Παρασκευή 10 Απριλίου 2009

Φεγγαράδα στο δέρμα (Ασημένια Σαράφη, Eκδόσεις Πατάκης 2007 )

Παρασκευή, Απριλίου 10, 2009

Φεγγαράδα στο δέρμα (Ασημένια Σαράφη, Eκδόσεις Πατάκης 2007 )

Κριτική βιβλίου στη Λέσχη με τη συγγραφέα (8/2/2009)

Χωρίς να είμαι ειδικός πρέπει να πω πως απο “τεχνικής” πλευράς η συγγραφέας είναι πολλά υποσχόμενη: ο τρόπος που χειρίζεται τη γλώσσα, αλλοτε μικρές προτάσεις, άλλοτε προτάσεις ποταμός σαν σε παραλήρημα, με τολμηρή φαντασία στην περιγραφή, με ενθουσίασαν.
Βέβαια όλα τα διηγήματα δεν μου άρεσαν το ίδιο, άλλωστε όπως και η ίδια ανέφερε, τα διηγήματά της γράφτηκαν μεσα σε 10 χρόνια.
Προσωπικά ξεχώρισα τις 4 απαντητικές επιστολές στην Μάρθα, για το ποιητικό, παραληρηματικό και σουρεαλιστικό τους λόγο. Μετά το τελευταίο ήταν πολύ ξεχωριστό και αποκαλυπτικό, “η φεγγαράδα στο δέρμα” ήταν επίσης πολύ ευρηματικό και όμορφο, όπως και “τα 2 Μ”, “Ο άνθρωπος και η πέτρα” ήταν πολύ τρυφερό όπως και αυτό με τον καθρέφτη και την αλλοδαπή ράφτρια που με συγκίνησε.
Απο την άλλη υπήρχαν και άλλα όπως αυτό για το ΚΤΕΛ και μερικά άλλα που ήταν κατώτερα των προσδοκιών μου.
Γενικά ήταν πολύ αποδοτική η συζήτηση που έγινε με όλους μας στη Λέσχη και βέβαια σημαντική ήταν και η εμπειρία να κάνεις κάτι τέτοιο παρουσία και του συγγραφέα ακούγοντας τα σχόλιά της. Ετσι μάθαμε απο την ίδια πόσο δύσκολο είναι να γράψεις ένα διήγημα - αυτό άλλωστε φρόντισε η συγγραφέας να μας το περιγράψει στο τελευταίο διήγημα του βιβλίου με τίτλο “Πώς (δεν) γράφεται ένα διήγημα” - με τρόπο αρκατά πρωτότυπο.

Κριτική βιβλίου του Δημήτρη Αθηνάκη

Δημήτρης Αθηνάκης
Συγγραφέας: Ασημένια Σαράφη Tίτλος: Φεγγαράδα στο δέρμα Eκδότης: Πατάκης Xρονολογία έκδοσης: 2007 Ημερομηνία καταχώρησης: Κυριακή, 16 Δεκεμβρίου 2007
Μετά από δύο μυθιστορήματα, το πρώτο της «Το παράδοξο ταξίδι της εφηβείας της» (Καστανιώτης 1998) και το δεύτερο –εκτενές- με τον τίτλο «Platanus Orientalis» (Πατάκης 2003) που ήταν «οι διακλαδώσεις μιας ασυνήθιστης ιστορίας», η Ασημένια Σαράφη επέστρεψε το 2007 με μια συλλογή διηγημάτων υπό τον τίτλο «Φεγγαράδα στο δέρμα». Στα πρώτα της βιβλία είχε δώσει πολύ καλά δείγματα αισθητικής και γλώσσας, όπως επίσης και μυθιστορηματικής δομής. Στην τελευταία της όμως συλλογή καταφέρνει να μας εκπλήξει, να πάει ένα βήμα παρακάτω σε όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία τής γραφής της.
Οι δεκαεφτά ιστορίες που είναι χωρισμένες ανά δύο με την τελευταία να στέκει μόνη της –καθόλου τυχαία-, περιγράφουν κόσμους όπου το μυαλό αφήνεται ελεύθερο να αγγίξει ό,τι θέλει, μιας και η Σαράφη δείχνει να τα επιτρέπει όλα. Διαβάζουμε μεταξύ άλλων για γυναίκες που βγάζουν φεγγάρια στο δέρμα τους εξαιτίας των «επαφών» τους με τους άντρες, για μια μάνα που με την κόρη της αποφασίζουν να «εκδοθούν» και με το μυαλό και με το σώμα, για γράμματα με παραλήπτη το πούλμαν τού ΚΤΕΛ, για Πυγμαίους που ταξιδεύουν στη Σκανδιναβία, για ένα κορίτσι που ερωτεύεται έναν άντρα ο οποίος με τη σειρά του είναι ερωτευμένος με μια πέτρα, και, στο τέλος της συλλογής, κλείνουμε το βιβλίο με τη σαρκαστική ιστορία υπό τον τίτλο «Πώς (δε) γράφεται ένα διήγημα». Η συλλογή αυτή στο σύνολό της αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα γραφής με έναν τρόπο που μπόρεσε αποτελεσματικά να παντρέψει τον γλωσσικό ρεαλισμό με την καταγραφή ιδεών που έρχονται από παράλληλους κόσμους, ας πούμε αρχικά ενδόμυχους. Η προσεκτική διατύπωση της Σαράφη –κάτι που κάποιες φορές γίνεται επιδεικτική- κάνει τη γλώσσα της να καλπάζει χωρίς να αφήνει πονηρές νοηματικές ακροβασίες, κάτι που αποδεικνύει ότι η συγγραφέας είναι τουλάχιστον αναγνωστικά αρκετά ενημερωμένη. Πιο συγκεκριμένα, τα διηγήματα της «Φεγγαράδας στο δέρμα» μπορεί αφενός να είναι ώθηση προς τον αναγνώστη να αντιμετωπίσει τις περισσότερες φορές «καθημερινές» ιστορίες, είναι όμως έτσι καταγεγραμμένες που πηγάζουν και καταλήγουν, εν τέλει, σε μύχιες σκέψεις. Σε κάποια σημεία, βέβαια, ένιωσα να υπερθεματίζει η συγγραφέας στο καθημερινώς ανθρώπινο, κάνοντας έναν συνδυασμό –αμήχανο σε κάποια ειδικά του μέρη- με τα «εκτός του κόσμου τούτου». Όπως είπα και προηγουμένως, πολλές φορές η γλώσσα τής Σαράφη γίνεται επιδεικτική. Έχω την αίσθηση ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας των απαιτήσεων του εκάστοτε αφηγητή σε κάθε ιστορία –που σε κάθε περίπτωση είναι η ίδια η συγγραφέας-, αλλά αυτό μπορεί να αποτελέσει δίκοπο μαχαίρι στα επιμέρους σημεία. Αυτό όμως συμβαίνει, κατά τα φαινόμενα, σε μια προσπάθεια να γίνουν τα κείμενα απολύτως λογοτεχνικά. Ωστόσο, ο αναγνώστης, αφού αρχικά ταξιδέψει με κάθε ιστορία υπό τις συνθήκες που ανέφερα παραπάνω, οδηγείται ενώπιον των διαψεύσεων και των ανατροπών που η συγγραφέας έχει επιλέξει να μεγεθύνει με τον φακό τής γραφής της. Κάτι που θεωρώ ότι είναι το κεντρικό αφηγηματικό και πραγματολογικό τέχνασμα της Ασημένιας Σαράφη. Η «Φεγγαράδα στο δέρμα» είναι, από τη μια, ένα ολοκληρωμένο βιβλίο, μια συλλογή διηγημάτων που μοιάζει οργανικά σφιχτοδεμένη, αλλά, από την άλλη, ανεβάζει πολύ ψηλά τον πήχη των προσδοκιών του αναγνώστη απ’ τη συγγραφέα, αλλά και, κατά τη γνώμη μου, των προσδοκιών της συγγραφέως από τον εαυτό της.
[Η Ασημένια Σαράφη γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.]
Δημήτρης Αθηνάκης

Copyright © 2014-15 Απόψεις επώνυμα™ is a registered trademark.

Designed by Templateism. Hosted on Blogger Platform.