάσος των Παιδιών από το Μεταίχμιο. Μπορεί να έχασε στο παραπέντε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και του περιοδικού «Διαβάζω», αλλά απέσπασε το Βραβείο Μυθιστορήματος Athens Prize for Literature από το λογοτεχνικό περιοδικό (δέ)κατά, και μαζί τις εντυπώσεις. Η γραφή του, πειραματική και αέρινη, μοιάζει βγαλμένη κυριολεκτικά από τα βάθη ενός δάσους, καθώς απογειώνει ποικιλότροπα τη χαρά της ποίησης και τη μεταφοράς. Ο αναγνώστης χαίρεται να χάνεται στα μονοπάτια του και να ανακαλύπτει ότι το δάσος της ελληνικής λογοτεχνίας κρύβει τις δικές του απρόσμενες εκπλήξεις. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι ο Αγγελάκος δεν ανήκει σε λογοτεχνικές παρέες, ότι παραμένει έξω από κάθε λογής κονκλάβια και δεν φέρει τη σφραγίδα του ακαδημαϊσμού αρκεί για να τον καταγράψεις στις πιο ευχάριστες εκπλήξεις της χρονιάς.

Έρση Σωτηροπούλου. Από το άλλοτε απαγορευμένο Ζιγκ Ζαγκ στις Νεραντζιές –ποιος, άραγε, ξεχνά την υπόθεση Τατούλη;–, το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα, μέχρι το βραβευμένο με το φετινό Κρατικό Βραβείο Διηγήματος Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα (εκδόσεις Πατάκη), η Έρση Σωτηροπούλου αποδεικνύει ότι παραμένει παράδοξα πρωτότυπη και ανατρεπτική. Οι ήρωές της, παρά το πέρασμα του χρόνου, εξακολουθούν να δίνουν τη δική τους μάχη με τα κοινωνικά πλέγματα και τα μικροαστικά συμπλέγματα, αποδεικνύοντας ότι η Σωτηροπούλου δεν έχει ακόμα κάνει ανακωχή ούτε με την επανάσταση, ούτε με την καλή λογοτεχνία. Σήμερα ίσως να την έχουμε περισσότερο ανάγκη από ποτέ.


Φαινόμενο ροκ σταρ. Οι βιογραφίες των ροκ σταρ είναι πλέον φαινόμενο, κυκλοφορούν σε καλές μεταφράσεις και γίνονται αφορμές για συζητήσεις και πάρτι. Την αρχή έκανε η συγκλονιστική ζωή του Κιθ Ρίτσαρντς που κυκλοφόρησαν στη σειρά «Λατέρνατιβ» οι εκδόσεις Το Ροδακιό, για να βρει την κατάλληλη απάντηση από το έτερος μέλος των Rolling Stones, τον Μικ Τζάγκερ, και τις εκδόσεις Ψυχογιός. Εδώ ο Τζάγκερ βιογραφείται από τον Φίλιπ Νόρμαν και συμπληρώνει αριστουργηματικά το δημιουργικό ντουέτο των ροκ βιογραφιών, που δεν διαβάζονται πλέον μόνο από ροκάδες αλλά από τους απανταχού βιβλιόφιλους.


ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Το Αρχείο Καβάφη περιήλθε στην ιδιοκτησία του Ιδρύματος Ωνάση για να βρει ξανά το φως που του αξίζει. Από μόνος του ένας λόγος να χαμογελά κανείς το 2012.


ΦΡΟΝΤΙΣΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ
Sandro Penna -Σκεπτόμενος Ποδηλάτης, Το Ροδακιό: Τα διαμάντια δεν είναι μόνο παντοτινά αλλά μέσα από τα ελάχιστα εκατοστά της ύπαρξής τους αποκαλύπτουν ματωμένες ιστορίες και περιουσίες ανεκτίμητες. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με αυτή την πολύτιμη, σαν μικρό λογοτεχνικό διαμάντι, συλλογή με τα απέριττα ποιήματα του Penna από τις εκδόσεις Το Ροδακιό. Εξαίρετη η δουλειά του Ερρίκου Σοφρά στη μετάφραση και την επιμέλεια μιας τέτοιας συμπυκνωμένης δύναμης ποιητικής συλλογής, καθώς και η εκδοτική επιμέλεια της Τζούλιας Τσιακίρη, που επιτρέπει υποδειγματικά στα ποιήματα να αναπνέουν, υπηρετώντας την παλιά τελετουργία της ανάγνωσης με την απαραίτητη κοπή των σελίδων και αποπνέοντας πίστη σε μια εποχή που τα βιβλία έφεραν τη δική τους οντολογική αξία.


TOΠ 10 ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 

1. Ρομπέρτο Μπολάνιο - 2666, Εκδόσεις Άγρ: Λίγοι το διάβασαν, πολλοί το σχολίασαν, ελάχιστοι το κατάλαβαν. Ωστόσο, το αριστουργηματικό έπος του Μπολάνιο με τα πέντε, ουσιαστικά, βιβλία να συναθροίζονται σε έναν μόλις τόμο μαρτυρά πληθώρα αφηγηματικών αναφορών και επιρροών, σουρεαλιστική δύναμη και μια γοητευτικά τρικυμιώδη γραφή που παρασύρει στο διάβα της τα πάντα. Το Βildungsroman (ολοκληρωμένο μυθιστόρημα) της χρονιάς.

2. Βαρλάμ Σαλάμοφ- Ιστορίες από την Κολιμά, Εκδόσεις Ίνδικτος:  Ο συγγραφέας Σαλάμοφ έζησε στο πετσί του τον απηνή σταλινικό διωγμό και παρέμεινε έγκλειστος σχεδόν τη μισή του ζωή στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Κολιμά. Η εμπειρία του αυτή μεταγράφεται, εν προκειμένω, σε μια σπαρακτική και ασπαίρουσα λογοτεχνική καταγραφή 2.000 σχεδόν σελίδων που σε κάνει να πιστεύεις ότι τα καλύτερα μυθιστορήματα φωλιάζουν στις πιο δυσάρεστες, ανθρώπινες καταστάσεις.

3. Τζέφρι Ευγενίδης - Σενάριο Γάμου, Εκδόσεις Πατάκη: Το Σενάριο Γάμου είναι η καλύτερη απόδειξη ότι τα μπεστ σέλερ αποτελούν καθαρά αμερικανική υπόθεση. Παρότι γραμμένο με τους λογοτεχνικούς τρόπους του 19ου αιώνα, το βιβλίο του Ευγενίδη φέρνει εύλογα στον νου τα αμερικανικά σίριαλ και τα campus novels από τα άδυτα των μεγάλων αμερικανικών πανεπιστημίων. Δεν λείπουν και οι αναφορές στον τόπο καταγωγής του Ευγενίδη, την Ελλάδα.

4. Δημήτρης Ψαρράς - Η μαύρη βίβλος της Χρυσής Αυγής, Εκδόσεις Πόλις: Τα φασιστικά παιχνίδια και ο ρεβανσιστικός λόγος της Χρυσής Αυγής είναι φαινόμενα καθημερινά, αλλά ποιος πραγματικά ξέρει την ιστορία της; Όλα τα μελανά σημεία ενός κόμματος που απειλεί σοβαρά τις δημοκρατικές μας αντιστάσεις φέρνει στο φως ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς, αναλύοντας την ιστορία της Χρυσής Αυγής από τις αρχές της δεκαετίας του '80 μέχρι σήμερα.

5. Δημήτρης Στεφανάκης - Φιλμ Νουάρ, Εκδόσεις Ψυχογιό:  Ο συγγραφέας διακονεί με συνέπεια τις αρχές του κλασικού μυθιστορήματος και γράφει ένα βιβλίο για μία από τις πιο εμβληματικές φιγούρες του 20ού αιώνα, τον Βασίλη Ζαχάρωφ. Απόλυτα μυθιστορηματικός, ούτως ή άλλως, ο ήρωάς του δίνει πολλαπλές αφορμές για να καταγραφούν τα πιο ανήκουστα συναπαντήματα και οι πιο τραγικές ιστορίες αγάπης, με πρωταγωνιστές, εκτός από τον ίδιο τον Ζαχάρωφ, τα σημαντικότερα πρόσωπα της σύγχρονης διπλωματικής ιστορίας.

6. Χρήστος Αστερίου - Ίσλα Μπόα, Εκδόσεις Πόλις: Ο τρόπος αφήγησης θυμίζει καθαρόαιμο story teller, αλλά η πλοκή του ικανότατο ρέκτη του μεταμοντερνισμού. Το σίγουρο είναι ότι αν ο Χρήστος Αστερίου ζούσε σε κάποια άλλη πλευρά του πλανήτη, θα αναγνωριζόταν για την ατόφια και εξαίρετη λογοτεχνική του στόφα. Αυτό που, για την ώρα, διαδραματίζεται σε διαφορετικές πλευρές του πλανήτη είναι οι ιστορίες των διάφορων πρωταγωνιστών του βιβλίου, γεγονός που ξενίζει όσους αρέσκονται να καταναλώνουν αποκλειστικά ντόπιες αφηγήσεις με λογοτεχνική ημερομηνία λήξης.

7. Δημήρης Σωτάκης - Ο θάνατος των ανθρώπων, Εκδόσεις Κέδρος: Ο Δημήτρης Σωτάκης δίνει, χρόνια τώρα, το στίγμα ενός πρωτότυπου και ανένταχτου ειδολογικά μυθιστοριογράφου. Η φρενιασμένη γραφή του ξεχωρίζει ανάμεσα στις βαρετές ιστορίες για κοπέλες που αγάπησαν και άντρες που δεν αποποιήθηκαν ποτέ την ταυτότητά τους. Σε αντίθεση με άλλα μαζικά αφηγήματα, οι άνθρωποι-πρωταγωνιστές του Σωτάκη μοιάζουν με πρωτότυπους φορείς ιδεών και το μυθιστόρημά του με μια δυνατή, ευφάνταστη αλληγορία.

8. Λεονάρδο Παδούρα - Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά, Εκδόσεις Καστανιώτη: Το αίμα κυλάει όσο πρέπει καυτό, τα πρόσωπα είναι αρκούντως συγκλονιστικά και οι εικόνες από την Αβάνα συνάμα θελκτικές και αποτρόπαιες. Όλα αυτά συμβαίνουν στο συγκλονιστικό έπος με θέμα την πολυτάραχη Κούβα στα τέλη της δεκαετίας του '70 και τη δολοφονία του Τρότσκι, ασχέτως αν τελικά το ίδιο το γεγονός καταγράφεται στις 688 σελίδες ως μια απλή λεπτομέρεια σε ένα πολυτάραχο χρονικό για τις χαμένες ουτοπίες.

9. Νικόλ Κράους - Όταν όλα καταρρέουν, Εκδόσεις Μεταίχμιο: Δεν είναι να απορείς που η γοητευτική σύζυγος του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ μπορεί και ξεπερνά σε λογοτεχνική επάρκεια τον διάσημο πλέον Νεοϋορκέζο συγγραφέα. Το βιβλίο της είναι ίσως το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς από την άποψη της λογοτεχνικής επάρκειας, του συνδυασμού περίτεχνων αφηγηματικών τρόπων και εσωτερικών υποδηλώσεων. «Βρίσκουμε παρηγοριά στις συμμετρίες της ζωής επειδή υπαινίσσονται ένα σχέδιο εκεί όπου δεν υπάρχει κανέναν», γράφει η Κράους, γεγονός που εξηγεί και τον εσωτερικό πυρήνα της πολυδιάστατης αφήγησής της.

10. Τομ Ράχμαν - Τίτλοι Τέλους, Eκδόσεις Κέδρος: Ο Τομ Ράχμαν γράφει ένα βιβλίο για το τέλος των εντύπων και στοχεύει κατευθείαν στην καρδιά. Γραμμένο με αγάπη για τη διαχρονική αξία που έχουν το μελάνι της εφημερίδας, οι ανθρώπινες ιστορίες και το τάλαντο της πένας, το βιβλίο του Ράχμαν αποδεικνύει στην ουσία του ότι η γραφή διατρανώνεται πανηγυρικά μόνο εκεί όπου υπάρχει χαρτί. Το τέλος της δημοσιογραφίας ή η αρχή μιας άλλης εποχής, όπως και να έχει το βιβλίο του Ράχμαν είναι γραμμένο για μια εποχή κατά την οποία οι λέξεις συνιστούν πολύτιμη περιουσία στην ιστορία της δημοσιογραφίας.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 

------------------------------------------------------
Πηγή: www.lifo.gr

Copyright © 2014-15 Απόψεις επώνυμα™ is a registered trademark.

Designed by Templateism. Hosted on Blogger Platform.