Λογοτεχνικά Κρατικά Βραβεία 2013: «Ένα φιλί πριν πεθάνεις»

Η κυβέρνηση που σκοτώνει τον πολιτισμό, που άπλωσε το μαύρο στην ΕΡΤ, που εξευτελίζει τους εκπαιδευτικούς, βραβεύει τους λογοτέχνες. Αυτό διαπιστώσαμε παρακολουθώντας τη χθεσινή απονομή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Οι περισσότεροι από τους βραβευθέντες παρέλαβαν το κύλινδρο με το βραβείο τους με σεμνότητα, είπαν ένα ευχαριστώ ή δυο-τρια τυπικά λόγια και ξανακάθισαν στη θέση τους. Ωστόσο ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας και η υφυπουργός Άντζελα Γκερέκου «τα άκουσαν» από τουλάχιστον δύο βραβευμένους οι οποίοι μάλιστα απέσπασαν θερμά χειροκροτήματα επιδοκιμασίας από το κοινό -σημάδι της έλλειψης ηθικής και πολιτικής νομιμοποίησης αυτής της κυβέρνησης.

Δεν είναι εύκολο σε μια συστημική τελετή να ασκήσεις κριτική στο χέρι που σε ταϊζει, τι σε ταϊζει δηλαδή, ένα ξεροκόμματο σου ρίχνει για να μην το δαγκώσεις. Ωστόσο, ο εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού Εμβόλιμον, που εκδίδεται στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας από ανθρώπους που εργάζονται ή εργάστηκαν στην «Αλουμίνιον της Ελλάδος», δήλωσε ότι δυσκολεύεται να ευχαριστήσει το υπουργείο καθώς, εξαιτίας της πολιτικής του, πάμπολλα λογοτεχνικά περιοδικά έχουν βάλει λουκέτο και όσα δεν έχουν βάλει ψυχορραγούν. Το υπουργείο Οικονομικών απαιτεί από τα περιοδικά να πληρώνουν φόρο επιτηδεύματος περίπου 940 ευρώ το χρόνο, ενώ τα ταχυδρομικά τέλη έχουν διπλασιαστεί (2,30 ευρώ θα στοιχίζει από φέτος ο φάκελος για την αποστολή ενός περιοδικού, ενώ μέχρι πέρυσι ήτάν 1,30 ευρώ). Το Εμβόλιμον, όπως είπε, έχει πραγματοποιήσει πλήθος λογοτεχνικών εκδηλώσεων στις οποίες έχουν μιλήσει συνολικά περί τους 300 ανθρώπους των γραμμάτων. Η ισχυρή πολιτιστική παρουσία του περιοδικού στα Άσπρα Σπίτια θα ήταν αδύνατη δίχως την οικονομική ενίσχυση της εταιρείας που εκμεταλλεύεται τους βωξίτες της περιοχής, της «Αλουμίνιον της Ελλάδος» (που διαδέχτηκε τη γαλλική Πεσινέ). Για το Eμβόλιμον διαβάστε εδώ 

Τιμητική διάκριση έλαβε και άλλο ένα καλό λογοτεχνικό περιοδικό, η Παρέμβαση, που εκδίδεται στην Κοζάνη.

Και τα «Παιχνίδια κρίκετ»

Αμήχανη μοιάζει η αιτιολόγηση του Ειδικού Βραβείου που δόθηκε στον ποιητή και πεζογράφο Βασίλη Λαδά για το βιβλίο του Παιχνίδια κρίκετ, καθώς αν και αυτό το είδος βραβείου έχει προβλεφθεί εδώ και χρόνια, φέτος δόθηκε για πρώτη φορά: «Ειδικό Βραβείο στο λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα». Μα κάθε σοβαρό λογοτεχνικό έργο προάγει το διάλογο εφόσον το διαβάζουν άνθρωποι που σκέφτονται! Ο Β. Λαδάς είναι από τους λίγους Έλληνες λογοτέχνες που έχει γράψει πεζογραφήματα με θέμα (και) τους μετανάστες, όμως τα Παιχνίδια κρίκετ είναι κυρίως καλή λογοτεχνία και όχι απλώς «προαγωγέας» του διαλόγου. Δηλαδή είναι σαν να επέλεξαν το βιβλίο κυρίως για το θέμα του και όχι για τη λογοτεχνική του αξία που σε καμία περίπτωση δεν είναι κατώτερη άλλων έργων που έχουν κατά καιρούς βραβευτεί. Το είπε κι ο άνθρωπος στην ομιλία του: «Όταν έγραφα το βιβλίο, δεν ήξερα ότι υπάρχει τέτοια κατηγορία βραβείου». Και ο νοών νοείτω.

Στρίβειν διά της βραβεύσεως

«Σ’ ευχαριστώ, ω εταιρεία», λοιπόν. Αφού το κράτος τούς φτύνει (μεταφορικά), τι να κάνουν οι άνθρωποι;

Θερμά χειροκροτήθηκε και ο Μιχαήλ Άνθης που είπε πολλές πικρές αλήθειες. Ανέφερε ότι ο ίδιος πάρει έξι θεατρικά βραβεία, «κάτι που δεν εύχομαι ούτε στον χειρότερο εχθρό μου» για τον απλούστατο λόγο ότι όταν ένα έργο βραβεύεται στην Ελλάδα αυτό σημαίνει ότι δεν θα παιχτεί στο θέατρο! Μόνο το 5% του ρεπερτορίου του Εθνικού Θεάτρου είναι αφιερωμένο στους Έλληνες δραματουργούς και συνήθως προτιμώνται έργα που γράφτηκαν πριν από 70 ή 60 χρόνια…

Ωστόσο, κανείς από τους ομιλητές δεν αναφέρθηκε στο ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η κρατική τηλεόραση (όπως και το ραδιόφωνο) για την προβολή του ελληνικού βιβλίου και του θεάτρου. Βέβαια, το εξάμβλωμα της ΝΕΡΙΤ είναι τόσο αναξιόπιστο, που μάλλον κακό θα έκανε στο βιβλίο και στο θέατρο αν το έπιανε στα χέρια του.

«Η δική μου Καρυάτιδα»

Εδώ και δεκαετίες υπηρετεί τα γράμματα ο κριτικός και μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας Δημήτρης Ραυτόπουλος, ασφαλώς και του άξιζε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του. Ο κ. Ραυτόπουλος ολοκλήρωσε τη σύντομη ομιλία του ευχαριστώντας τη γυναίκα του, τη «δική του Καρυάτιδα» -μια έμμεση αναφορά στα ευρήματα της Αμφίπολης.

Συγκινητική ήταν η ομιλία του Συμεών Σταμπουλού που έλαβε το Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα (για τις Ελεγείες από το Ντουΐνο του Ρίλκε) και ο οποίος έκλεισε ζητώντας από τους παρευρισκόμενους ποιητές κάποτε να γράψουν «μπαλάντα και για τους μεταφραστές άδοξοι που ’ναι».

Και μια μαύρη τρύπα (ή μάλλον δύο)

Δύο από τους βραβευθέντες, ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης και ο Διονύσης Καψάλης, αρνήθηκαν όχι απλώς να παραλάβουν τα βραβεία τους αλλά και να τα δεχτούν. Το γιατί δεν το μάθαμε, δεν ακούστηκε. Δεν θα έπρεπε όμως, μ’ έναν τρόπο, να ακουστεί το «όχι» τους; Ο πρώτος διακρίθηκε με το Βραβείο Μετάφρασης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά (Ιεροί Λόγοι του Αίλιου Αριστείδη) και ο δεύτερος με το Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα (για το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας του Σαίξπηρ). Και οι δύο έλαβαν το βραβείο τους εξ ημισείας, με τον Λίνο Μπενάκη ο πρώτος, με τον Συμεών Σταμπουλού ο δεύτερος. Να σημειωθεί ότι όταν ανακοινώθηκαν τα φετινά βραβεία, ο ο Γ. Γιατρομανωλάκης είχε δηλώσει: ««Ευχαριστώ πολύ τους κυρίους και τις κυρίες που διάβασαν και βράβευσαν το βιβλίο μου, ωστόσο να μου επιτραπεί για λόγους προσωπικού γούστου και αυτοσεβασμού να μη δεχτώ τη μοιρασιά».

Ίσως αξίζει να αναφερθεί ότι η εκφώνηση του ονόματός τους δεν συνοδεύτηκε από ΚΑΝΕΝΑ χειροκρότημα αναγνώρισης, παρόλο που και οι δύο έχουν πλούσιο έργο (ο καθένας στο είδος του), σημάδι ίσως ότι το κοινό το αποτελούσαν συγγενείς και φίλοι των βραβευθέντων. Απόντες, λοιπόν, και οι δύο, από το μέγαρο της Συγγρού, όχι όμως από τον κόσμο της λογοτεχνίας.

«Ένα φιλί πριν πεθάνεις», λοιπόν, όπως και το ομώνυμο κινηματογραφικό θρίλερ. Μόνο που αυτός που πεθαίνει ΔΕΝ είναι η λογοτεχνία που ως γνωστόν ανθίζει και σε χαλεπούς καιρούς.

Για την ιστορία αναλυτικά τα βραβεία:

Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται ομόφωνα στον Δημήτρη Ραυτόπουλο για το σύνολο του έργου του, το οποίο του απένειμε ομόφωνα η Επιτροπή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2013.

Βραβείο Ποίησης απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Μάρκο Μέσκο για το έργο του με τίτλο «Τα λύτρα», εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιάννη Παλαβό για το έργο του με τίτλο «Αστείο», εκδόσεις Νεφέλη.

Βραβείο Μυθιστορήματος απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Νίκη Αναστασέα για το έργο της με τίτλο «Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι», εκδόσεις Πόλις.

Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Μιχάλη Χρυσανθόπουλο για το έργο του με τίτλο «Εκατό χρόνια πέρασαν και ένα καράβι. Ο ελληνικός υπερρεαλισμός και η κατασκευή της παράδοσης», εκδόσεις Άγρα .

Βραβείο Χρονικού – Μαρτυρίας απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Θοδωρή Καλλιφατίδη για το έργο του με τίτλο «Τα περασμένα δεν είναι όνειρο», εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Αρμάντο Γκέζο για το έργο του με τίτλο «Ανεκπλήρωτοι φόβοι», εκδόσεις Πολύτροπον.

Ειδικό Βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει σημαντικά το διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα απονέμεται ομόφωνα στον Βασίλη Λαδά για το έργο του με τίτλο «Παιχνίδια Κρίκετ», εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Τιμητική Διάκριση για την συμβολή τους στη νεοελληνική λογοτεχνία στα περιοδικά «Η Παρέμβαση» και «Εμβόλιμον».

Το Βραβείο Μετάφρασης έργου ξένης λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Συμεών Σταμπουλού για τη μετάφραση του έργου «Ελεγείες από το Ντουίνο» του Ρίλκε, εκδόσεις Στιγμή, και στον Διονύση Καψάλη για τη μετάφραση του έργου «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ, εκδόσεις Άγρα.

Το Βραβείο Απόδοσης έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Γιώργη Γιατρομανωλάκη για τη μετάφραση του έργου «Ιεροί λόγοι» του Αίλιου Αριστείδη, εκδόσεις Άγρα, και στον Λίνο Μπενάκη για τη μετάφραση του έργου «Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν» του Ιαμβλίχου Χαλκιδέως, εκδόσεις Ακαδημίας Αθηνών.

Βραβείο Μετάφρασης έργου ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα απονέμεται κατά πλειοψηφία στις Σεσίλ Ιγγλέση-Μαργέλλου και Rika Lesser για τη μετάφραση ποιημάτων της Κικής Δημουλά, στον τόμο Selected Poems:The brazen plagiarist, της Κικής Δημουλά, εκδόσεις Yale University Press-New Haven & London.

Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Ροδούλα Παππά για το βιβλίο της με τίτλο «Το παιδί που στο κεφάλι του φύτρωσε ένα δέντρο», Εκδόσεις Νεφέλη .

Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται ομόφωνα στον Φίλιππο Μανδηλαρά για το βιβλίο του με τίτλο «Ζωή σαν ασανσέρ», Εκδόσεις Πατάκη.

Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Αλέξη Κυριτσόπουλο για το βιβλίο του με τίτλο «Βεγγαλικά. Ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου», Εκδόσεις Ίκαρος και Μουσείο Μπενάκη.

Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων Για Παιδιά απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Μαρία Αγγελίδου για το βιβλίο της με τίτλο «Ιστορίες που τις είπε η θάλασσα», Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας αποτελούν οι: Αλέξης Ζήρας (πρόεδρος), Γεώργιος – Ιωάννης Ανδρειωμένος, (αντιπρόεδρος), Άννα Καρακατούλη, Μιχάλης Μπακογιάννης, Γιώργος Ξενάριος, Διονύσης Μαγκλιβέρας, Ιωάννης Τζανής, Μαρία Στασινοπούλου, Γιώργος Συμπάρδης.


------------------------------
Πηγή: mao.gr