Κατάργηση Συμβουλίων: Η δημοκρατική ομαλότητα επανέρχεται στα πανεπιστήμια

Οι οξείς τόνοι με τους οποίους υποδέχτηκε σύσσωμη η μνημονιακή αντιπολίτευση την εξαγγελία της κατάργησης των Συμβουλίων Ιδρύματος (ΣΙ) των πανεπιστημίων, ούτε είναι πολιτικά αθώοι, ούτε προδίδουν το ύστερο ενδιαφέρον και την καθυστερημένη αγωνία της πρώην συγκυβέρνησης για την Παιδεία. Απλώς αποκαλύπτουν τη στενή σχέση του καταστροφικού για τα πανεπιστήμια νόμου Διαμαντοπούλου, με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική κατεύθυνση της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.

Μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί άλλωστε η πρωτοφανής κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 255 βουλευτών που υπερψήφισαν την «αντιμεταρρύθμιση» Διαμαντοπούλου το καλοκαίρι του 2011. Καθώς η ενορχηστρωμένη υποστήριξη εκείνου του νόμου δεν ήταν παρά η πρόβα τζενεράλε της μετέπειτα συγκυβέρνησης της λιτότητας και των μνημονίων, που θα βύθιζε τη χώρα στην καταστροφή και τους έλληνες στην εξαθλίωση.

Δικαίως λοιπόν ο πρωθυπουργός κι ο υπουργός Παιδείας, κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή, έκαναν ξεχωριστή μνεία στην ανάγκη άμεσης κατάργησης των Συμβουλίων στα πανεπιστήμια. Αφού αυτά διαδραμάτισαν το ρόλο της ναυαρχίδας της αυταρχικής και αντιδημοκρατικής «μεταρρύθμισης» Διαμαντοπούλου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Πολλώ δε μάλλον, που τα ΣΙ εκτέλεσαν χρέη Δούρειου Ίππου για την άλωση των πανεπιστημίων από τις τότε φιλοκυβερνητικές δυνάμεις. Πως αλλιώς εξηγείται η... σατανική σύμπτωση, σε όποιο πανεπιστήμιο έγιναν πρυτανικές εκλογές με το νόμο Διαμαντοπούλου, να εκλεγούν πρυτάνεις φιλικά διακείμενοι απέναντι στην προηγούμενη κυβέρνηση; Αφού η σκανδαλωδώς αυταρχική και εξόφθαλμα αντιδημοκρατική εξουσία της προεπιλογής των υποψηφίων πρυτάνεων, που αποδόθηκε από το νόμο Διαμαντοπούλου στα ΣΙ, λειτούργησε στην πράξη ως... ξεσκαρτάρισμα των ανεπιθύμητων και των αντιφρονούντων.

Έτσι επετεύχθη αυτό που άλλοτε θεωρούνταν ακατόρθωτο, εν μέσω δηλαδή έντονα αντικυβερνητικού κλίματος, λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές στις οποίες επικράτησε ο ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε ένα χώρο που παραδοσιακά υπήρξε χώρος αμφισβήτησης και οιωνεί αντιπολίτευσης, να «εκλεγούν» πρυτάνεις που πρόσκεινται στην κυβέρνηση! Αυτή ήταν η μεγάλη επιτυχία των ΣΙ, τα οποία, κατά τα άλλα, ήρθαν να εκδιώξουν τον κομματισμό από τα πανεπιστήμια. Μια απλή σύγκριση της πολυφωνίας των Συνόδων των Πρυτάνεων, επί εποχής δημοκρατικών, άμεσων και με καθολική ψηφοφορία πρυτανικών εκλογών, με τη σημερινή... ομοιοχρωμία των πρυτανικών αρχών που προέκυψαν μετά από τις μεθοδεύσεις των Συμβουλίων, δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης για τον πραγματικό τους ρόλο.

Όσο για τους... λαμπρούς επιστήμονες από το εξωτερικό που πλαισίωσαν τα πρώτα ΣΙ, αυτοί χωρίς να το γνωρίζουν, έπαιξαν ρόλο άλλοθι και προπετάσματος καπνού, στην επιχείρηση της κυβερνητικής άλωσης των πανεπιστημίων. Αφού στη συντριπτική τους πλειοψηφία, μπορεί να ήταν άριστοι, πράγματι, επιστήμονες, δεν μπόρεσαν όμως να προσφέρουν τα αναμενόμενα, καθώς ήταν παντελώς άσχετοι τόσο με το σύνθετο έργο της διοίκησης των ιδρυμάτων, όσο όμως και με την πολύπλοκη και πολυσχιδή ελληνική πραγματικότητα. Ο απρόκλητα αντιδημοκρατικός άλλωστε τρόπος της ανάδειξής τους, όχι με ανοικτή και δημοκρατική εκλογή από την κοινότητα, αλλά με κλειστή διαδικασία διορισμού τους από τα εσωτερικά μέλη των ΣΙ, λειτούργησε υπέρ της δημιουργίας δικτύων διαπλοκής και σχέσων εξάρτησης εντός των Συμβουλίων.

Οι στρεβλώσεις της δημοκρατίας και της ακαδημαϊκής δεοντολογίας, οι οποίες επινοήθηκαν από το νόμο Διαμαντοπούλου προκειμένου να αναδειχθούν οι διοικήσεις των πανεπιστημίων κατ΄εικόνα και ομοίωση των συντακτών του νόμου, συνέβαλαν ώστε τα Συμβούλια να αναλωθούν σε άγονες αντιπαραθέσεις με τους δημοκρατικά, ακόμη τότε, εκλεγμένους πρυτάνεις. Κορυφαία παραδείγματα, η σύγκρουση ΣΙ και πρύτανη στο ΕΚΠΑ, η οποία έφτασε μέχρι τα δικαστήρια. Αλλά και η πρωτοφανής στα πανεπιστημιακά χρονικά ακύρωση από το ΣτΕ των πρυτανικών εκλογών που οργάνωσε το ΣΙ στο ΑΠΘ, που αιτία είχε την εμμονή του Συμβουλίου, ως άλλου Φρανκεστάιν, να παραβιάσει τον ίδιο το νόμο που το είχε δημιουργήσει, προκειμένου να μην συμμετάσχει ο πρύτανης του ιδρύματος στη διαδικασία της προεπιλογής των υποψηφίων πρυτάνεων. Έσυραν δηλαδή το ΑΠΘ σε πρωτοφανή περιπέτεια και προκάλεσαν στη λειτουργία του τεράστια ανωμαλία, προκειμένου να μην υπάρχει μαρτυρία κατά τη μεθόδευση της απόρριψης των ανεπιθύμητων υποψηφίων πρυτάνεων...

Τα ΣΙ του νόμου Διαμαντοπούλου θα μείνουν στην ιστορία ως ο μοναδικός πανεπιστημιακός θεσμός που λειτούργησε ερήμην της πανεπιστημιακής κοινότητας. Αφού μόνιμη αγωνία τους ήταν η αναζήτηση ασφαλών χώρων, εντός και εκτός πανεπιστημίων, μακρυά από τα μάτια της πανεπιστημιακής κοινότητας, προκειμένου να συνεδριάζουν εν κρυπτώ.

Ακόμη θα μείνουν στην ιστορία ως ο θεσμός εκείνος που είδε τα πανεπιστήμια να καταρρέουν από την ακολουθούμενη πολιτική της λιτότητας και, ως άλλοι Νέρωνες, παρακολούθησαν εκ του μακρόθεν την καταστροφή, χωρίς να προσπαθήσουν να την εμποδίσουν.

Τα ΣΙ ακόμη, θα μείνουν στην ιστορία ως οι μοναδικοί θεσμοί που ενώ δημιουργήθηκαν στο όνομα της αυτοδιοίκησης, θεσμοθετήθηκαν ως όργανα... ετεροδιοίκησης. Αφού κατά το ήμισυ στελεχώθηκαν από εξωτικά μέλη, ξένα με την πανεπιστημιακή κοινότητα...

Όσον αφορά δε το δήθεν κενό που θα αφήσει πίσω της η κατάργησή τους, η επαναφορά των αρμοδιοτήτων τους στη Σύγκλητο, το κορυφαίο ακαδημαϊκό όργανο αυτοδιοίκησης και δημοκρατικής εκπροσώπησης, θα συμβάλει καθοριστικά ώστε να επανέλθουν τα πανεπιστήμια σε τροχιά δημοκρατίας, αυτοδιοίκησης και ομαλής ακαδημαϊκής λειτουργίας.

Η απάντηση, τέλος, στην κατηγορία ότι η νέα κυβέρνηση εξήγγειλε την κατάργηση ενός θεσμού, χωρίς να προτείνει την αντικατάστασή του, είναι ότι η αποκατάσταση της ομαλότητας σε ένα χώρο που υπέφερε από αλλαγές που περιόρισαν την εσωτερική δημοκρατία, αποδυνάμωσαν την αυτοδιοίκηση και διαστρέβλωσαν την ακαδημαϊκή λειτουργία των πανεπιστημίων, από μόνη της, συνιστά μείζονα και αυτοτελή πολιτική παρέμβαση σε δημοκρατική κατεύθυνση.

Γιάννης Μυλόπουλος

---------------------------

[Πηγή]

Μύθοι και αλήθειες για τη διαθεσιμότητα στα πανεπιστήμια Του Γιάννη Μυλόπουλου

Μύθος 1ος: Τα πανεπιστήμια έχουν πλεονάζον προσωπικό. 

Τα πανεπιστήμια στη χώρα μας είναι γνωστό ότι ποτέ δεν αναπτύχθηκαν ορθολογικά. Ποτέ δηλαδή δεν υπολογίστηκαν με βάση τα πραγματικά δεδομένα οι ανάγκες τους σε διδακτικό, ερευνητικό και διοικητικό προσωπικό. Όπως ποτέ η πολιτεία δεν εισάκουσε τις εισηγήσεις των πανεπιστημίων για τον αριθμό των φοιτητών που το καθένα μπορούσε να εκπαιδεύσει, σύμφωνα με τις δυνατότητές τους σε υποδομές και προσωπικό. Με αποτέλεσμα χρόνο με το χρόνο οι ανάγκες να αυξάνονται διαρκώς, χωρίς όμως αυτή η αύξηση να ακολουθείται από αντίστοιχη ενίσχυση του προσωπικού και των υποδομών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, με την πλήρη παύση νέων διορισμών και την αντίστοιχη αιμοραγία σε προσωπικό που κάθε χρόνο συνταξιοδοτείται, αλλά και την ταυτόχρονη αύξηση, δια της διολισθήσεως, των εισαγόμενων φοιτητών ακόμη και σε εποχή οικονομικής κρίσης, φτάσαμε τα πανεπιστήμια να λειτουργούν με μεγάλα κενά και ελλείψεις. Οι δείκτες είναι σαφείς και αδιάψευστοι: Στα ελληνικά πανεπιστήμια, σε κάθε 100 ενεργούς φοιτητές, αντιστοιχούν 3,5 κατά μέσον όρο διοικητικοί υπάλληλοι, (1,5 για το ΑΠΘ, ένα από τα πιο στερημένα σε προσωπικό ιδρύματα), τη στιγμή που οι αντίστοιχες αναλογίες για τη Βρετανία είναι 10,5 και για τη Γερμανία 11,5 υπάλληλοι ανά 100 φοιτητές αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τις ελλείψεις και τα κενά σε υποδομές και προσωπικό και παρά τη μακρόχρονη υποχρηματοδότηση, τα ελληνικά πανεπιστήμια καταφέρνουν και διακρίνονται, καταλαμβάνοντας θέσεις στο 1-2% του συνόλου των ιδρυμάτων, στις διεθνείς κατατάξεις.

Κι ενώ λοιπόν αυτά συμβαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια, ξαφνικά αρχίζει μια επικοινωνιακή εκστρατεία προκειμένου η κοινή γνώμη να πεισθεί ότι στα ελληνικά πανεπιστήμια υπάρχει πλεονάζον προσωπικό. Προφανώς πλησίαζε η ώρα που και τα πανεπιστήμια θα καλούνταν να πληρώσουν τον βαρύ τους φόρο στις εντολές της τρόικας. Ευτυχώς όμως υπάρχουν οι διεθνείς δείκτες που είναι εκεί για να υπενθυμίζουν το ψέμα στο οποίο στηρίχθηκε αυτή η άδικη και καταστροφική για την Παιδεία πολιτική.

Μύθος 2ος: Το μέτρο της διαθεσιμότητας στηρίχθηκε σε μελέτες αξιολόγησης

Όχι μόνο δεν υπήρξε μελέτη από πλευράς κυβέρνησης, αλλά αντίθετα, σταμάτησαν και το χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ έργο με την επωνυμία "Πρόσκληση 56", που ήταν ο μόνος αξιόπιστος τρόπος για να αξιολογηθούν οι διοικητικές δομές στα ελληνικά πανμια και να σχεδιαστεί ο νέος οδικός χάρτης για τη διοίκησή τους. Κι αυτό συμβαίνει ακριβώς τη στιγμή που η κυβέρνηση αναγγέλει την εφαρμογή πολιτικής διοικητικής μεταρρύθμισης, η οποία σύμφωνα με την κυβερνητική ρητορική χρειάζεται μελέτες αξιολόγησης για να υποστηριχθεί. Και μάλιστα η μεταφορά των αντίστοιχων κονδυλίων του ΕΣΠΑ συνέβη παρά το γεγονός ότι τα πανμια είχαν υποβάλει, μετά από μακρύ χρόνο προετοιμασίας, τις προτάσεις τους και ανέμεναν την έγκριση της χρηματοδότησής τους στο πλαίσιο του έργου αυτού...

Η συνέχεια έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Το υπουργείο προαποφασίζει τον αριθμό των δήθεν πλεοναζόντων υπαλλήλων εντελώς αυθαίρετα και καλεί τα πανεπιστήμια να εφαρμόσουν έναν αλγόριθμο αξιολόγησης, ο οποίος δημιουργήθηκε από το υπουργείο ακριβώς για να αποδειχθεί ο ισχυρισμός του περί πλεονάζοντος προσωπικού. Τα πανεπιστήμια υπερβαίνουν τις προσδοκίες του υπουργείου και συμπληρώνουν πράγματι τον αλγόριθμο, ο οποίος αν και υπερβολικά συντηρητικός, δεν μπορεί παρά να αναδείξει τη μεγάλη αλήθεια. Ότι δηλαδή στα πανμια υπάρχουν περί τις 2,500 κενές θέσεις, που πρέπει άμεσα να καλυφθούν από το μέτρο της διαθέσιμότητας. Το υπουργείο πετά στον κάλαθο των αχρήστων τα μη βολικά για το ίδιο σχέδια αξιολόγησης που τα πανμια εκπόνησαν βασισμένα στον δικό του αλγόριθμο, προχωρώντας αυθαίρετα σε κατανομή του προαποφασισμένου αριθμού πλεονάζοντος προσωπικού σε 8 πανεπιστήμια, χωρίς την παραμικρή τεκμηρίωση. Τα πανεπιστήμια, μπροστά στον κίνδυνο υπολειτουργίας και ακαδημαικής υποβάθμισής τους, προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και συγχρόνως ζητούν από το υπουργείο να ανακοινωθεί ο αλγόριθμος στον οποίο στηρίχθηκε η απόφαση για τη διαθεσιμότητα. Το υπουργείο αρνείται επιμόνως και μόνο μετά από ένα σχεδόν μήνα, διαρρέει στον τύπο έναν αλγόριθμο, τα κριτήρια του οποίου είναι κατάπτυστα ως παγκοσμίως πρωτότυπα. Σύμφωνα με αυτά, στα Έλληνικά πανμια πρέπει να υπάρχει ένας υπάλληλος ανά 100 φοιτητές (!) και ένας ανά 100 διδάσκοντες (!), τη στιγμή κατά την οποία η Ευρωπαική πρακτική θέλει 10 και 70 φορές αντίστοιχα μεγαλύτερες αναλογίες! Η Ψωροκώσταινα επανέρχεται σε όλο της το μεγαλείο...

Και μια αλήθεια: Θα χρειαστούν πολλές δεκαετίες για να αποκατασταθεί ό,τι σήμερα διαλύεται

Το μέτρο της διαθεσιμότητας θα είναι μοιραίο για την πορεία των ελληνικών πανεπιστημίων. Τα οποία αν άντεξαν μέχρι σήμερα τη δραματική συρρίκνωση των προϋπολογισμών τους - σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% και έπεται συνέχεια φέτος με άλλο 15% - ήταν γιατί στηρίχθηκαν στον πατριωτισμό του προσωπικού τους. Που με ελάχιστα μέσα, πόρους και υποστήριξη συνέχισαν το υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκό τους έργο. Η απώλεια του προσωπικού όμως θα είναι ολέθρια, γιατί χάνοντας τα πανμια τους ανθρώπους τους, κινδυνεύουν να χάσουν τη ψυχή τους. Η κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τη βλάβη που προκαλεί στην Παιδεία η πολιτική της και συνεχίζει να δακρύζει για την ενδεχόμενη απώλεια του εξαμήνου στα δύο ιδρύματα της Αθήνας, που λόγω μεγαλύτερων απωλειών, είχαν και τις μεγαλύτερες αντιδράσεις από το υπό απόλυση προσωπικό. Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι ό,τι χαθεί σήμερα, θα χρειαστούν όχι εξάμηνα, αλλά πολλές δεκαετίες για να επανορθωθεί και να επανέλθει...

-----------------------------------
Πηγή:*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών" στις 20 Νοεμβρίου 2013