Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Οικονομία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Οικονομία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2015

TTIP: Το «οικονομικό NATO» προ των πυλών! Οι ζωές μας υπό τον πλήρη έλεγχο των πολυεθνικών

Παρασκευή, Οκτωβρίου 09, 2015
 TTIP: Το «οικονομικό NATO» προ των πυλών! Οι ζωές μας υπό τον πλήρη έλεγχο των πολυεθνικών

Τον Ιούλιο του 2013 στην Ουάσινγκτον, ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ανακοίνωσαν την αρχή των διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία που θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο ροής του κεφαλαίου διεθνώς, τον ρόλο των κρατών, των υπερεθνικών ολοκληρώσεων και των μεταξύ τους σχέσεων. Πρόκειται για τη διαβόητη πλέον, Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων, γνωστή με τα αρχικά TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership), μια συμφωνία ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ το περιεχόμενο της οποίας είναι ακόμα υπό διαπραγμάτευση και για το οποίο δεν θα είχαμε μάθει ακόμα τίποτα, εάν δεν είχε διαρρεύσει στο WikiLeaks τον Μάρτιο του 2014 ένα απόσπασμα προτεινόμενου προσχεδίου της συμφωνίας. Αυτό ήταν που ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημοσιεύσει τον Ιανουάριο του 2015 μια σύντομη περίληψη για το περιεχόμενο των έως τότε συνομιλιών και να τοποθετηθεί σε μια σειρά από καυτά ερωτήματα που κατέκλυσαν τη δημόσια συζήτηση.

TTIP-colour-word 

Η ΤΤΙΡ δεν είναι, απλώς, «μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που στοχεύει στην πολυεπίπεδη οικονομική ανάπτυξη».  Δεν είναι, απλώς, μια συμφωνία για να αρθούν τα «ρυθμιστικά εμπόδια» σε κάποια θέματα εμπορίου και επενδύσεων. Το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ υπάρχει εδώ και δεκαετίες και οι δασμοί είναι μηδαμινοί. Δεν είναι απλώς, ένας τρόπος να επιτευχθεί η άρση κάθε υφιστάμενου περιορισμού των δυνητικών κερδών των πολυεθνικών εταιρειών των ΗΠΑ και της Ε.Ε. Πρόκειται για μια συνολική, στρατηγικού χαρακτήρα επίθεση της εμπροσθοφυλακής του υπερεθνικού κεφαλαίου ενάντια στα εργασιακά δικαιώματα, στους μισθούς, στο συνδικαλισμό, στην υγεία, στην παιδεία, στο περιβάλλον, στην ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του πληθυσμού, στην ασφάλεια των τροφίμων, στον πολιτισμό, στα όποια υπολείμματα του κράτους πρόνοιας, στα προσωπικά δεδομένα και στις ατομικές ελευθερίες, στην ελευθερία στο Διαδίκτυο και στους ήδη ανάπηρους εναπομείναντες στοιχειωδώς δημοκρατικούς θεσμούς. Πρόκειται μια νέα ποιοτική τομή στη σχέση εθνοκρατικής συγκρότησης-διεθνοποίησης του κεφαλαίου, μια ποιοτικά διαφορετική σχέση οικονομίας-κράτους και δημοσίου-ιδιωτικού, όπου εξέχουσα θέση έχει η τεχνοκρατική διαχείριση σε ένα σύγχρονο γεωπολιτικό περιβάλλον. 
 Ας δούμε ορισμένους βασικούς άξονες της επερχόμενης συμφωνίας:

1) Μετασχηματίζεται άρδην το ευρωπαϊκό μοντέλο για το ρόλο του κράτους και του δημοσίου, καθώς επιβάλλεται ολοκληρωτική «απελευθέρωση» της αγοράς υπηρεσιών. Ανοίγει, δηλαδή, ο δρόμος στο ιδιωτικό κεφάλαιο να αναλάβει οποιονδήποτε τομέα που αφορά σε δημόσια αγαθά, όπως η υγεία, η παιδεία, η ενέργεια, το νερό, χωρίς κανέναν περιορισμό και χωρίς δυνατότητα επιστροφής τους υπό δημόσιο έλεγχο.

2) Όσον αφορά στις εργασιακές σχέσεις προβλέπεται πλήρης κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, με την πρόφαση της εφαρμογής ίδιων κανόνων σε ΗΠΑ και Ε.Ε. (και με δεδομένη την άρνηση των ΗΠΑ να  εφαρμόσουν τις συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας στις οποίες περιγράφονται τα εργασιακά δικαιώματα). Φυσικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη υποστηρίξει αίτημα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων για περικοπή των μισθών και των εργασιακών δικαιωμάτων στην Ε.Ε. Απλώς, τώρα η κατεύθυνση αυτή επικυρώνεται με πιο συνολικό τρόπο.

3) Η εφαρμογή της συμφωνίας αποτελεί κίνδυνο για την ατμόσφαιρα και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Κατά τους υπολογισμούς των διαπραγματευτών η συμφωνία θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με έντεκα επιπλέον τόνους  διοξειδίου του άνθρακα τη στιγμή που υπάρχουν δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών με τη συμφωνία του Κιότο. Επιπλέον, αποδυναμώνεται η ευρωπαϊκή οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων, ώστε να αυξηθούν οι εξαγωγές προς την Ε.Ε. από τα διυλιστήρια των ΗΠΑ καναδικού πετρελαίου που εξορύσσεται  από κοιτάσματα ασφαλτούχας άμμου με ανυπολόγιστες δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Κεντρικής σημασίας είναι ότι επεκτείνεται και στον ευρωπαϊκό χώρο η εφαρμογή της μεθόδου της υδραυλικής ρωγμάτωσης στην εξόρυξη φυσικού αερίου, μιας μεθόδου που χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες καταστροφές τις οποίες προκαλεί στο φυσικό περιβάλλον.

TTIP-1

4) Καταργούνται οι περιορισμοί που αφορούν στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, τη χρήση φυτοφαρμάκων και τη διάθεση βοδινού κρέατος με  ορμόνες και αυξητικές ουσίες. Στην Ε.Ε. ισχύει μέχρι σήμερα η «αρχή της προφύλαξης», κάτι που σημαίνει ότι οι εταιρείες που θέλουν να κυκλοφορήσουν ένα νέο  προϊόν υποχρεούνται να αποδείξουν ότι είναι ασφαλές, πριν τη διάθεσή του προς κατανάλωση, αντί οι κρατικές υπηρεσίες να πρέπει να αποδείξουν ότι το προϊόν είναι επικίνδυνο και να εμποδίσουν την κυκλοφορία του. Στις ΗΠΑ δεν εφαρμόζεται αυτή η αρχή και τα πρότυπα ασφαλείας τροφίμων είναι πολύ χαμηλότερα των ευρωπαϊκών. Το 70% των  μεταποιημένων τροφών που πωλούνται στις ΗΠΑ περιέχουν γενετικά τροποποιημένα συστατικά. Η Ε.Ε. μέχρι σήμερα προστατεύει τις εισαγωγές  προϊόντων που διαταράσσουν το ανθρώπινο ορμονικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπλοκάρεται το 40% των εξαγωγών τροφίμων από τις ΗΠΑ προς την Ε.Ε. Με την TTIP αυτά καταργούνται. Μιλώντας στη Pravda.Ru ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Προηγμένων Ερευνών Γιούρι Γκρομίκο τόνισε: «πάνω από όλα, η TTIP επηρεάζει τον τομέα των τροφίμων. Οι φίλοι μου από τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας επιβεβαιώνουν τι σημαίνει να βλάψεις κάπως τα συμφέροντα των ΗΠΑ στον τομέα των τροφίμων. Γι’ αυτό μπορεί να σου το ανταποδώσουν με οποιαδήποτε ενέργεια. Και αυτό επειδή ο ακρογωνιαίος λίθος της Αμερικής είναι ακόμη η αγροτική παραγωγή. Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν καλά ότι για τους Αμερικανούς τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι προϊόντα που μπορούν να τα προωθήσουν και να το πουλήσουν. Και αυτό το γεγονός, ότι είναι γενετικά τροποποιημένα, θα το κρύψουν».

5) Προωθείται ο πλήρης έλεγχος της γνώσης από τους πολυεθνικούς ομίλους και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Επιχειρείται  να υποχρεώνονται οι πάροχοι  διαδικτυακών  υπηρεσιών να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των πολιτών στο διαδίκτυο και να καταδίδουν οποιονδήποτε κρίνουν ύποπτο για παραβίαση των κανονισμών περί πνευματικής ιδιοκτησίας, καταστρατηγώντας έτσι την προστασία των προσωπικών δεδομένων, που αναγνωρίζεται μέχρι σήμερα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ως θεμέλιο της ιδιωτικής ζωής.  Αλλά η φρικαλέα προέκταση είναι πως για να αυξηθούν τα κέρδη φαρμακευτικών κολοσσών,  θα οδηγηθούν σε αύξηση οι τιμές των συνταγογραφούμενων φαρμάκων με αντίστοιχη επιβάρυνση των ήδη πενιχρών προϋπολογισμών υγείας και θα απαγορεύεται στις φτωχές χώρες να παρασκευάσουν φτηνά γενόσημα φάρμακα για ασθένειες που τις μαστίζουν, όπως η ελονοσία ή η φυματίωση.

Η υπογραφή της συμφωνίας που θα επιτρέψει στις αμερικανικές πολυεθνικές να ασκούν ανεξέλεγκτη επιχειρηματική δραστηριότητα στο σύνολο των χωρών της Ε.Ε., απομονώνοντας ταυτόχρονα την Κίνα, Ρωσία, Ινδία και λοιπές χώρες των BRICS, έρχεται ως αντεπίθεση και ταυτόχρονα απόπειρα εμπέδωσης της αμερικανικής κυριαρχίας στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, ύστερα από την απαίτηση των αναδυόμενων BRICS για μια ουσιαστική «αλλαγή του παγκόσμιου καταμερισμού οικονομικής και πολιτικής ισχύος με τρόπο που να αντιπροσωπεύει δικαιότερα τη σύγχρονη πραγματικότητα». Μάλιστα, για να κατανοήσουμε τη σημασία της συμφωνίας αυτής, έχει ιδιαίτερη αξία να επισημάνουμε το γεγονός ότι η πρώην αμερικανή υπουργός εξωτερικών, Hillary Clinton, την είχε χαρακτηρίσει ως το «οικονομικό ΝΑΤΟ». Ή αλλιώς, σε αριθμούς, η συμφωνία TTIP αφορά 850 εκατ. κατοίκους, στους οποίους αντιστοιχεί το 45% του παγκόσμιου ΑΕΠ και υπολογίζεται ότι το εμπόριο που θα επηρεαστεί από την TTIP ανέρχεται σε 500 δισ. ευρώ ετησίως.

lo

Η TTIP είναι μοναχά μία από τις συμφωνίες αυτής της συνομοταξίας. Μόλις πριν λίγες μέρες υπεγράφη στην Ατλάντα και η εξίσου δυσοίωνη Συμφωνία Εμπορίου ΤPP (Trans-Pasific Parnteship) μεταξύ 12 χωρών: περιλαμβάνει ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικό, Χιλή, Περού, Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Σιγκαπούρη, Μαλαισία,Μπρουνέι και Βιετνάμ.  Επίσης, τον Αύγουστο του 2014 έληξαν οι διαπραγματεύσεις για μια εμπορική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Καναδά που άρχισαν το 2009, τη λεγόμενη CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement). Περιλαμβάνονται σε αυτήν θέματα σχετικά με τη συνεργασία για ρυθμίσεις στους τομείς των τροφίμων και των καταναλωτικών προϊόντων, στα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο, στις δημόσιες συμβάσεις, στις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών και στην προστασία των ιδιωτικών επενδύσεων. Η συμφωνία χρειάζεται ακόμη να περάσει από τη διαδικασία έγκρισης από τα δύο μέρη.

Ένα καθοριστικής σημασίας στοιχείο των συμφωνιών αυτών είναι, όμως, η νομική εγκαθίδρυση της παντοδυναμίας των πολυεθνικών μέσα από τη δημιουργία του ISDS (Investor-State-Dispute Settlement-Διακανονισμός Διαφορών μεταξύ Επενδυτή και Κράτους). Τί ειναι πάλι αυτό; Πρόκειται για σύστημα παράλληλης δικαιοσύνης, σύμφωνα με το οποίο οι πολυεθνικές εταιρείες θα έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν αγωγή για αποζημίωση, εάν πιστεύουν ότι, λόγω κυβερνητικών αποφάσεων (π.χ. νέοι νόμοι για την προστασία του περιβάλλοντος ή για τα δικαιώματα των καταναλωτών), επηρεάζονται αρνητικά τα κέρδη τους (εννοείται ότι στις προσφυγές υπολογίζονται και διαφυγόντα κέρδη). Αντί των κρατικών δικαστηρίων, «ειδικά» διαιτητικά δικαστήρια θα συνεδριάζουν εν κρυπτώ για να πάρουν απόφαση για την καταβολή αποζημιώσεων. Η πληρωμή θα γίνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή με τα χρήματα των φορολογουμένων. Οι δίκες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών και οι στρεψοδικίες είναι τόσο συνήθεις που ο θεσμός αμφισβητείται διεθνώς.  Σε παγκόσμιο επίπεδο είναι γνωστές ήδη 568 τέτοιες αγωγές εναντίον 95 χωρών, στη βάση τέτοιων συμφωνιών. Οι αγωγές στρέφονται ενάντια σε περιβαλλοντικούς νόμους, σε νόμους για κατώτατους μισθούς και προστασίας της υγείας, ενάντια σε οδηγίες για περικοπές επιδοτήσεων και ενάντια σε μέτρα αποφυγής κρατικής πτώχευσης. Η πολυεθνική ενέργειας Vattenfall διεκδικεί με επιτυχία την απόσυρση των περιβαλλοντικών κανονισμών για τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής καύσης άνθρακα στο Αμβούργο. Επιπλέον, ο σουηδικός ενεργειακός κολοσσός ζητά από τη Γερμανία 3,7 δισ. ευρώ ως αποζημίωση για διαφυγόντα κέρδη από τα πυρηνικά της εργοστάσια στη χώρα, λόγω της απόφασης της γερμανικής κυβέρνησης να καταργήσει την πυρηνική ενέργεια. Αν για παράδειγμα αύριο η θυγατρική της Καναδικής ElDorado, Ελληνικός Χρυσός, προκαλέσει ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική καταστροφή στη Χαλκιδική, το ελληνικό δημόσιο δεν μπορεί να μηνύσει την εταιρεία. Αντιθέτως η εταιρεία μπορεί να μηνύσει την Ελλάδα, αν κρίνει ότι το ελληνικό κράτος έθιξε τα συμφέροντα της.

Το επίσης εξωφρενικό χαρακτηριστικό των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες αυτές είναι ότι διεξάγονται από τις γραφειοκρατικές ελίτ των υπερεθνικών ολοκληρώσεων μαζί με εκπροσώπους των μεγάλων βιομηχανικών  ομίλων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στα κρυφά! Έτσι, το σύνολο των λεπτομερειών που αποτελούν τη συμφωνία αποκρύπτονται ως απόρρητα, με τους πολίτες να  βρίσκονται σήμερα πλέον, μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα. Είναι αξιοσημείωτο ότι η συμφωνία μέχρι στιγμής επιχειρείται να μην περάσει προς έγκριση ούτε από το Ευρωκοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια και να τεθεί σε εφαρμογή μόνο με την υπογραφή της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. O επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε, Κάρελ ντε Χουχτ ενημέρωσε το Ευρωκοινοβούλιο ότι η Επιτροπή θα τηρήσει για την TTIP την ίδια μυστικότητα που τήρησε και για προηγούμενες εμπορικές συμφωνίες, και ζήτησε από τους ευρωβουλευτές να ταχθούν υπέρ της «εμπιστευτικότητας» των διαπραγματεύσεων. Αποκλειστικά και μόνο ομάδες μεγάλων συμφερόντων έχουν προνομιούχα πρόσβαση στο σύνολο αυτών των εγγράφων.

Μάλιστα, όπως αναφέρει ο αρχισυντάκτης του WikiLeaks και ιδρυτικό του μέλος, Julian Assange, για να δει ένας Ευρωβουλευτής κομμάτια τής υπό συζήτηση εμπορικής συμφωνίας, θα πρέπει να καλέσει την αμερικανική πρεσβεία για να κλείσει ραντεβού. «Τα ραντεβού είναι διαθέσιμα μόνο δυο ημέρες τη βδομάδα σε συγκεκριμένες ώρες. Μόνο δυο ευρωβουλευτές επιτρέπονται να τη μελετούν ταυτόχρονα». Και συνεχίζει: «οι ευρωβουλευτές πηγαίνουν στην αμερικανική πρεσβεία. Παραδίδουν κάθε ηλεκτρονική συσκευή που μπορεί να έχουν πάνω τους, ώστε να μην μπορούν ενδεχομένως να κάνουν αντίγραφα των όσων διαβάσουν. Αφού λοιπόν συμφωνήσουν να τηρήσουν το απόρρητο, μόνο τότε οδηγούνται σε μια ασφαλισμένη αίθουσα «ανάγνωσης», την οποία παρακολουθούν συνέχεια δυο φρουροί της πρεσβείας. Αντιθέτως, εκπρόσωποι των μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιριών, δεν έχουν το ίδιο πρόβλημα». Αν και ολόκληρες κυβερνήσεις εξαιρούνται σε μεγάλο βαθμό, οι μεγάλες πολυεθνικές μπαινοβγαίνουν ελεύθερα. Αναφερόμενος, δε, στην TPP, τόνισε: «Αν θεσπιστεί, το καθεστώς αυτών των συμφωνιών θα καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης, θα τσαλαπατά τις άδειες πνευματικών δικαιωμάτων (Creative Commons). Αν μιλάς, γράφεις, εκδίδεις, σκέφτεσαι, χορεύεις, τραγουδάς ή εφευρίσκεις, αν παράγεις ή καταναλώνεις τροφή, αν είσαι άρρωστος ή σκοπεύεις να αρρωστήσεις, θα βρίσκεσαι στο «στόχαστρο» της ΤPP». Στο φόντο αυτό, το WikiLeaks ανακοίνωσε την έναρξη καμπάνιας «crowd-funding» για να συγκεντρώσει το ποσό των 100.000 ευρώ, προκειμένου να το προσφέρει ως αμοιβή σε όποιον αποκαλύψει το πιο περιζήτητο μυστικό στον κόσμο: τα μέτρα και τις διατάξεις που θα περιλαμβάνονται στην TTIP!

Όπως απορρέει από τα παραπάνω οι συμφωνίες αυτές δεν αλλάζουν μόνο τη δομή του διεθνούς κεφαλαίου, τους όρους αναπαραγωγής του και τη  γεωγραφία του. Δεν επαναπροσδιορίζουν μόνο το ρόλο των εκλεγμένων αντιπροσώπων και αυτού που γνωρίσαμε ως δυτική αστική δημοκρατία. Σημαίνουν την πραγματική και εξ ολοκλήρου υπαγωγή όλων των τομέων της κοινωνικής ζωής στο κεφάλαιο: διατροφή, υγεία, παιδεία, ψηφιακός κόσμος, ενέργεια, πολιτισμός, γνώση, πνευματικά δικαιώματα, ψυχαγωγία, φυσικοί πόροι κτλ. Σημαίνουν την απόπειρα «κατασκευής» ενός νέου μοντέλου ανθρώπου που θα αντιστοιχεί στον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι κυρίαρχοι τη σημερινή φάση του ύστερου καπιταλισμού.

ttip nfde

Πλήθος κινητοποιήσεων, ενάντια στα παραπάνω, έχουν λάβει χώρα ανά τον κόσμο και ποικίλουν από συγκέντρωση υπογραφών (3.263.920 υπογραφές  συγκεντρώθηκαν από τους EUROPEAN CITIZENS INITIATIVE  από το Γιβλαρτάρ ως το Ταλίν) μέχρι μαχητικές διαδηλώσεις και ακτιβισμούς στη Μαδρίτη, το Μόναχο, τις Βρυξέλλες, στην Λειψία, τη Βαρκελώνη, τη Νέα Υόρκη, το Σαν Φρανσίσκο και δεκάδες άλλες πόλεις. Το Σάββατο 10 Οκτωβρίου καλείται και στην Αθήνα στην πλατεία Συντάγματος αντίστοιχη συγκέντρωση. Όπως φαίνεται, όμως, αυτά δεν αρκούν για να αποτρέψουν τη θύελλα που έρχεται. Η πραγματικότητα κάνει ορατή την ανάγκη ενός νέου ισχυρού πολιτικού ρεύματος διεθνώς που θα αποτελέσει στρατηγικά και εν συνόλω το αντίπαλο δέος και θα θέσει το ζήτημα μιας άλλης εξουσίας και μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης.

Γράφει: Δημήτρης Κεχρής - Πολιτική + Οικονομία - 09/10/2015

Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015

Λαπαβίτσας: Αναλυτικό σχέδιο της εξόδου υπάρχει από καιρό...

Τετάρτη, Ιουλίου 29, 2015
Λαπαβίτσας: Αναλυτικό σχέδιο της εξόδου υπάρχει από καιρό...
Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες μέρες για το αν υπάρχει, ή όχι, σχέδιο που να μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα συντεταγμένα και με σχετική ασφάλεια εκτός της αποτυχημένης νομισματικής ένωσης που πλέον την πνίγει. Ευρύτατα ακούγεται η άποψη ότι τέτοιο σχέδιο δεν υπάρχει, άρα η μόνη λύση είναι το νέο μνημόνιο, ότι κι αν αυτό σημαίνει για τη χώρα και το λαό της.
Λυπάμαι που θα στενοχωρήσω του καλούς οπαδούς του μονόδρομου, αλλά αναλυτικός σχεδιασμός της εξόδου υπάρχει από καιρό. Η δημόσια κατάθεσή του είναι θέμα πολιτικό και θα γίνει όταν θα το επιλέξει η πλευρά που εδώ και χρόνια επιχειρηματολογεί υπέρ της εξόδου. Περιττό να ειπωθεί ότι η πλευρά αυτή – που βρίσκεται κυρίως μέσα στο Σύριζα – έχει πλήρως δικαιωθεί μετά τα τελευταία γεγονότα και την αποδοχή του τρίτου μνημονίου από την κυβέρνηση. Και η πλευρά αυτή με πρωτοβουλία της θέτει το θέμα σε δημόσια διαβούλευση.
Η δημόσια κατάθεση των προτάσεων για την έξοδο δεν θα γίνει όμως στον χρόνο που θα επιλέξουν τα ΜΜΕ και το λόμπι των ευρωμανών, που πλέον έχουν χάσει κάθε μέτρο στη δημόσια συζήτηση και από τη δαιμονοποίηση πέρασαν στην ασύστολη κατασυκοφάντηση κάθε αναφοράς και προσπάθειας συζήτησης για το εθνικό νόμισμα. Το θέμα της συντεταγμένης εξόδου από την καταστροφική και αποτυχημένη ΟΝΕ έχει πολύ μεγάλη σημασία για να γίνει έρμαιο πολιτικών και επικοινωνιακών παιχνιδιών και βορά των συστημικών ΜΜΕ. 
Αυτό όμως που μπορεί και πρέπει να γίνει, μέσα στον ορυμαγδό υπερβολής, της διαστρέβλωσης και του καθαρού ψεύδους των τελευταίων ημερών, είναι μια σοβαρή συζήτηση για το τι ακριβώς μπορεί και πρέπει να είναι ένα «Σχέδιο Εξόδου».
Τι είναι το Σχέδιο Εξόδου;
Είναι με έναν τρόπο κατανοητό να νομίζει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει λεπτομερής σχεδιασμός του κάθε βήματος που απαιτείται για την έξοδο από την ΟΝΕ, με οικονομετρική αποτίμηση των επιπτώσεων και ίσως με ποσοτική μέτρηση του κόστους και του οφέλους. Δυστυχώς όμως τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει και ούτε μπορεί να υπάρξει. Το Σχέδιο Εξόδου, όπως και κάθε οικονομικό σχέδιο για δύσκολα και σύνθετα ζητήματα, δε μπορεί να είναι σαν μια συνταγή μαγειρικής που θα δίνει τις ακριβείς αναλογίες των συστατικών και οδηγίες εκτέλεσης για σίγουρη επιτυχία.
Η έξοδος από την ΟΝΕ είναι μια βαθιά δυναμική διαδικασία που θα αλλάξει όλα τα δεδομένα της οικονομίας. Συνεπώς, το μόνο που μπορεί να γίνει εκ των προτέρων είναι να εξακριβωθεί η λογική αλληλουχία των βημάτων που απαιτούνται για να γίνει με επιτυχία η μετάβαση, ώστε να διαμορφωθεί το πλαίσιο της απαραίτητης οικονομικής πολιτικής. Αυτό ακριβώς είναι το δύσκολο αναλυτικό πρόβλημα της «εξόδου από την ΟΝΕ» και όχι η ποσοτική μέτρηση των πιθανών επιπτώσεων της εξόδου. Στο τελευταίο συνήθως επιδίδονται με ενθουσιασμό οι εντεταλμένοι των τραπεζών, οι μετρήσεις των οποίων κατά κανόνα δεν έχουν καμία αξία.
Το πρόβλημα της εξόδου της Ελλάδας από τη ΟΝΕ δεν έχει βέβαια προηγούμενο. Ακόμη και όταν εγκαταλείφθηκε ο Κανόνας του Χρυσού στις αρχές του 20ου αιώνα, τα αποφασιστικά βήματα είχαν γίνει από τις μεγάλες οικονομίες της εποχής. Υπάρχει όμως νομισματική και μακροοικονομική εμπειρία δεκαετιών, η οποία λέει ξεκάθαρα ότι μεγάλα νομισματικά γεγονότα, όπως η έξοδος από την ΟΝΕ, οδηγούν σε σύντομη κρίση που την ακολουθεί ταχεία ανάκαμψη. Το βάθος της κρίσης εξαρτάται από το βαθμό και το είδος της προετοιμασίας της χώρας πριν από την αλλαγή.
Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμη και οι μελέτες που κατά καιρούς κάνουν οι τράπεζες και άλλοι διαπρύσιοι φίλοι του ευρώ, συγκλίνουν στο σημείο αυτό: τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα της εξόδου θα είναι δύσκολα, αλλά μεσομακροπρόθεσμα η έξοδος είναι ο προτιμότερος τρόπος για να βγει η χώρα μας από την παγίδα στην οποία βρίσκεται. Περιττό να ειπωθεί ότι η βραχυπρόθεσμη δυσκολία δεν δικαιολογεί επ’ ουδενί την αναβολή λήψης της απόφασης της εξόδου που θα έχει θετικά μεσομακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Η λύση του προβλήματος της εξόδου, ο πυρήνας του πολυσυζητημένου «Σχεδίου Εξόδου», είναι η λογική σύζευξη και στοιχειοθέτηση των απαραίτητων βημάτων ώστε η έξοδος να είναι συντεταγμένη και με σχετική ασφάλεια. Γίνεται έτσι προφανές, ότι το Σχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει πολιτικές αποφάσεις και κινήσεις – θα είναι μια βαθύτατα πολιτική διαδικασία και όχι απλώς ένα τεχνικό οικονομικό κείμενο.
Από τη στιγμή που το πρόβλημα της εξόδου ως πολιτική και τεχνική διαδικασία θα έχει λυθεί, αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι η περαιτέρω επεξεργασία και η λεπτομερής εμβάθυνση των διαφόρων πλευρών του, ώστε να μετατραπεί σε εφαρμόσιμη κυβερνητική πολιτική. Για παράδειγμα, θα πρέπει να γίνει λεπτομερής ανάλυση των αλλαγών στις τράπεζες, της συναλλαγματικής ισοτιμίας, της φορολογίας, κλπ.
Τη στιγμή αυτή ο πυρήνας του Σχεδίου, ο πλοηγός της εξόδου, υπάρχει. Είναι αποτέλεσμα πολύμηνης συνεργασίας μου με τους διεθνούς εμβέλειας οικονομολόγους, Χάινερ Φλάσμπεκ και Ζακ Σαπίρ και με ομάδα άλλων οικονομολόγων κύρους που μας πλαισίωσαν. Αυτό που απομένει να γίνει είναι η λεπτομερής επεξεργασία των επιμέρους πλευρών του όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πράγμα που απαιτεί πολιτική βούληση και ομάδες εργασίας. Αυτό είναι και το κύριο ζητούμενο για την κυβέρνηση Σύριζα τους επόμενους μήνες, καθώς το τρίτο μνημόνιο θα οδεύει προς την αποτυχία, κάτι που διεθνώς εκτιμάται ως η πλέον πιθανή εξέλιξη. 
Η έξοδος από την ΟΝΕ απαραίτητο βήμα για τη ριζική αλλαγή της χώρας
Πρέπει να τονιστεί ότι η έξοδος από την ΟΝΕ δεν αποτελεί από μόνη της λύση στα προβλήματα της Ελλάδας. Είναι ένα δύσκολο βήμα που επιβάλλεται στην Ελλάδα από την αδιαλλαξία των μελών της ΟΝΕ και την ιστορική αποτυχία της νομισματικής ένωσης. Αντιμέτωπη με το τρίτο μνημόνιο που θα είναι καταστροφικό και στην πράξη θα αποδειχθεί μη εφαρμόσιμο, η Ελλάδα έχει μόνο την επιλογή της εξόδου και της αλλαγής πορείας. Η έξοδος μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για πολιτικές που μειώνουν την ανεργία, αυξάνουν το εισόδημα και βάζουν τη χώρα σε δρόμο ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.
Η έξοδος από την ΟΝΕ είναι οπωσδήποτε ένας δρόμος που εμπεριέχει μετωπική σύγκρουση με ισχυρότατα εγχώρια και ξένα συμφέροντα, αλλά αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προσφέρει στην Ελλάδα μια μοναδική ευκαιρία να αλλάξει τη κοινωνική της δομή προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Εάν η διαχείριση της εξόδου γίνει με τρόπο επιτυχή και εξασφαλίζοντας τη στήριξη μιας ισχυρής πλειοψηφίας, μπορεί να αποτελέσει μια ιστορική ευκαιρία για να μπει η Ελλάδα σε διαφορετική τροχιά εθνικής ανεξαρτησίας στις διεθνείς της σχέσεις.
Η δύσκολη αρχική περίοδος της εξόδου μπορεί να γίνει σημαντικά ευκολότερη, αν υπάρξει δημόσια αποφασιστικότητα και θέληση. Ο ελληνικός λαός πλέον συνειδητοποιεί ότι η προοπτική της παραμονής στην ΟΝΕ και της εφαρμογής του νέου μνημονίου θα φέρει τη μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση της χώρας, με αύξηση των ανισοτήτων και των κοινωνικών εντάσεων, ενώ παράλληλα θα διατηρηθεί η τεράστια πίεση του χρέους, μετατρέποντας την Ελλάδα σε ασήμαντο παρία στη διεθνή σκηνή. Αν υπάρξει καθαρή και έντιμη πληροφόρηση, ο ελληνικός λαός έχει δείξει ότι μπορεί και θέλει να στηρίξει την προσπάθεια εξόδου.
Η ανάκαμψη που θα ακολουθήσει θα είναι η βάση για τη μεσοπρόθεσμη ανασυγκρότηση της χώρας. Η Ελλάδα θα πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσει σε βαθιά μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού και δικαστικού συστήματος, καθώς και σε αλλαγή των κανόνων της αγοράς και της λειτουργίας του κράτους. Πάνω απ’ όλα, η Ελλάδα χρειάζεται συστηματική αλλαγή του πλαισίου των επενδύσεων. Η μακρά ιστορική εμπειρία δείχνει ότι μια επίμονη επενδυτική προσπάθεια από πλευράς κάποιας χώρας βασίζεται πάντα στις εγχώριες δυνάμεις και δεν καθορίζεται από τις ξένες επενδύσεις. Τα επενδυτικά κεφάλαια που έρχονται από το εξωτερικό μπορούν να παίξουν στην καλύτερη περίπτωση έναν συμπληρωματικό ρόλο.
Για να υλοποιηθεί η μεσοπρόθεσμη επενδυτική τόνωση που χρειάζεται η Ελλάδα, θα πρέπει άμεσα να ισχυροποιηθεί το πρόγραμμα των δημοσίων επενδύσεων. Θα πρέπει επίσης να αναδιαρθρωθούν οι αποτυχημένες ιδιωτικές τράπεζες, υπό δημόσιο έλεγχο με νέα αντίληψη διοίκηση, με στόχο τη στήριξη της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Η αναζωογόνηση των δημοσίων επενδύσεων και η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος σε δημόσια βάση θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια σταθερή ανάκαμψη των ιδιωτικών επενδύσεων. Η Ελλάδα θα μπορούσε τότε να αποκτήσει μία νέα σχέση ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Η έξοδος από την ΟΝΕ τελικά, είναι ένα βήμα στο δρόμο της κοινωνικής και οικονομικής μεταμόρφωσης της χώρας, αλλά είναι ένα ζωτικό και αναγκαίο βήμα. Μετά το τελευταίο μνημόνιο η Ελλάδα απλώς δεν έχει άλλες επιλογές, πράγμα που σταδιακά συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι διεθνώς. Αν οι πολιτικές δυνάμεις που στηρίζουν αυτό το πρόγραμμα δράσουν αποφασιστικά, θα υπάρξει η λαϊκή στήριξη που είναι απαραίτητη για την επιτυχία. Οι επόμενες εβδομάδες και μήνες θα είναι κρίσιμοι.

-----------------

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2015

Ο Βαρουφάκης «ξαναγράφει» τη συμφωνία

Παρασκευή, Ιουλίου 17, 2015
Ο Βαρουφάκης «ξαναγράφει» τη συμφωνία
Το κείμενο της συμφωνίας ανέβασε στην προσωπική του ιστοσελίδα ο Γιάνης Βαρουφάκης κάνοντας τις δικές του «δηλητηριώδεις» παρατηρήσεις.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών «ξαναγράφει» τη συμφωνία προσθέτοντας τις δικές του παρατηρήσεις με τον τρόπο με τον οποίο οι «θεσμοί» διόρθωναν τις δικές του προτάσεις.
Αναλυτικά:
H σύνοδος κορυφής για το ευρώ τονίζει την κρίσιμη ανάγκη να οικοδομηθεί εκ νέου σχέση εμπιστοσύνης με τις ελληνικές αρχές [δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να επιβάλει νέα αυστηρή λιτότητα που θα κατευθύνεται στους πιο αδύναμους Έλληνες που έχουν ήδη υποφέρει πάρα πολύ] ως προαπαιτούμενο για πιθανή μελλοντική συμφωνία σχετικά με νέο πρόγραμμα του ΕΜΣ [δηλάδή ένα νέο δάνειο].  Στο πλαίσιο αυτό έχει βασική σημασία η ανάληψη ιδίας ευθύνης από τις ελληνικές αρχές [η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να υπογράψει διακήρυξη αυτομόλησης στη “λογική” της Τρόικα] , τις δε δεσμεύσεις πολιτικής πρέπει να ακολουθήσει η επιτυχής υλοποίησή τους.
Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που ζητούν χρηματοπιστωτική συνδρομή από τον ΕΜΣ αναμένεται να απευθύνουν, εφόσον είναι δυνατόν, ανάλογο αίτημα και στο ΔΝΤ. Αυτό αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου η Ευρωομάδα να συμφωνήσει σχετικά με νέο πρόγραμμα του ΕΜΣ.
Επομένως, η Ελλάδα θα ζητήσει τη συνέχιση της στήριξης του ΔΝΤ (παρακολούθηση και χρηματοδότηση) από τον Μάρτιο του 2016 [Το Βερολίνο εξακολουθεί να πιστεύει ότι δεν μπορεί να εμπιστευθεί την Κομισιόν για να “αστυνομεύσει” τα δικά της προγράμματα διάσωσης].
Με δεδομένη την ανάγκη να οικοδομηθεί εκ νέου σχέση εμπιστοσύνης με την Ελλάδα, η σύνοδος κορυφής για το ευρώ χαιρετίζει τις δεσμεύσεις των ελληνικών αρχών να θεσπίσουν χωρίς χρονοτριβή μια πρώτη δέσμη μέτρων [η Ελλάδα θα πρέπει να υποβάλει τον εαυτό της σε δημοσιονομικό εικονικό πνιγμό ακόμη και πριν της δοθεί χρηματοδότηση]. Στα μέτρα αυτά, τα οποία θα ληφθούν με πλήρη εκ των προτέρων συμφωνία με τους θεσμούς, θα περιλαμβάνονται:
έως 15 Ιουλίου 
  • ο εξορθολογισμός του συστήματος ΦΠΑ και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης για αύξηση των εσόδων [καταφέροντας ένα μεγάλο χτύπημα στην μοναδική βιομηχανία ανάπτυξης της Ελλάδας, τον τουρισμό]
  • άμεσα μέτρα για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος ως μέρος συνολικού προγράμματος μεταρρύθμισης των συντάξεων [μειώνοντας την χαμηλότερη από τις χαμηλότερες των συντάξεων, αγνοώντας ότι η εξάντληση των κεφαλαίων για συντάξεις προήλθε από το PSI του 2012 που σχεδιάστηκε από την Τρόικα και τις επιπτώσεις της ανεργίας και της αδήλωτης εργασίας]
  • η διασφάλιση της πλήρους νομικής ανεξαρτησίας της ΕΛ.ΣΤΑΤ [η τρόικα απαιτεί τον πλήρη έλεγχο του πως υπολογίζεται ο προϋπολογισμός της Ελλάδας με στόχο να ελέγχει απόλυτα το μέγεθος της λιτότητας που επιβάλει στην κυβέρνηση].
  • η πλήρης εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της Συνθήκης για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, κυρίως με την έναρξη λειτουργίας του Δημοσιονομικού Συμβουλίου πριν από την οριστικοποίηση του Μνημονίου Συνεννόησης και με την εισαγωγή ημιαυτόματων περικοπών δαπανών σε περίπτωση παρεκκλίσεων από φιλόδοξους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος αφού ζητηθεί η γνώμη του Δημοσιονομικού Συμβουλίου και με την επιφύλαξη προηγούμενης έγκρισης από τους θεσμούς [η ελληνική κυβέρνηση, που ξέρει ότι οι επιβαλλόμενοι δημοσιονομικοί στόχοι δεν θα επιτευχθούν ποτέ με αυτή την λιτότητα, πρέπει να δεσμευθεί  για περισσότερη πιο αυτοματοποιημένη λιτότητα ως αποτέλεσμα των νέων αποτυχιών της Τρόικα].
έως τις 22 Ιουλίου 
  • η θέσπιση του κώδικα πολιτικής δικονομίας, η οποία αποτελεί μείζονα αναδιάρθρωση των διαδικασιών και των ρυθμίσεων του συστήματος πολιτικής δικαιοσύνης και μπορεί να επιταχύνει σημαντικά τη δικαστική διαδικασία και να μειώσει τις δαπάνες [κατασχέσεις, εξώσεις και “ρευστοποίηση” χιλιάδων σπιτιών και εργασιακών χώρων που δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν σε υποθηκεύσεις/δάνεια]
  • η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (BRRD)
Αμέσως μετά, και μόνον μετά τη νομική εφαρμογή των τεσσάρων πρώτων προαναφερόμενων μέτρων καθώς και την έγκριση όλων των δεσμεύσεων που περιέχονται στο παρόν έγγραφο από την Ελληνική Βουλή, κατόπιν επαλήθευσης από τους θεσμούς και την Ευρωομάδα, μπορεί να ληφθεί απόφαση προκειμένου να δοθεί στους θεσμούς η εντολή διαπραγμάτευσης μνημονίου συνεννόησης (ΜΣ) [η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ταπεινωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να της ζητηθεί να επιβάλει σκληρή λιτότητα ως πρώτο βήμα για να ζητήσει ένα ακόμη τοξικό δάνειο. Σαν εκείνο για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε παγκοσμίως γνωστός επειδή ήταν αντίθετος]. Η απόφαση αυτή θα ληφθεί υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ολοκληρωθεί οι εθνικές διαδικασίες και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 13 της Συνθήκης για τον ΕΜΣ βάσει της εκτίμησης που μνημονεύεται στο άρθρο 13 παράγραφος 1.
Προκειμένου να αποτελέσει τη βάση για την επιτυχή σύναψη του μνημονίου συνεννόησης, η ελληνική πρόταση μεταρρυθμιστικών μέτρων πρέπει να ενισχυθεί σε σημαντικό βαθμό ώστε να ληφθεί υπόψη η σοβαρή επιδείνωση της οικονομικής και δημοσιονομικής θέσης της χώρας το τελευταίο έτος [η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποδεχθεί το ψέμα πως δεν ήταν οι τακτικές ασφυξίας των πιστωτών που προκάλεσαν την οικονομική επιδείνωση τους τελευταίους έξι μήνες, το θύμα αναγκάζεται να αναλάβει την ευθύνη εκ μέρους του δράστη].
Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να δεσμευθεί επισήμως να ενισχύσει τις προτάσεις της σε τομείς που έχουν προσδιορίσει οι θεσμοί, με ικανοποιητικό και σαφές χρονοδιάγραμμα για τη θέσπιση και την εφαρμογή νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών κριτηρίων, των ορόσημων και των ποσοτικών κριτηρίων, ώστε να είναι σαφής η κατεύθυνση των πολιτικών μεσοπρόθεσμα. Πρέπει κυρίως, σε συμφωνία με τους θεσμούς:
  • να πραγματοποιήσει φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό [περικοπές] και να προσδιορίσει πολιτικές ώστε να αντισταθμίσει πλήρως τον δημοσιονομικό αντίκτυπο της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2012 [να ακυρώσει τις αποφάσεις του Ανώτατου δικαστηρίου υπέρ των συνταξιούχων], καθώς και να εφαρμόσει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ή εναλλακτικά μέτρα που θα συμφωνηθούν αμοιβαία ως τον Οκτώβριο του 2015 [περικοπές 85% των επικουρικών συντάξεων που ο ΣΥΡΙΖΑ πάλεψε με νύχια και με δόντια να διατηρήσει τους τελευταίους πέντε μήνες].
  • να προχωρήσει σε πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων με σαφές χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση όλων των συστάσεων της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ [οι προτάσεις που τώρα ο ΟΟΣΑ έχει αποκηρύξει αφού σχεδίασε ξανά αυτές τις μεταρρυθμίσεις σε συνεργασία με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ] μεταξύ άλλων για τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων την Κυριακή, τις περιόδους εκπτώσεων, το ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακείων, το γάλα και τα αρτοποιεία, εκτός από τις συστάσεις για τα μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενα φαρμακευτικά προϊόντα, οι οποίες θα εφαρμοστούν σε επόμενο στάδιο, καθώς και για το άνοιγμα των μακροοικονομικώς κρίσιμων κλειστών επαγγελμάτων (π.χ. μεταφορές με οχηματαγωγά). Στο πλαίσιο των επακόλουθων ενεργειών σύμφωνα με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ ΙΙ, πρέπει να συμπεριληφθεί στις προαπαιτούμενες δράσεις η μεταποίηση· 
  • σε ό,τι αφορά τις αγορές ενέργειας, να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), εκτός αν μπορούν να βρεθούν μέτρα αντικατάστασης με ισοδύναμο αποτέλεσμα για τον ανταγωνισμό, βάσει συμφωνίας με τους θεσμούς [ο ΑΔΜΗΕ θα ξεπουληθεί σε συγκεκριμένα κατεστημένα συμφέροντα κατ΄εντολή των «θεσμών»]
  • όσον αφορά τις αγορές εργασίας, να προχωρήσει σε αυστηρή επανεξέταση και εκσυγχρονισμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων [να επιβεβαιώσει πως δεν θα επιτρέπονται συλλογικές διαπραγματεύσεις], των εργατικών κινητοποιήσεων [οι οποίες πρέπει να απαγορευθούν] και, σύμφωνα με την οικεία οδηγία και βέλτιστη πρακτική της ΕΕ, των ομαδικών απολύσεων [οι οποίες θα πρέπει να επιτρέπονται ανάλογα με τα καπρίτσια των εργοδοτών] βάσει του χρονοδιαγράμματος και της προσέγγισης που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς [αποφασίζει η Τρόικα]. Κατόπιν της επανεξέτασης αυτής, οι πολιτικές για την αγορά εργασίας πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές, θα πρέπει δε να μη συνεπάγονται την επιστροφή σε παλαιότερα πλαίσια πολιτικής ασύμβατα με τους στόχους της προώθησης βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς [δεν θα πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που οι μισθωτοί εργάτες θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να πετύχουν καλύτερους όρους από τους εργοδότες]
  • να πραγματοποιήσει τα απαραίτητα βήματα για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων τόσο αποφασιστικής δράσης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια [τσουνάμι κατασχέσεων προ των πυλών] όσο και μέτρων για την ενδυνάμωση της διακυβέρνησης του ΤΧΣ και των τραπεζών [οι Έλληνες που θα έχουν το ΤΧΣ και οι τράπεζες δεν θα έχουν κανέναν έλεγχο στο ΤΧΣ και τις τράπεζες] , ιδίως με την εξάλειψη κάθε πιθανότητας πολιτικών παρεμβάσεων [εκτός από την πολιτική ανάμειξη της Τρόικα], ιδιαίτερα στις διαδικασίες διορισμού.
Πέραν τούτου, οι ελληνικές αρχές οφείλουν να πραγματοποιήσουν τις ακόλουθες ενέργειες: 
  • να αναπτύξουν ένα σημαντικά ενισχυμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων με βελτιωμένη διακυβέρνηση· ελληνικά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας θα μεταφερθούν σε ανεξάρτητο ταμείο, το οποίο θα τα ρευστοποιήσει με ιδιωτικοποιήσεις και άλλους τρόπους. [ένα σχεδόν ανατολικογερμανικό τραστ προβλέπεται να ξεπουλήσει την δημόσια περιουσία, αλλά χωρίς τις αντίστοιχες μεγάλες επενδύσεις που έκανε η Δυτική Γερμανία στην ανατολική ως αποζημίωση από αυτή την καταστροφή]. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει μια πηγή για την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εξόφλησης του νέου δανείου του ΕΜΣ και θα αποφέρει κατά τη διάρκεια του νέου δανείου επιδιωκόμενο συνολικό ποσό 50 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και το 50% κάθε εναπομένοντος ευρώ (τουτέστιν, 50% των 25 δισεκ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις [η δημόσια περιουσία θα ξεπουληθεί και τα θλιβερά ποσά θα πάνε για την εξυπηρέτηση ενός χρέους που δεν εξυπηρετείται και τίποτα δεν θα μείνει για δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις]. Το ταμείο αυτό θα συσταθεί στην Ελλάδα υπό τη διαχείριση των ελληνικών αρχών και την εποπτεία των οικείων ευρωπαϊκών θεσμών. Σε συμφωνία με τους θεσμούς [θα είναι κατ' όνομα στην Ελλάδα, αλλά, όπως και το ΤΧΣ ή η Τράπεζα της Ελλάδας, θα ελέγχεται εντελώς από τους πιστωτές] και με βάση τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, θα πρέπει να θεσπιστεί νομοθετικό πλαίσιο για να διασφαλιστούν διαφανείς διαδικασίες και κατάλληλος καθορισμός τιμών για την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τις αρχές και τα πρότυπα του ΟΟΣΑ για τη διαχείριση κρατικών επιχειρήσεων [η τρόικα θα κάνει ότι θέλει].
  • σύμφωνα με τις φιλοδοξίες της ελληνικής κυβέρνησης, να εκσυγχρονίσουν και να ενισχύσουν σε σημαντικό βαθμό την ελληνική διοίκηση και να θέσουν σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τη δημιουργία ικανοτήτων και την αποπολιτικοποίηση της ελληνικής διοίκησης[μετατρέποντας την Ελλάδα σε μια ζώνη χωρίς δημοκρατία, σχεδιασμένη στις Βρυξέλλες, μια μορφή υποτιθέμενης τεχνοκρατικής κυβέρνησης, που θα είναι πολιτικά τοξική και άτοπη μακροοικονομικά]. Μια πρώτη πρόταση θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 20 Ιουλίου ύστερα από συζητήσεις με τους θεσμούς. Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να μειώσει περαιτέρω το κόστος της ελληνικής διοίκησης [να μειώσει τους κατώτερους μισθούς αυξάνοντας λίγο τους μισθούς μερικών από τα ανώτατα στελέχη της Τρόικα], βάσει χρονοδιαγράμματος σε συμφωνία με τους θεσμούς 
  • να εξομαλύνουν πλήρως τις μεθόδους εργασίας με τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων επιτόπιων εργασιών στην Αθήνα, ώστε να βελτιωθούν η υλοποίηση και η παρακολούθηση του προγράμματος [η τρόικα χτυπάει ξανά και απαιτεί να την καλέσει η ελληνική κυβέρνηση στην Αθήνα σαν κατακτητή. Η Καρχηδόνια συμφωνία σε όλο της το μεγαλείο] Η κυβέρνηση οφείλει να διαβουλεύεται και να συμφωνεί με τους θεσμούς όσον αφορά όλα τα νομοσχέδια στους σχετικούς τομείς, αρκετό χρόνο πριν από την υποβολή τους σε δημόσια διαβούλευση ή στη Βουλή [το ελληνικό κοινοβούλιο πρέπει, ξανά, πέντε μήνες μετά από μια σύντομη ανεξαρτησία, να γίνει παράρτημα της Τρόικα, περνώντας μεταφρασμένη νομοθεσία μηχανικά]. Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ τονίζει και πάλι ότι η υλοποίηση είναι βασικής σημασίας και στο πλαίσιο αυτό εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση των ελληνικών αρχών να ζητήσουν, μέχρι τις 20 Ιουλίου, στήριξη από τους θεσμούς και τα κράτη μέλη για τεχνική βοήθεια, ζητά δε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντονίσει αυτή την ευρωπαϊκή στήριξη 
  • εξαιρουμένου του νόμου για την ανθρωπιστική κρίση, η ελληνική κυβέρνηση θα επανεξετάσει, με σκοπό να τις τροποποιήσει, τις θεσπισθείσες νομοθετικές πράξεις που δεν συνάδουν με τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου διότι συνιστούν υπαναχώρηση σε σχέση με δεσμεύσεις από προηγούμενα προγράμματα ή θα προσδιορίσει σαφή ισοδύναμα για την αντιστάθμιση των δικαιωμάτων που αποκτήθηκαν συνεπεία των ανωτέρω πράξεων [εκτός από την υπόσχεση να μην νομοθετεί πλέον αυτόνομα, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει αναδρομικά να ακυρώσει όλα τα νομοσχέδια που πέρασε τους τελευταίους πέντε μήνες].
Οι αναφερόμενες ανωτέρω δεσμεύσεις αποτελούν ελάχιστες απαιτήσεις για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με τις ελληνικές αρχές. Εντούτοις, η σύνοδος κορυφής για το ευρώ κατέστησε σαφές ότι η έναρξη διαπραγματεύσεων δεν προδικάζει οποιαδήποτε ενδεχόμενη τελική συμφωνία επί νέου προγράμματος του ΕΜΣ, η οποία θα πρέπει να βασίζεται σε απόφαση επί του συνολικού πακέτου (περιλαμβανομένων των χρηματοδοτικών αναγκών, της βιωσιμότητας του χρέους και της πιθανής ενδιάμεσης χρηματοδότησης). 
Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ λαμβάνει υπόψη τις πιθανές χρηματοδοτικές ανάγκες του προγράμματος ύψους μεταξύ 82 και 86 δισ. ευρώ, όπως έχουν εκτιμηθεί από τους θεσμούς [το Eurogroup σκαρφίστηκε ένα τεράστιο νούμερο αρκετά παραπάνω από αυτό που είναι απαραίτητο, ώστε να αναγγείλει ότι η αναδιάρθρωση χρέους αποκλείεται και η αέναη δουλεία στο χρέος είναι το βασικό σενάριο]. Καλεί τους θεσμούς να διερευνήσουν τις δυνατότητες για τη μείωση του χρηματοδοτικού φακέλου, μέσω εναλλακτικής δημοσιονομικής πορείας ή μέσω υψηλότερων εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις [και ναι ίσως να είναι πιθανό τα γουρούνια να πετάξουν]. Η αποκατάσταση της πρόσβασης στις αγορές, η οποία αποτελεί στόχο κάθε προγράμματος χρηματοδοτικής βοήθειας, μειώνει την ανάγκη χρησιμοποίησης του συνολικού χρηματοδοτικού φακέλου [κάτι που οι πιστωτές θα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν, για παράδειγμα εξασφαλίζοντας ότι η Ελλάδα όχι μόνο τα μπει στην ποσοτική χαλάρωση το 2018, όταν η ποσοτική χαλάρωση θα έχει... τελειώσει].
Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ λαμβάνει υπόψη τις επείγουσες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας, οι οποίες καταδεικνύουν την ανάγκη ταχύτατης προόδου για τη λήψη απόφασης επί νέου μνημονίου συνεννόησης: Οι ανάγκες αυτές εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 7 δισ. ευρώ έως τις 20 Ιουλίου και σε ακόμη 5 δισ. ευρώ μέχρι τα μέσα Αυγούστου.
Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το ελληνικό κράτος θα μπορέσει να αποπληρώσει τις καθυστερούμενες οφειλές του προς το ΔΝΤ και την Τράπεζα της Ελλάδος και να εκπληρώσει κατά τις ερχόμενες εβδομάδες τις υποχρεώσεις του που συνδέονται με το χρέος, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επιτρέψουν την ομαλή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. Οι κίνδυνοι της μη ταχείας ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων βαρύνουν πλήρως την Ελλάδα [ακόμη μια φορά απαιτούν το θύμα να αναλάβει όλη την ευθύνη εκ μέρους του θύτη]. Η σύνοδος για το ευρώ καλεί την Ευρωομάδα να συζητήσει επειγόντως τα ζητήματα αυτά.
Λόγω των σοβαρότατων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός τομέας, ο συνολικός φάκελος του πιθανού νέου προγράμματος του ΕΜΣ θα πρέπει να περιλάβει τη δημιουργία αποθεματικού ασφάλειας ύψους 10 έως 25 δισ. για τον τραπεζικό τομέα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι πιθανές ανάγκες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και το κόστος εξυγίανσης, εκ του οποίου αναμένεται να είναι άμεσα διαθέσιμο ποσό ύψους 10 δισ. ευρώ σε διαχωρισμένο λογαριασμό στον ΕΜΣ [η τρόικα παραδέχεται ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών του 2013-14, που θα χρειαζόταν μόνο 10 δισ. ευρώ, ήταν ανεπαρκές, αλλά, βέβαια, ρίχνει την ευθύνη στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ].
Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ έχει επίγνωση ότι η ταχεία λήψη απόφασης επί νέου προγράμματος αποτελεί προϋπόθεση για να ανοίξουν πάλι οι τράπεζες, ώστε να αποφευχθεί με τον τρόπο αυτό η αύξηση του συνολικού χρηματοδοτικού φακέλου [η τρόικα έκλεισε τις τράπεζες της Ελλάδας για να αναγκάσει την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να συνθηκολογήσει και τώρα φωνάζει για να ανοίξουν ξανά]. Η ΕΚΤ και ο ΕΕΜ θα διενεργήσουν συνολική αξιολόγηση μετά το καλοκαίρι. Το συνολικό αποθεματικό ασφάλειας θα καλύψει τις πιθανές κεφαλαιακές ελλείψεις μετά τη συνολική αξιολόγηση αφού εφαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο.
Υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους [αλήθεια; απίστευτο]. Αυτό οφείλεται στη χαλάρωση των πολιτικών που ακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την πρόσφατη επιδείνωση του εσωτερικού μακροοικονομικού και χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος [δεν είναι τα ψεύτικα δάνεια του 2010 και του 2012 που, σε συνδυασμό με την λιτότητα που άρπαξε το ΑΕΠ, που προκάλεσαν την διόγκωση του χρέους. Ήταν η προοπτική και δυνατότητα μιας κυβέρνηση που άσκησε κριτική στα δάνεια που προκάλεσε... τη μη βιωσιμότητα του χρέους].
Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη της ευρωζώνης έχουν θεσπίσει κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών μία αξιοσημείωτη δέσμη μέτρων προς υποστήριξη της βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας, η οποία εξομάλυνε την πορεία εξυπηρέτησης του χρέους της Ελλάδας και μείωσε το κόστος σημαντικά [το πρώτο και δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης απέτυχε, το χρέος εκτοξεύθηκε καθώς αυτό θα συνέβαινε, καθώς, ο πραγματικός σκοπός των προγραμμάτων ήταν να μεταφέρει τις απώλειες των τραπεζών στους φορολογούμενους της Ευρώπης].
Με αυτά τα δεδομένα και στο πλαίσιο του πιθανού μελλοντικού προγράμματος του ΕΜΣ, καθώς και σύμφωνα με το πνεύμα της δήλωσης της Ευρωομάδας του Νοεμβρίου του 2012, η Ευρωομάδα παραμένει έτοιμη να εξετάσει, εάν χρειαστεί, πιθανά πρόσθετα μέτρα (πιθανή παράταση των περιόδων χάριτος και αποπληρωμής), για να εξασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν σε βιώσιμο επίπεδο [η υπόσχεση μιας αναδιάρθρωσης χρέους σε προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση που δεν τηρήθηκε ποτέ από τους πιστωτές].
Τα μέτρα αυτά θα εξαρτώνται από την πλήρη υλοποίηση των μέτρων τα οποία πρόκειται να συμφωνηθούν σε πιθανό νέο πρόγραμμα και θα εξεταστούν μετά την πρώτη θετική ολοκλήρωση επανεξέτασης [για ακόμη μια φορά, η Τρόικα θα αφήσει την ελληνική κυβέρνηση να εργαστεί για ένα χρέος που δεν μπορεί να πληρωθεί και όταν, ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα αποτύχει, η φτώχεια αυξηθεί περισσότερο και τα εισοδήματα καταρρεύσουν μπορεί να υπάρξει ένα κούρεμα χρέους, όπως έκανε η Τρόικα το 2012].
Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ τονίζει ότι δεν μπορούν να αναληφθούν απομειώσεις της ονομαστικής αξίας του χρέους [η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει προτείνει από τον Ιανουάριο μια μετριοπαθή αναδιάρθρωση χρέους, χωρίς κουρέματα, μεγιστοποιώντας την αναμενόμενη καθαρή αξία των αποπληρωμών της Ελλάδας προς τους πιστωτές, οι οποίες απορρίφθηκαν από την Τρόικα επειδή ο στόχος τους ήταν, απλά, να ταπεινώσουν τον ΣΥΡΙΖΑ].
Οι ελληνικές αρχές επαναλαμβάνουν την κατηγορηματική δέσμευσή τους να τηρήσουν πλήρως και εγκαίρως τις χρηματοοικονομικές τους υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές τους [κάτι που μπορεί να συμβεί μόνο μέσω σημαντικής αναδιάρθρωσης χρέους]. 
Υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις που περιέχονται στο παρόν έγγραφο, η Ευρωομάδα και το διοικητικό συμβούλιο του ΕΜΣ δύνανται, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 2 της Συνθήκης ΕΜΣ, να δώσουν εντολή στους θεσμούς να διαπραγματευτούν νέο πρόγραμμα του ΕΜΣ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 13 της Συνθήκης ΕΜΣ, βάσει της εκτίμησης που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 1.
Για να ενισχυθούν η ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην Ελλάδα (εντός των προσεχών 3-5 ετών) [έχοντας ήδη καταστρέψει την ανάπτυξη και τις δουλειές για τα προηγούμενα πέντε χρόνια], η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τις ελληνικές αρχές για την κινητοποίηση ποσού έως 35 δισ. ευρώ (από διάφορα ενωσιακά προγράμματα) για τη χρηματοδότηση της επενδυτικής και οικονομικής δραστηριότητας, μεταξύ άλλων σε επίπεδο ΜΜΕ [θα χρησιμοποιηθεί την ίδια τάξη μεγέθους των διαρθρωτικών ταμείων, συν κάποια χρήματα φαντασίας, όπως ήταν διαθέσιμα 2010-2014]. Ως έκτακτο μέτρο και δεδομένων των ιδιαίτερων συνθηκών της Ελλάδας, η Επιτροπή θα προτείνει την αύξηση του επιπέδου προχρηματοδότησης κατά 1 δισ. ευρώ για την άμεση τόνωση των επενδύσεων, πράγμα που θα ρυθμιστεί από τους συννομοθέτες της ΕΕ [Από τα 35 δισ. ευρώ υπολογίστε το 1 δισ. ως πραγματικά χρήματα]. Το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη θα παράσχει επίσης χρηματοδοτικές ευκαιρίες για την Ελλάδα [το ίδιο σχέδιο που οι περισσότεροι από τους υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης αναφέρουν ως πρόγραμμα-φάντασμα].
**********************

-----------------
[πηγή]

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2015

Κρούγκμαν: Ο μεγαλύτερος λογαριασμός του Grexit πληρώθηκε ήδη!

Τετάρτη, Ιουλίου 08, 2015
Κρούγκμαν: Ο μεγαλύτερος λογαριασμός του Grexit πληρώθηκε ήδη!
Το μεγαλύτερο κόστος από ένα Grexit έχει ήδη πληρωθεί με τα capital controls και την τραπεζική αργία. Η Ελλάδα θα πρέπει να εισπράξει και τα οφέλη κι αυτά δεν είναι άλλα από μια υποτίμηση του νομίσματος που θα έρθει με τη δραχμή.

H Ευρώπη γλίτωσε τα χειρότερα την Κυριακή. Οι Έλληνες ψηφοφόροι υποστήριξαν σθεναρά την απόρριψη των απαιτήσεων των δανειστών εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης. Κι ακόμα και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έπρεπε να αισθάνονται ανακουφισμένοι από αυτό το αποτέλεσμα.

Φυσικά οι πιστωτές δε θα ήθελαν να το δείτε έτσι. Η αφήγησή τους, την οποία αναμεταδίδει εν πολλοίς και ο οικονομικός τύπος, είναι ότι η αποτυχία τους να εκφοβίσουν την Ελλάδα να συναινέσει ήταν ένας θρίαμβος τουανορθολογισμού και της ανευθυνότητας έναντι ορθών τεχνοκρατικών συμβουλών.
Όμως η εκστρατεία του εκφοβισμού - η προσπάθεια να τρομοκρατήσουν τους Έλληνες με το να αποκόψουν τη χρηματοδότηση των τραπεζών και να απειλήσουν με γενικό χάος -, όλα με σχεδόν απροκάλυπτο στόχο να εξωθήσουν την κυβέρνηση στην πτώση της – ήταν μια ντροπιαστική στιγμή για την Ευρώπη, η οποία ισχυρίζεται ότι πιστεύει στις αρχές της δημοκρατίας. Θα ήταν ένα φρικτό προηγούμενο, αν αυτή η εκστρατεία είχε πετύχει το στόχο της, ακόμα κι αν αυτά που έλεγαν οι δανειστές έβγαζαν νόημα.
Πόσο μάλλον τώρα που δεν έβγαζαν. Η αλήθεια είναι ότι οι αυτοαποκαλούμενοι τεχνοκράτες της Ευρώπης, είναι σαν τους μεσαιωνικούς γιατρούς που επέμεναν να συνιστούν την αφαίμαξη των ασθενών – κι όταν η θεραπεία έκανε τους ασθενείς πιο άρρωστους, τότε ζητούσαν περισσότερη αφαίμαξη.
Μία ψήφος της χώρας στο «ναι» θα την είχε καταδικάσει σε χρόνια με περισσότερα δεινά, κάτω από πολιτικές που δε λειτουργούν και οι οποίες, μόνο και μόνο βάσει απλής αριθμητικής, δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Η λιτότητα φέρνει πιθανότατα μεγαλύτερη ύφεση απ' ό,τι αντίστοιχη μείωση στο χρέος κι έτσι όλα τα βάσανα που περνά κανείς είναι τελείως άσκοπα. Η σαρωτική και ολοκληρωτική νίκη του όχι δίνει τουλάχιστον τη δυνατότηταστη η χώρα να διαφύγει από αυτήν την παγίδα.
Αλλά πώς θα μπορούσε κανείς να διαχειριστεί αυτήν τη διαφυγή; Υπάρχει κάποιος τρόπος για την Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ; Και είναι κάτι τέτοιο σε οποιαδήποτε των περιπτώσεων επιθυμητό αποτέλεσμα; Το πιο άμεσο ζήτημα αφορά στις ελληνικές τράπεζες.
Σε αναμονή του δημοψηφίσματος, η ΕΚΤ απέκοψε την πρόσβασή τους σε επιπρόσθετα κεφάλαια, ελπίζοντας ότι θα επιταχύνει τον πανικό και θα εξαναγκάσει την κυβέρνηση να επιβάλει capital controls και τραπεζική αργία. Η ΕΚΤ τώρα έχει να κάνει μια περίεργη επιλογή: αν επαναφέρει την κανονική ροή χρήματος θα είναι σαν να παραδέχεται ότι το πάγωμα ήταν πολιτική επιλογή, αλλά αν δεν το κάνει θα έχει εξωθήσει ουσιαστικά την Ελλάδα στην έκδοση νέου νομίσματος.
Ειδικότερα, αν το χρήμα δεν αρχίσει να ρέει από τη Φρανκφούρτη (όπου εδρεύει η ΕΚΤ), η Ελλάδα δε θα έχει άλλη επιλογή από το να αρχίσει να πληρώνει μισθούς και συντάξεις με IOUs, τα οποία de facto θα είναι ένα παράλληλο νόμισμα – και τα οποία θα μπορούσαν σύντομα να μετατραπούν σε νέα δραχμή.
Υποθέστε από την άλλη μεριά ότι η ΕΚΤ θα επαναφέρει τον κανονικό δανεισμό κι ότι η τραπεζική κρίση αποσοβείται. Αυτό αφήνει και πάλι ανοικτό το ερώτημα πώς θα αποκατασταθεί η οικονομική ανάπτυξη.
Στις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στο δημοψήφισμα της Κυριακής, το βασικό σημείο τριβής ήταν η απαίτηση της Ελλάδας για μία μόνιμη ελάφρυνση χρέους, ώστε να απομακρυνθεί αυτό το σύννεφο που σκιάζει όλη την οικονομία της.
Η τρόικα – οι θεσμοί που αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα των δανειστών – αρνήθηκε, ακόμα κι αν τώρα πια γνωρίζουμε ότι ένα μέλος της, το ΔΝΤ, είχε ανεξάρτητα συμπεράνει ότι το ελληνικό χρέος δεν μπορεί να πληρωθεί. Αλλά θα συνειδητοποιήσουν τώρα ότι η προσπάθειά τους να ρίξουν την αριστερή ελληνική κυβέρνηση συνασπισμού απέτυχε;
Δεν έχω ιδέα – και σε κάθε περίπτωση τώρα πια υπάρχει ένα ισχυρό επιχείρημα ότι μια ελληνική έξοδος από το ευρώ θα είναι η καλύτερη από πολλές κακές επιλογές. Φανταστείτε για ένα λεπτό ότι η Ελλάδα δεν είχε ποτέ υιοθετήσει το ευρώ και είχε απλώς συνδέσει την αξία της δραχμής με αυτό. Τι θα μας συνιστούσε η βασική οικονομική ανάλυση ότι θα έπρεπε να γίνει τώρα; Η απάντηση θα ήταν, το δίχως άλλο, ότι θα έπρεπε ναυποτιμήσει τη δραχμή: κάντε την αξία της δραχμής να πέσει, τόσο για να ενθαρρύνετε τις εξαγωγές όσο και για να ξεφύγετε από τον κύκλο του αποπληθωρισμού!
Βέβαια η Ελλάδα δεν έχει πια το δικό της νόμισμα, και πολλοί αναλυτές λένε ότι η υιοθέτηση του ευρώ ήταν μια ενέργεια χωρίς γυρισμό – άλλωστε, η παραμικρή υπόνοια εξόδου από το ευρώ θα ξεκινούσε ένα bank run και μία χρηματοπιστωτική κρίση. Αλλά αυτό το σκέλος της χρηματοπιστωτικής κρίσης έχει ήδη συμβεί, ώστε το μεγαλύτερο κόστος εξόδου από το ευρώ έχει ήδη πληρωθεί. Γιατί τότε λοιπόν να μην εισπράξει κανείς και τα πλεονεκτήματα;
Θα λειτουργήσει μια ελληνική έξοδος τόσο καλά όσο η σημαντικά επιτυχημένη υποτίμηση της Ισλανδίας το 2008-2009 ή η εγκατάλειψη της πολιτικής της Αργεντινής για 1 πέσο-1 δολάριο το 2001-2002; Ίσως και όχι – αλλά σκεφτείτε τις εναλλακτικές. Εκτός κι αν η Ελλάδα πάρει μία μεγάλη ελάφρυνση χρέους, ή ίσως ακόμα και τότε, ηεγκατάλειψη του ευρώ προσφέρει το μόνο ικανό δρόμο διαφυγής από τον ατελείωτο οικονομικό της εφιάλτη.
Κι ας είμαστε ξεκάθαροι: Αν η Ελλάδα φτάσει να εγκαταλείψει το ευρώ, αυτό δε σημαίνει ότι οι Έλληνες είναι κακοί Ευρωπαίοι. Το πρόβλημα του χρέους αντανακλά έναν ανεύθυνο δανεισμό τόσο από την πλευρά του δανειολήπτη, όσο και από αυτήν του πιστωτή. Και στην περίπτωση της Ελλάδας οι Έλληνες έχουν πληρώσει τα αμαρτήματα των κυβερνήσεών τους στο πολλαπλάσιο. Εάν δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το κοινό νόμισμα της Ευρώπης, είναι γιατί το κοινό νόμισμα δεν προσφέρει καμία ανακούφιση για τις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
Το σημαντικότερο τώρα είναι να γίνει ό,τι μπορεί να γίνει για να σταματήσει η αιμορραγία...
-----------------------
[πηγή]

Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

Εκθεση – κόλαφος για το ελληνικό χρέος: Το 92% των δανείων από το 2010 έχει επιστραφεί στους πιστωτές!

Κυριακή, Φεβρουαρίου 08, 2015

Εκθεση – κόλαφος για το ελληνικό χρέος: Το 92% των δανείων από το 2010 έχει επιστραφεί στους πιστωτές!
«Τα προγράμματα λιτότητας έγιναν για να σωθούν οι ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες και για να προστατευτούν τα κέρδη των κερδοσκόπων».

Πλήρη απομυθοποίηση της περιλάλητης «γενναιοδωρίας» των πιστωτών μας, οι οποίοι τη στιγμή που η Ελλάδα κινδύνευε έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη και την έσωσαν, όπως ισχυρίζεται η επίσημη αφήγηση, αποτελεί έκθεση βρετανικής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης. Με βάση την ίδια αφήγηση, που κυριαρχεί στις στήλες όχι μόνο του λαϊκίστικου γερμανικού Τύπου (βλ. Bild), αλλά και σε σημαντικό μέρος του ελληνικού, το κίνητρο των δανειστών μας δεν ήταν άλλο από την ανιδιοτελή αλληλεγγύη. Κι έτσι κι εμείς οφείλουμε τώρα, αφού εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας, να φανούμε τυπικοί με τις υποχρεώσεις μας και να επιστρέφουμε τα χρήματα που όλοι μαζί υποτίθεται πως δανειστήκαμε…

Τίποτε απ” όλα αυτά δεν αντιστοιχεί στην αλήθεια, αναφέρεται σε μια καλά τεκμηριωμένη έκθεση που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες, με τίτλο «Έξι κρίσιμα σημεία για το ελληνικό χρέος και τις επερχόμενες εκλογές», η βρετανική οργάνωση Jubilee Debt Campaign. Να τονίσουμε ότι από το 2010 ακόμη η συγκεκριμένη οργάνωση είχε προειδοποιήσει για τη μεροληψία και την κρυφή ατζέντα των προγραμμάτων δανειοδότησης στην Ελλάδα. «Επαναλαμβάνονταν λάθη που είχαν γίνει στις αναπτυσσόμενες χώρες τις δεκαετίες του 1980 και του 1990», σημειώνεται χαρακτηριστικά. Με βάση την παρούσα έκθεση, εν συντομία, το 92% των χρημάτων που δανειστήκαμε από την τρόικα από το 2010 μέχρι σήμερα έχει επιστρέφει στους πιστωτές!

Το συνολικό ποσό που έχει εισρεύσει τυπικά στην Ελλάδα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τον Μάιο του 2010 -όταν ο Γιώργος Παπανδρέου με την παρέα του υπέγραφαν το πρώτο Μνημόνιο του ξεπουλήματος- μέχρι το τέλος του 2014 ήταν 252 δις ευρώ, σε ένα σύνολο χρέους που στα τέλη του 2014 έφτανε τα 317 δις ευρώ. Από αυτά τα 252 δις ευρώ που χρεώθηκαν στα βιβλία του ελληνικού Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), 149,2 δις ευρώ -δηλαδή η μερίδα του λέοντος- κατευθύνθηκαν στην αποπληρωμή παλιότερων χρεών.

Επίσης, 48,2 δις ευρώ διατέθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, στο πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων τον Φεβρουάριο του 2012, και 34,5 δις ευρώ ήταν τα διάφορα «γλυκαντικά» που δόθηκαν στους ιδιώτες κατόχους ομολόγων για να συμμετάσχουν στην αναδιάρθρωση. Άθροισμα όλων αυτών, 231,9 δις ευρώ ή το 92% των χρημάτων που δανείστηκε η Ελλάδα για να σωθεί, υποτίθεται. Αυτό που στην πραγματικότητα συνέβη, ωστόσο, είναι ο υπερδανεισμός της Ελλάδας και η βαθύτερη υποδούλωσή της στους δανειστές, μέσω της κρατικοποίησης του δημόσιου χρέους!



Αυτό ωστόσο, που από την δεύτερη κιόλας σελίδα της επισημαίνει η έκθεση ήταν πως η μετατροπή της Ελλάδας σε αποικία χρέους εύκολα μπορούσε να προβλεφθεί από το 2010 κιόλας. Ο κίνδυνος που ελλόχευε είχε περιγράφει πολύ καθαρά και σήμερα είναι αποτυπωμένος σε επίσημα πρακτικά. Ουδείς, επομένως, δικαιούται να επικαλείται το τεκμήριο της άγνοιας!

Η έκθεση αναφέρεται συγκεκριμένα στη συζήτηση που διεξήχθη στη διοίκηση του ΔΝΤ τον Μάιο του 2010 και είδε το φως της δημοσιότητας το 2013 από τις στήλες της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal. Τονίζεται, για παράδειγμα, η τοποθέτηση της Βραζιλίας για τον δανεισμό της Ελλάδας στη σχετική συζήτηση, όπου, τον Μάιο του 2010, ο εκπρόσωπος της λατινοαμερικανικής χώρας ανέφερε ότι τα δάνεια του Ταμείου «μπορούν να ιδωθούν όχι ως διάσωση της Ελλάδας, η οποία θα πρέπει να υποστεί μια στρεβλή προσαρμογή, αλλά ως διάσωση των ιδιωτών κατόχων χρέους στην Ελλάδα, κυρίως των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων». Στην ίδια συνεδρίαση του ΔΝΤ, τον Μάιο του 2010, η Αργεντινή είχε υποστηρίξει ότι «θα έπρεπε να είναι στο τραπέζι μια αναδιάρθρωση χρέους». Το ίδιο είχε πει και ο εκπρόσωπος του Ιράν.

Κριτική άσκησαν εκπρόσωποι πολλών χωρών (Αίγυπτος, Κίνα κ.ά.) απέναντι επίσης στις υπεραισιόδοξες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με την Ινδία να προειδοποιεί ότι οι περικοπές θα πυροδοτήσουν ένα σπιράλ ανεργίας, μειωμένων εσόδων και αύξησης του χρέους, που θα έκανε αναπότρεπτη μια μελλοντική αναδιάρθρωσή του. Όπως ακριβώς συνέβη…

Το συμπέρασμα που εξάγει η βρετανική οργάνωση είναι πέρα για πέρα εύστοχο: «Η διάσωση και τα προγράμματα λιτότητας δεν πραγματοποιήθηκαν επειδή πίστευαν ότι θα βοηθούσαν τον ελληνικό λαό ή θα μείωναν το βάρος του χρέους. Έγιναν για να σωθούν οι ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες και για να προστατευτούν τα κέρδη των κερδοσκόπων»…


Υπηρέτες των αρπακτικών!

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει η έκθεση του Jubilee Debt Campaign στην προθυμία με την οποία η ελληνική κυβέρνηση -αντίθετα με ό,τι έκανε η κυβέρνηση της Αργεντινής- δέχτηκε να αποπληρώσει τους κερδοσκόπους που αρνήθηκαν να δεχτούν το «κούρεμα», τα περίφημα «αρπακτικά κεφάλαια». «Στο τέλος, ενώ μια μεγάλη πλειοψηφία ιδιωτών δανειστών συμφώνησε με τη μείωση του χρέους, διάφορα αρπακτικά κεφάλαια αρνήθηκαν να το κάνουν. Αυτοί οι κερδοσκόποι αγόρασαν φθηνά ελληνικά ομόλογα που είχαν εκδοθεί υπό το βρετανικό δίκαιο και συνεχίζουν να ζητούν να πληρωθούν στο ακέραιο. Το συνολικό ποσό του χρέους των «αρπακτικών κεφαλαίων» που αρνήθηκε τη συμφωνηθείσα αναδιάρθρωση ήταν 6,5 δις ευρώ. Η ελληνική κυβέρνηση πέρασε νόμο για να επιβάλει τη συμφωνηθείσα μείωση χρέους σε όλα τα ομόλογα υπό τον ελληνικό νόμο, αλλά η βρετανική κυβέρνηση αρνήθηκε να κάνει το ίδιο. Τα αρπακτικά κεφάλαια έχουν συνεχίσει να πληρώνονται, πραγματοποιώντας ένα τεράστιο κέρδος επί του ποσού που αγόρασαν το χρέος. Αυτό, στην πραγματικότητα, ήταν ένα κέρδος που δόθηκε στα αρπακτικά κεφάλαια από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ, που άφησαν το χρέος για τον ελληνικό λαό».





Τέλος, η έκθεση κάνει συγκεκριμένη αναφορά στην απόφαση των Ηνωμένων Εθνών που ψηφίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 (με 124 ψήφους υπέρ και 11 κατά), με την οποία ζητείται η θεσμοθέτηση ενός νέου νομικού πλαισίου για τις αναδιαρθρώσεις δημόσιων χρεών, με τις σχετικές διαπραγματεύσεις να ξεκινούν τον Φεβρουάριο. ΕΕ και Ελλάδα απείχαν από την ψηφοφορία, κρίνοντας προφανώς ότι δεν τους… αφορούν τέτοια θέματα, ενώ Αγγλία και Γερμανία ψήφισαν κατά, επιλέγοντας τη διαιώνιση του σημερινού ληστρικού καθεστώτος, που είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των αρπακτικών και του Δ” Ράιχ.

Παρότι αυτή είναι η δεύτερη έκθεση από το εξωτερικό (μετά τη μελέτη της Attac τον Αύγουστο του 2013) η οποία αναλύει πού τελικά αξιοποιήθηκαν τα χρήματα των πιστωτών, αρμόδιες υπηρεσίες από την Ελλάδα -από το υπουργείο Οικονομικών μέχρι τη Στατιστική Υπηρεσία- ουδέποτε… καταδέχτηκαν να ενημερώσουν τον λαό για το ποιοι ωφελήθηκαν από τις δόσεις των δανείων.
Καθόλου τυχαία, μπορεί να πει κανείς, μια και έτσι συντηρούνταν ο μύθος της «διάσωσης της Ελλάδας» και αποκρύβονταν οι μεγάλοι κερδισμένοι των δανείων: οι ίδιοι οι δανειστές και οι τράπεζες. Συμπέρασμα που μπορεί να αποτελέσει και το πιο ισχυρό χαρτί από τη μεριά της νέας ελληνικής κυβέρνησης, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που θα ξεκινήσει με τους πιστωτές, για να διεκδικήσει τη διαγραφή του χρέους.


Του Λεωνίδα Βατικιώτη

------------------
[Πηγή]

Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015

Λαπαβίτσας: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κερδίσει»

Σάββατο, Ιανουαρίου 03, 2015
Λαπαβίτσας: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κερδίσει»
Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα του προγράμματος προσαρμογής που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 2010 από την Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) που διέθεσε τεράστια δάνεια στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης ζητώντας άνευ προηγουμένου περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, αυξήσεις φόρων και κατάρρευση μισθών. Ήταν ένα τυπικό, έως ακραίο, πακέτο λιτότητας με μια διαφορά ζωτικής σημασίας: Αυτή τη φορά δεν ήταν δυνατό να περιοριστούν οι επιπτώσεις της λιτότητας μέσω της υποτίμησης του νομίσματος όπως, για παράδειγμα, συνέβη στην Ασιατική κρίση του 1997-98. Η συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη είχε κλείσει όλες τις εξόδους διαφυγής.

Η βίαιη λιτότητα κατάφερε να σταθεροποιήσει την Ελλάδα και να την κρατήσει εντός της οικονομικής και νομισματικής ένωσης καταστρέφοντας την οικονομία και την κοινωνία. Το δημοσιονομικό έλλειμα έχει μειωθεί δραστικά, το έλλειμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει μετατραπεί σε πλεόνασμα και η προοπτική αθέτησης της εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους έχει υποχωρήσει. Αλλά το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 25%, η ανεργία εκτοξεύτηκε πάνω από το 25%, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά 30% και η βιομηχανική παραγωγή έχει μειωθεί κατά 35%. Το ανθρώπινο κόστος των πολιτικών της τρόικας είναι ανυπολόγιστο και προσομοιάζει σε μια σιωπηλή ανθρωπιστική κρίση: Ο αριθμός των αστέγων έχει εκτοξευτεί , η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη έχει καταρρεύσει, τα συσσίτια έχουν πολλαπλασιαστεί και η παιδική θνησιμότητα έχει αυξηθεί.

Από το καλοκαίρι του 2014 η ύφεση πλησιάζει στο τέλος της, βοηθούμενη από τις ισχυρές επιδόσεις του τουριστικού τομέα. Ωστόσο η ζημιά από τις πολιτικές της τρόικας είναι τόσο σοβαρή ώστε οι προοπτικές ανάπτυξης είναι… άθλιες. Η αδυναμία είναι έκδηλη στις εξαγωγές οι οποίες κατά πάσα πιθανότατα θα κλείσουν μειούμενες το 2014 ενώ οι εισαγωγές άρχισαν να αυξάνονται μόλις η ύφεση έδειξε σημάδια υποχώρησης. Αυτή είναι η εικόνα μιας βαθιά δυσλειτουργικής οικονομίας.

Εν μέσω της καταστροφής η τρόικα επιμένει σε περαιτέρω λιτότητα για να πετύχει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό: 3% το 2015, 4,5% το 2016 και ακόμα μεγαλύτερα στο μέλλον. Σκοπός της είναι να εξυπηρετήσει το τεράστιο εξωτερικό της χρέος, το οποίο έχει ανέλθει στο 175% του ΑΕΠ από το περίπου 130% που ήταν το 2009. Περιέργως το ΔΝΤ υπολογίζει ότι η Ελλάδα θα καταγράφει ανάπτυξη κατά μέσο όρο 3,4% στα επόμενα πέντε χρόνια –με την προϋπόθεση φυσικά ότι προχωράει με ταχείς ρυθμούς στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, την απορρύθμιση της εργασίας και την απελευθέρωση της αγοράς. Η τρόικα έχει υιοθετήσει πλήρως την οικονομία του παραλόγου.

Στην περίοδο 2010-11 οι Έλληνες αντιτάχθηκαν ενεργά στις καταστροφικές πολιτικές της Τρόικας και των εγχώριων συμμάχων της αλλά δεν κατάφεραν να τους σταματήσουν. Μετά το 2012 η ανεργία και η φτώχεια αυξήθηκαν και έγινε ακόμα πιο δύσκολη η οργάνωση της λαϊκής διαμαρτυρίας. Η εξάντληση που έφεραν οι πολιτικές της Τρόικας είναι τόσο μεγάλη ώστε οι ψηφοφόροι στράφηκαν μαζικά προς τα αριστερά με την ελπίδα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται αφενός ότι θα πετύχει μια ουσιαστική διαγραφή του ελληνικού χρέους και αφετέρου ότι θα άρει τη λιτότητα με στόχο τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, αντί για τα πλασματικά πλεονάσματα που απαιτούνται από την Τρόικα. Θα επανασυνδέσει τις οικογένειες στο δίκτυο της ηλεκτροδότησης, θα ανακουφίσει τους άστεγους προσφέροντάς τους τροφή και καταφύγια και θα αναλάβει άμεσα δράσεις για τη μείωση της ανεργίας μέσω δημοσίων προγραμμάτων. Έχει δεσμευθεί να μειώσει την τεράστια φορολογική επιβάρυνση και να τονώσει τις επενδύσεις σε μια προσπάθεια να πετύχει την ανάπτυξη.

Δεν υπάρχει τίποτα ριζοσπαστικό – και πολύ περισσότερο τίποτα επαναστατικό- σε αυτές τις πολιτικές. Αντιπροσωπεύουν την κοινή λογική και με αυτά θα ανοίξει ένα νέο δρόμο και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένως δηλώσει την πρόθεσή του να κρατήσει τη χώρα εντός της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και να αποφύγει τις μονομερείς ενέργειες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ηγεσία του είναι αφοσιωμένη στην ευρωπαϊκή προοπτική και πραγματικά πιστεύει ότι μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή της Ευρώπης από «τα μέσα».

Το πρόβλημα είναι ότι η Ε.Ε. δεν είναι καθόλου δεκτική στις ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ. Οι έμποροι και οι τραπεζίτες της Γερμανίας έχουν επωφεληθεί σημαντικά από το ευρώ και δεν έχουν κανένα κίνητρο να εγκαταλείψουν τις πολιτικές λιτότητας. Το Βερολίνο έχει άλλωστε ήδη πολλά προβλήματα να αντιμετωπίσει την ώρα που η Ευρώπη παρουσιάζει νέα συμπτώματα αδυναμίας, με τη Γαλλία και την Ιταλία να βρίσκονται «στα σκοινιά». Υπάρχει επίσης ο Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ που λέει ασυναρτησίες σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση, μια πολιτική που απεχθάνεται το Βερολίνο. Το τελευταίο πράγμα που θα επιθυμούσε τώρα η Γερμανία είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμά του.

Μια εκστρατεία κινδυνολογίας είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσει τις αμέσως επόμενες εβδομάδες προκειμένου να αποτρέψει τους Έλληνες να ψηφίσουν τα αριστερά κόμματα. Σε περίπτωση που η εκστρατεία αυτή αποτύχει, μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι φυσιολογικό να αναμένει την εχθρότητα της Ε.Ε., η οποία δεν στερείται όπλων. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι λογικό και μετριοπαθές αλλά δεν έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Η Ελλάδα χρειάζεται σημαντική χρηματοδότηση για να εξυπηρετήσει το χρέος της το 2015, ίσως ακόμα και 20 δις ευρώ. Υπάρχουν ομόλογα την άνοιξη που θα μπορούσαν να τα διαχειριστεί, αλλά μέχρι τον Ιούλιο-Αύγουστο θα πρέπει να γίνουν επιπλέον αποπληρωμές 6-7 δις ευρώ για τις οποίες θα χρειαστεί επιπλέον χρηματοδότηση από το εξωτερικό και δεν χρειάζεται να επισημάνουμε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα βρεθεί τάχιστα σε κατάσταση ασφυξίας αν η ΕΚΤ σταματήσει την παροχή ρευστότητας.

 Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίσει κατά πάσα πιθανότητα ένα τελεσίγραφο προκειμένου να συνθηκολογήσει, ίσως και με αντάλλαγμα κάποια αποδυναμωμένη εκδοχή της λιτότητας. Αν το πράξει αυτό θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα και μεγάλη ήττα για τους αντιπάλους της λιτότητας στην Ευρώπη. Είναι ζωτικής σημασίας ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει και να εφαρμόσει το πρόγραμμά του χωρίς συσπάσεις και με τη βοήθεια διεθνούς στήριξης. Οι γραμμές τις μάχης σχηματίζονται ήδη στην Ελλάδα.

Του Κώστα Λαπαβίτσα

----------------

Τρίτη 15 Ιουλίου 2014

«Αποανάπτυξη: Το τέλος (;) της ανάπτυξης»

Τρίτη, Ιουλίου 15, 2014
Γιώργος Καλλής
«… Ήταν μία ψεύτικη ανάπτυξη, ανάπτυξη στα χαρτιά βασισμένη στο χρέος…». Με τα λόγια αυτά περιγράφει στο fractal ο Γιώργος Καλλής τη διαδικασία παραγωγής πλούτου τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια στη Δύση στιγματίζοντάς την ως βασική αιτία της κρίσης. Δεν είναι πολλές οι περιπτώσεις ακαδημαϊκών δασκάλων, ιδίως του κλάδου της οικονομικής επιστήμης, που τολμούν να μιλούν και να προωθούν προτάσεις και ιδέες εκτός της ορθοδοξίας που επικρατεί στον χώρο τους. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν οι προτάσεις αυτές αμφισβητούν ευθέως το κυρίαρχο μοντέλο της νεοφιλελεύθερης ανάπτυξης ως αντιοικολογικό και αντικοινωνικό. Σ΄αυτήν την κατηγορία ανήκει ο καθηγητής πολιτικής οικολογίας και οικολογικών οικονομικών στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης Γιώργος Καλλής, ο οποίος μιλάει στο fractal για την ιδέα της αποανάπτυξης. Μία θεωρία που ξεπήδησε από τον κλάδο των οικολογικών οικονομικών και αρνείται την ανάπτυξη με την παραδοσιακή της έννοια υποσχόμενη ταυτόχρονα οικολογική ευαισθησία και δημοκρατική εμβάθυνση.

- Ακούμε διαρκώς τα τελευταία 4-5 χρόνια ερμηνείες και προσεγγίσεις από οικονομολόγους από διαφορετικές σχολές γύρω από τις αιτίες και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης όπως και για πιθανές λύσεις. Πώς θα μπορούσε όμως να περιγραφεί η κρίση με όρους των οικονομικών της οικολογίας; Ποια μπορεί να είναι η αφήγηση της από οικολογική σκοπιά;

H οικολογία λέει ότι η ιδέα της διαρκούς ανάπτυξης χωρίς όρια είναι ανθρώπινη επινόηση και δεν είναι συμβατή με τη φύση. Τίποτα στον φυσικό κόσμο δεν αναπτύσσεται επ’ αόριστον. Η ιδέα ότι η οικονομία συνεχώς μπορεί να αυξάνεται στους ρυθμούς ανάπτυξης που εμείς έχουμε αποφασίσει ότι χρειαζόμαστε για να αναπαράγεται το κεφάλαιο, δηλαδή 2-3% τον χρόνο, αυτή η ιδέα λοιπόν συναντά αργά ή γρήγορα οικολογικά, και όχι μόνον, όρια. Επί του προκειμένου, ήδη από τη δεκαετία 1970-80 συνάντησε ενεργειακά όρια, με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου αλλά και της τιμής των πρώτων υλών. Συνάντησε όμως και κάποια άλλα όρια. Στις αναπτυγμένες οικονομίες της δύσης – πράγμα που γνωρίζουμε από τα παραδοσιακά οικονομικά όχι μόνο από τα οικολογικά οικονομικά – οι ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης συναντώνται είτε σε μια οικονομία στα πρώτα βήματα της εκβιομηχάνισής της είτε μετά από μια μεγάλη καταστροφή. Η περίοδος ταχείας ανάπτυξης στην Δύση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Το ίδιο και η Κίνα σήμερα, μία μικρή οικονομία που τώρα εκβιομηχανίζεται, αλλά αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα φτάσει και αυτή χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για μία ήδη μεγάλη οικονομία να συνεχίζει να μεγαλώνει συνέχεια με 2, 3 ή 4% κάθε χρόνο. Είναι και μαθηματικά αδύνατο αλλά και οικολογικά αφού, αργά ή γρήγορα, υπεισέρχονται σημαντικοί περιορισμοί. Αυτό που συνέβη από τη δεκαετία του 1980 και μετά ήταν ότι, αφού δεν ήταν δυνατή η περαιτέρω μεγέθυνση των οικονομιών στις χώρες της Δύσης, αλλά ήταν απαραίτητη δεδομένου του τρόπου που λειτουργεί ο καπιταλισμός, η λύση που βρέθηκε – και δεν εννοώ εδώ ότι υπήρχε κάποια συνωμοσία – αλλά η λύση στην οποία έμμεσα κατέληξαν τα πράγματα ήταν ο δανεισμός και η αύξηση του χρέους. Αύξηση και του δημόσιου χρέους, όπως στην Ελλάδα, αλλά και του ιδιωτικού χρέους όπως στις περισσότερες άλλες χώρες. Δεν κάναμε κάτι ιδιαίτερο εμείς εδώ να αυτομαστιγωνόμαστε. Όλοι δανείστηκαν προκειμένου να διατηρήσουν αυτή την ψεύτικη ανάπτυξη, η οποία ήταν ανάπτυξη στα χαρτιά, ανάπτυξη με χρέος, με χρηματικά παράγωγα, με λογικές «θα πληρώσουμε μετά από 20 χρόνια …» κλπ.. Αυτό συνέβη σε όλες τις χώρες με φούσκες, στην αγορά κατοικίας, στα χρηματοπαράγωγα, στον οικογενειακό δανεισμό κοκ.

- Δηλαδή όπως το περιγράφετε τα οικολογικά οικονομικά κατά κάποιον τρόπο επαναφέρουν στη συζήτηση για την οικονομική ανάπτυξη το ζήτημα των φυσικών πόρων. Ότι δηλαδή η εκμετάλλευση και διανομή τους έχει κάποια όρια.

Ναι, όμως τα οικολογικά οικονομικά μας υπενθυμίζουν και κάτι άλλο: ότι υπάρχουν και επιπτώσεις. Η οικονομική διαδικασία παράγει και απόβλητα. Και όταν λέω απόβλητα δεν εννοώ μόνο σκουπίδια και τοξικά απόβλητα, τα οποία επίσης είναι σημαντικά, αλλά το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή είναι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, που είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, το οποίο σαν στρουθοκάμηλοι επιμένουμε να αγνοούμε. Η αλλαγή του κλίματος, η οποία είναι άμεσα συνυφασμένη, ένα προς ένα, με τη μεγέθυνση της οικονομίας είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, στο οποίο δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να υπάρχει λύση. Yποτίθεται ότι ειδικοί και κυβερνήσεις συζητούν, ενημερώνονται και διαπραγματεύονται, αλλά φυσικά ποτέ δεν καταλήγουν σε καμία συμφωνία, αφού κανείς δεν τολμά να πει όχι στην ανάπτυξη. Το πρόβλημα εν τω μεταξύ διογκώνεται και ήδη βιώνουμε τα πρώτα αποτελέσματα. Aν οι επιστήμονες έχουν δίκιο, σε 20-30 χρόνια θα μιλάμε για τεράστιες αλλαγές και καταστροφές. Oπότε και από τις δύο πλευρές, και από την πλευρά της εκμετάλλευσης πόρων αλλά και από την πλευρά της εκροής αποβλήτων, η οικονομία περιορίζεται από το φυσικό περιβάλλον, θα έλεγα καλύτερα ότι εξαρτάται από το φυσικό περιβάλλον.

- Στην έρευνα και το έργο σας κεντρική θέση κατέχει η έννοια της «αποανάπτυξης» η οποία συνδέεται με αυτές τις οικολογικές διαστάσεις. Μπορείτε να μας εξηγήσετε σε τι ακριβώς συνίσταται αυτή η έννοια σε σχέση την οικονομία;

Ναι, ας το δούμε με την ανάγνωση που έκανα πριν. Δηλαδή της κρίσης, και της οικολογικής και της οικονομικής, ως προϊόν της υπέρμετρης ανάπτυξης η οποία ούτε εφικτή είναι ούτε επιθυμητή. Και δεν είναι εφικτή για τους λόγους που είπα, διότι υπάρχουν όρια στους πόρους και γιατί την κάνουμε εφικτή με δανεισμό και με ψεύτικο χρήμα. Aλλά δεν είναι και επιθυμητή γιατί, ακόμη και αν συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε, έστω και με 1-2 % τον χρόνο, αυτό σημαίνει τεράστια αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε 30-40 χρόνια, πράγμα που θα είναι καταστροφικό για τον πλανήτη. Δεν είναι και επιθυμητή όμως γιατί σε τίποτα δεν βελτιώνει το επίπεδο ζωής. Είναι μήπως ο μέσος Έλληνας πιο ευτυχισμένος σήμερα από ότι ήταν 30 χρόνια πριν επειδή η οικονομία μας είναι δυο φορές μεγαλύτερη; Οπότε υπό καμία έννοια δεν νομίζω ότι υπαρχει λόγος να συνεχίσουμε την ανάπτυξη. Αλλά ξέρουμε, και το ξέρουμε πολύ καλά εδώ στην Ελλάδα, ότι η έλλειψη ανάπτυξης εντός ενός συστήματος καπιταλιστικού, η έλλειψη αύξησης του ΑΕΠ δηλαδή, σύντομα φέρνει προβλήματα, ανεργία, αδυναμία αποπληρωμής χρεών, κ.ο.κ. Οπότε η αποανάπτυξη τι λέει; Η αποανάπτυξη λέει ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε και να αυτοκαταστρεφόμαστε. Πρέπει να ξεφύγουμε, να δραπετεύσουμε από αυτόν τον στόχο της ανάπτυξης, να φτιάξουμε ένα καλύτερο αύριο αλλά χωρίς να πρέπει να αναπτύσσεται η οικονομία, χωρίς να προσπαθούμε συνέχεια να αυξάνουμε το ΑΕΠ. Γνωρίζουμε βέβαια ότι αυτό εντός των οικονομίων που ζούμε δεν γίνεται, οπότε πρέπει να φτιάξουμε κάτι καινούργιο, μια κοινωνία η οποία να είναι βιώσιμη χωρίς ανάπτυξη. Αυτή είναι πολύ χονδρικά η ιδέα της αποανάπτυξης. Αυτό δεν σημαίνει την αντίστροφη διαδικασία της ανάπτυξης, δεν σημαίνει μείον 2% ΑΕΠ τον χρόνο. Αυτό είναι ύφεση, είναι καταστροφή. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την έλλειψη ανάπτυξης σε μια κοινωνία ανάπτυξης. Απονανάπτυξη σημαίνει απελευθέρωση, να απελευθερωθούμε από την μανία της ανάπτυξης, να επιδιώξουμε το συλλογικό ευ ζην, χωρίς να το μετράμε σε ευρώ.

- Είναι λοιπόν μία θεωρία οικονομική-οικολογική αλλά και βαθιά πολιτική όπως την περιγράφετε. Από αυτή την άποψη τα γνωστά οικολογικά πολιτικά κόμματα και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη έχουν εγγράψει στοιχεία αυτής της θεωρίας στα προγράμματά τους;

Φυσικά την συζητούν αφού είναι μια ιδέα η οποία προέρχεται από το οικολογικό κίνημα. Τη συζητούν αλλά θα έλεγα ότι διστάζουν γιατί, όπως καταλαβαίνετε, πολιτικά ο όρος είναι ριψοκίνδυνος και δύσκολος να τον εξηγήσεις στον πολύ κόσμο στα 5 λεπτά που έχεις πρόσβαση στην τηλεόραση τον χρόνο. Θα έλεγα ότι γενικώς είναι μοιρασμένα τα πράγματα εντός των πράσινων κομμάτων. Δηλαδή κάποιοι την πιστεύουν την ιδέα, γιατί έχει να κάνει με βασικές αρχές του οικολογικού κινήματος. Κάποιοι άλλοι συνεχίζουν να είναι αιθεροβάμονες. Πιστεύουν ότι με ανάπτυξη και τεχνολογική πρόοδο μπορούμε και να λύσουμε τα οικολογικά προβλήματα και να συνεχίσει να αναπτύσσεται εσαεί η οικονομία, πράσινη αυτή την φορά. Τώρα κάποια πράσινα κόμματα, όπως στην Καταλονία για παράδειγμα, βάζουν επιλεκτικά το θέμα της αποανάπτυξης στο πρόγραμμά τους εννοώντας κυρίως μείωση της κατανάλωσης φυσικών πόρων. Δεν εννοούν όμως απαραίτητα εγκατάλειψη του στόχου της ανάπτυξης της οικονομίας, συνήθως μιλούν για επιλεκτική αποανάπτυξη κάποιων συγκεκριμένων τομέων, τομέων που μολύνουν πολύ.

- Άρα θα λέγαμε ότι η όλη ιδέα της «αποανάπτυξης» για την ώρα έχει περισσότερο κινηματικό χαρακτήρα παρά καθαρά πολιτικό.

Ναι, κινηματικό και επιστημονικό .

- Στη συζήτηση για την αποανάπτυξη η Αριστερά τι θέση μπορεί να έχει κατά τη γνώμη σας;

Ποια θέση μπορεί ή ποια θέση θα έπρεπε να έχει; Πιστεύω ότι θα έπρεπε να την ενστερνιστεί μια και είναι μια ιδέα κατεξοχήν αριστερή. Ο κινηματικός χαρακτήρας του εγχειρήματος είναι εντός της Αριστεράς. Και στην Ελλάδα και στην Ισπανία που γνωρίζω, στη βάση της Αριστεράς, στα νέα παιδιά που είναι οργανωμένα στον αριστερό ή στον αυτόνομο χώρο, η αποανάπτυξη είναι μια ιδέα που είναι αρκετά προσφιλής. Από την άλλη, η παραδοσιακή Αριστερά έχει και αυτή την αναπτυξιομανία της. Περισσότερο οι παλαιότερες γενιές θα έλεγα, αυτοί που μεγαλώσαν με τον Δρόμο με τις Φάμπρικες και τα 5ετή προγράμματα και είναι προσκολλημένοι στην ιδέα της εγχώριας παραγωγής και της κρατικής παρέμβασης προκειμένου να αναπτυχθεί η οικονομία. Υπάρχει φυσικά και θεωρητικό υπόβαθρο σε αυτές τις ιδέες που, απλουστευτικά, μπορούμε να πούμε ότι έχουν να κάνουν με την ιδέα ότι η έλευση του σοσιαλισμού απαιτεί πρώτα την ανάπτυξη των μέσων παραγωγής. Φυσικά, από την εποχή που έγραφε ο Μαρξ, τα μέσα παραγωγής έχουν υπεραναπτυχθεί, ένας φτωχός σήμερα ζει πιο πολλά χρόνια και με πρόσβαση σε περισσότερα υλικά αγαθά απ’ ότι ένας βιομήχανος την εποχή του Μαρξ, αλλά ο σοσιαλισμός ακόμα να έρθει και οι ανισότητες συνεχίζουν να αυξάνονται. Όχι, ο σοσιαλισμός και η ιδέα της ισότητας τίποτα δεν έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη. Μάλλον το αντίθετο. Αν αποφασίσουμε ότι έχουμε αρκετά πια, ίσως έρθει η ώρα να τα μοιράσουμε και πιο δίκαια.
Νομίζω λοιπόν ότι η ιδέα της αποανάπτυξης ταιριάζει πολύ στην Αριστερά υπό την έννοια ότι δίνει και ένα νέο λεξιλόγιο, μία νέα ιδέα, για να πει και να προτείνει κάτι καινούριο. Διότι νομίζω ότι δεν πείθει πια αυτή η ιστορία, δηλαδή άντε να πάρει η Αριστερά στα χέρια της το κράτος, να σταματήσει τις ιδιωτικοποιήσεις, να αρχίσει η οικονομία να αναπτύσσεται και να λυθούν όλα τα προβλήματα. Άλλωστε τα ίδια προβλήματα αναπαράγει η Αριστερά και εκεί που έχει πάρει την πολιτική εξουσία. Δείτε τι γίνεται στην Λατινική Αμερική. Ο Μοράλες ή ο Κορέα εκλέχθηκαν στηριζόμενοι στα αυτόχθονα και στα οικολογικά κινήματα που ήταν ενάντια στις εξορύξεις. Και τι έκαναν αυτοί; Συνέχισαν τις εξορύξεις εντατικότερα, και κερδίζουν τις εκλογές στην πλάτη νέων φουσκών, με επενδύσεις σε δρόμους, χτισίματα και τα γνωστά αναπτυξιακά. Δεν θα αμφισβητήσω ότι διένειμαν τον πλούτο καλύτερα από τους κλεπτοκράτες τους οποίους διαδέχθηκαν, δηλαδή ότι έδωσαν μεγαλύτερο μέρος της πίτας στα χαμηλά στρώματα, αλλά συνέχιζουν με πολιτικές οι οποίες είναι καταστροφικές, τόσο για το περιβάλλον όσο και για τις ίδιες τις χώρες τους. Και σε τίποτα φυσικά δεν τα έβαλαν με το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, όπως διατείνονταν, αντιθέτως έγιναν οι καλύτεροι προμηθευτές του. Ο Κορέα τώρα καθιστά παράνομες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις στον Ισημερινό, και ο Μοράλες τα βάζει με τους αυτόχθονες. Αυτούς που τους ψήφισαν.

- Η ίδια η αποανάπτυξη όμως δεν προϋποθέτει και μία αλλαγή σχετική με ζητήματα πολιτικής εκπροσώπησης; Πώς αντιμετωπίζει δηλαδή τους θεσμούς της αστικής δημοκρατίας (κοινοβουλευτισμό, εκλογές, κόμματα, δικαιώματα); Αναγνωρίζει την αξία και τη σημασία τους ή ελλοχεύει ο κίνδυνος να συγκροτηθεί ένα αυταρχικό κράτος στο όνομά της;

Όχι, αυτό το ενδεχόμενο δεν έχει να κάνει σε τίποτα με το πώς εννοώ εγώ την αποανάπτυξη, αν και είναι αλήθεια ότι ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος αν κρίνω από αυτά που ακούω από ορισμένους αντιδραστικούς ή συντηρητικούς οικολόγους, οι οποίοι λένε ότι, αφού ο απλός κόσμος δεν αλλάζει με τίποτα, χρειάζεται μια παγκόσμια κυβέρνηση να επιβάλλει αυστηρά όρια. Ποιος θα εκλέξει και ποιος θα ελέγξει όμως αυτή την κυβέρνηση αν όχι οι απλοί άνθρωποι που υποτίθεται ότι δεν ξέρουν και χρειάζονται τους ειδικούς για να τους πουν τι πρέπει να κάνουν;

Όχι, η ιδέα που έχω εγώ και έχουν και οι άνθρωποι που δουλεύουμε μαζί, είναι ότι αποανάπτυξη και εμβάθυνση της δημοκρατίας είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Κρατάμε δηλαδή τους δημοκρατικούς θεσμούς που έχουμε κατακτήσει, και οι οποίοι εκφυλίζονται, και όχι μόνο αυτό, τους πάμε πολύ βαθύτερα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα κενό δημοκρατίας σε μεγάλο βαθμό. Δηλαδή πηγαίνουμε να ψηφίσουμε κάθε τέσσερα χρόνια μεταξύ δυο κομμάτων που πάνω κάτω λένε τα ίδια πράγματα και, στη συνέχεια, όποιο εκλεγεί, ό,τι αποφασίζει και υποδείξει, αυτό πρέπει να το δεχόμαστε για τέσσερα χρόνια, επειδή ψηφίσαμε μια φορά. Και ποιοι ψηφίζουν; Ψηφίζουν το 40% του πληθυσμού, στις δημοτικές εκλογές βλέπω σε διάφορους δήμους ψηφίζει το 10%. Αυτά είναι πληγή της δημοκρατίας, δεν είναι μία κανονική δημοκρατία.

- Ναι, πιο πολύ μοιάζει με τη μεταδημοκρατία που περιγράφει ο Κόλιν Κράουτς.

Ναι, είναι μεταδημοκρατία, γιατί δεν έχουμε πια πραγματική επιλογή. Αυτό βλέπει ο κόσμος και δεν πάει να ψηφίσει. Η αποανάπτυξη, ή τουλάχιστον αυτοί που γράφουμε για την αποανάπτυξη, εμπνεόμαστε από θεωρίες περί άμεσης δημοκρατίας. Δηλαδή περί διαδικασίων οι οποίες κάνουν τη δημοκρατία όχι απλώς μόνο ένα εκλογικό δικαίωμα κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά την καθιστούν βαθιά και ουσιαστική. Ο Καστοριάδης φυσικά έχει γράψει πολλά για αυτό το θέμα και είναι ένας από τους συγγραφείς που διαβάζεται πολύ από αυτούς που μιλούν για αποανάπτυξη. Επίσης, το κίνημα των πλατειών συμβολίζει πάρα πολύ αυτή την ιδέα, την ιδέα δηλαδή ότι δεν μας αρκεί πια αυτή η κοινοβουλευτική δημοκρατία, θέλουμε πραγματική, άμεση δημοκρατία. Δεν θέλουμε φυσικά να καταργηθεί το κοινοβούλιο, αλλά θέλουμε να ανοίξει η δημοκρατία ως διαδικασία.

- Το ρωτάω περισσότερο διότι θα μπορούσε από κάποιους να χρησιμοποιηθεί πιθανώς κι εκ του πονηρού ως μία αντιδημοκρατική πρόταση.

Το να λέμε ότι η υπάρχουσα δημοκρατία δεν αρκεί, δεν σημαίνει ότι είμαστε κατά της δημοκρατίας, σημαίνει ότι θέλουμε να την πάμε παραπέρα. Τα πολιτικά συστήματα είναι για να αλλάζουν, η ιδέα του τέλους της ιστορίας ευτυχώς τελείωσε. Αυτό που λέω είναι ότι ο κοινοβουλευτισμός και έχει εκφυλιστεί και δεν αρκεί. Μπορούμε να πούμε ότι ο κοινοβουλευτισμός και η αντιπροσώπευση σε κάποια θέματα από αιρετούς, που επιλέγουμε κάθε τέσσερα χρόνια, είναι το ελάχιστο. Από εκεί και πέρα υπάρχει η καθημερινότητα και η καθημερινή διαβούλευση. Η δημοκρατία της αρχαίας Ελλάδας, που παίρνουμε σαν παράδειγμα, δεν είχε σχέση με την σημερινή δημοκρατία. Δεν ψήφιζαν κάθε τέσσερα χρόνια και μετά πηγαίναν σπίτια τους και έκαναν τη δουλειά τους. Σήμερα αυτή είναι η ιδέα της δημοκρατίας. Δεν μπορείς να διαμαρτύρεσαι για τίποτα μας λένε, αφού ψήφισες πριν τέσσερα χρόνια, αν θες περίμενε για να ξαναψηφίσεις σε άλλα τέσσερα. Δεν ήταν ποτέ αυτό αυτή η ιδέα της δημοκρατίας.

- Κατά τη διάρκεια των ετών της κρίσης στην Ελλάδα οργανώθηκε μία συστηματική προσπάθεια από τις οικονομικές, πολιτικές και μιντιακές ελίτ της χώρας να αποδοθεί η κρίση σε χρόνιες ελληνικές στρεβλώσεις και παθογένειες ώστε αφενός να περάσουν ομαλότερα τα μέτρα λιτότητας και αφετέρου να απαξιωθεί ακόμη περισσότερο ο ρόλος του κράτους στην οικονομία με αποτέλεσμα οι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις να φαντάζουν αναπόφευκτες. Αν και στην Ισπανία η κρίση ξεκίνησε από το τραπεζικό σύστημα (φούσκα στεγαστικών δανείων), παρατηρήθηκε εκεί μία αντίστοιχη δαιμονοποίηση του κράτους, το μεγάλο ή κακό κράτος;

Παντού υπάρχει αυτή η δαιμονοποίηση, η οποία έχει αρχίσει από την εποχή της Θάτσερ και του Ρήγκαν, και κάθε τόσο επιστρέφει δριμύτερη. Πάντως, αν ήθελα να μπω σε συγκρίσεις, θα έλεγα ότι στην Ισπανία ακούμε λιγότερο για το κακό κράτος ή τους υπεράριθμους υπαλλήλους, αν και οι περικοπές στα νοσοκομεία και στα σχολεία και εδώ καλά κρατούν. Η διαφορά φυσικά από την Ελλάδα είναι ότι εδώ δεν είναι τόσο το κράτος το ίδιο το οποίο είναι χρεωμένο, όσο οι τράπεζες οι οποίες έδωσαν απλήρωτα στεγαστικά δάνεια σε πολύ κόσμο. Πάνω από τρία εκατομμύρια σπίτια στην Ισπανία παραμένουν άδεια. Αν φυσικά καταρρεύσουν οι τράπεζες το κράτος θα κληθεί να τις καλύψει. Για αυτό και είχε μεγαλώσει τόσο το κόστος δανεισμού της Ισπανίας, το οποίο μετά τις διαβεβαιώσεις του Ντράγκι έχει πέσει πάλι σε χαμηλά επίπεδα. Το μεγάλο αναπτυξιακό φαγοπότι στην Ισπανία είχε άλλα χαρακτηριστικά από το δικό μας. Έγινε από τις περιφερειακές τράπεζες στα συμβούλια των οποίων είχαν θέση οι τοπικοί κυβερνώντες και οι οποίες έδιναν απίστευτα δάνεια για να στηρίζουν τους μεγαλοεργολάβους με «αναπτυξιακά» έργα όπως το αεροδρόμιο φάντασμα της Ciudad Real, το οποίο είναι έτοιμο αλλά παραμένει κλειστό, αφου κανείς δεν θέλει να πετάξει εκεί. Μιλάμε για ένα κύκλωμα πολιτικών, εργολάβων και τραπεζιτών οι οποίοι καταλήστευσαν ουσιαστικά τον δημόσιο πλούτο.

Το ζήτημα εδώ λοιπόν δεν είναι η διαχείριση των ταμειών, των συντάξεων ή των δημόσιων οργανισμών. Οι περικοπές γίνονται απλώς για να αυξηθεί η πιστοληπτική ικανότητα της Ισπανίας και να πέσει το κόστος δανεισμού. Τώρα βέβαια γίνεται και στην Ισπανία όλη αυτή η κουβέντα «δεν κάναμε το ένα, δεν κάναμε το άλλο, δεν παράγουμε τίποτα, είμαστε τεμπέληδες, να κόψουμε τις σιέστες…», πράγματα τελείως γελοία. Να πεις στην Ελλάδα ότι δεν έχουμε παραγωγική οικονομία, πάει κι έρχεται, που πάλι αλήθεια δεν είναι. Να το πεις στην Ισπανία όμως, χώρα με βιομηχανίες κολοσσούς, στον χώρο της ένδυσης ή του αυτοκινήτου, με τεράστια εξαγωγική αγροτική οικονομία, μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου; Για ποιους τεμπέληδες Μεσόγειους μιλάμε; Το ξέρετε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ οι Έλληνες δουλεύουν πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε λαό στην Ευρώπη και οι Γερμανοί ή οι Ολλανδοί το λιγότερο; Το να έχουν οι εργαζόμενοι κοινωνικά δικαιώματα και ελεύθερο χρόνο είναι στοιχείο πολιτισμού, όχι τεμπελιά. Ας αφήσουμε την σιέστα ήσυχη.

- Κατά τη γνώμη σας αυτή η διαδικασία δημιουργίας και αναπαραγωγής δημόσιου και ιδιωτικού δανεισμού έχει ποτέ τελός;

Το ύστερο καπιταλιστικό σύστημα βασίζεται στο δανεισμό, δεν μπορεί να προχωρήσει, δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς δανεισμό. Πρόκειται για φαύλο κύκλο. Δανείζεσαι για να αναπτυχθείς και μετά υποτίθεται αναπτύσσεσαι για να αποπληρώνεις τα δάνεια. Δεν υπάρχει χώρος για μια σταθερή οικονομία, για μια στιγμή που θα μπορεί η οικονομία να πει, όπως ο λέει ο καθένας μας “αρκετά, έχω αρκετά”. Νομίζω ότι το καπιταλιστικό σύστημα μπορεί μόνο να μεγαλώνει ή να καταρρέει και εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα. Δηλαδή αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα πρέπει να πουλήσουμε τα πάντα για να αρχίσουμε να αναπτυσσόμαστε 6-7% το χρόνο για να ξεπληρώσουμε τα δάνεια, και μετά να δανειστούμε για να διατηρήσουμε τους ρυμούς ανάπτυξης κ.ο.κ.. Ένας τεράστιος φαύλος κύκλος ο οποίος κάπως πρέπει να σπάσει. Αυτό είναι η αποανάπτυξη. Η πρόταση ότι αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί και πρέπει επιτέλους να σπάσει.

Συνέντευξη του Γιώργου Καλλή* στον Αλέξανδρο Παναγόπουλο //

*Γιώργος Καλλής, καθηγητής πολιτικής οικολογίας και οικολογικών οικονομικών στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης

-------------------------------

Copyright © 2014-15 Απόψεις επώνυμα™ is a registered trademark.

Designed by Templateism. Hosted on Blogger Platform.