Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2017

Αντί επιλόγου - Του Γιώργου Τυρίκου-Εργά

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 14, 2017
Αποτέλεσμα εικόνας για Γιώργος Τυρίκος-Εργάς,
                               Xτες ήρθε ένας ωραίος τύπος να πάρει κάτι τελευταία ρούχα από την αποθήκη της «Αγκαλιάς». Δεν έχει ούτε facebook, δεν έχει καν κινητό. Ετοιμάζει να τα στείλει στην Κένυα όπου είχε πάει να βοηθήσει σε μια ιεραποστολή. Συζητήσαμε λίγο για την κατάσταση στην υποσαχάρια Αφρική. Πήγε εκεί, έκατσε, είδε, δεν άντεξε. Είναι ο άνθρωπος που μπορεί να μιλήσει καλύτερα για την πείνα και τη φτώχεια, για τους πολέμους και το μαφιόζικο έγκλημα που σπρώχνει εκατομμύρια κόσμο στην μετακίνηση τόσο εντός της Αφρικής όσο και προς την Ευρώπη. Δεν του έπαιρνα και πολλά λόγια, συνεσταλμένος και πολύ μετρημένος άνθρωπος. Τον ρωτούσα τι εννοεί "είναι δύσκολα εκεί". Σκέφτηκε μια στιγμή και μου είπε. "Θα σου πω μόνο ένα πράγμα και μετά θα ξεκινήσουμε το φόρτωμα και δε θα πούμε κάτι άλλο. Τα παιδιά πηγαίνουν την Κυριακή στην εκκλησία και από την πείνα τρώνε τα κεριά". Με στοιχειώνει αυτή η κουβέντα από χτες. Την ίδια στιγμή νιώθω πολύ καλά που υπάρχει ο Παναγιώτης και που γύρισε και με τις δικές του δυνάμεις και κάνει αυτό που μπορεί δίχως να το ξέρει κανείς και δίχως να το διαλαλεί πουθενά.

Τόσο καιρό εντοπίζω μέσα μου μια σιγουριά την οποία θέλω πεισματικά να απωθώ. Τα ανθρωπιστικά πρόβλημα έχουν λύσεις μα αυτοί που τελικά αποφασίζουν δεν θέλουν να τα λύσουν. Απολύτως συνειδητά, μετά λόγου γνώσεως είτε πιστεύοντας ότι έτσι κάνουν το λιγότερο κακό (κατά τη γνώμη μου μια πίστη πέρα για πέρα αβάσιμη) είτε απλά γνωρίζοντας πως έτσι στηρίζουν την εξουσία που έχουν στα χέρια τους. Δεύτερον : η μεγάλη πλειονότητα είναι ανίκανη να αντιδράσει. Μεγαλώνει αποκομμένη από τα εφόδια που θα της επέτρεπαν να αντιδράσει και να πάρει πίσω τη ζωή της. Μαθαίνει να αρκείται σε κάτι ψίχουλα εξουσίας, γνώσης, ελευθερίας που της πετούν από ψηλά και είναι έτοιμη να κατασπαράξει τον διπλανό, τον μόνο με τον οποίο θα μπορούσε να συνασπιστεί για κάτι καλύτερο. Τα υλικά αυτού του θεάτρου είναι αιώνες τώρα γνωστά, πατρίδες, θρησκείες και πίσω από όλα η πιο ψεύτικη εφεύρεση, το χρήμα. Επίσης : η δική μας δράση, των τάχα αφυπνισμένων, η προσωπική (γιατί η συλλογική είναι ανύπαρκτη) δεν μπορεί παρά να είναι περιορισμένη και μπροστά στα προβλήματα συνολικά δεν μπορεί παρά να είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Σώζει –ίσως, αν είναι ειλικρινής- τη δική μας αξιοπρέπεια, βοηθάει ένα δυο, δέκα, χίλιους ανθρώπους αλλά παραμένει απελπιστικά μικρή.

Να βλέπεις την παράνοια να στεφανώνεται καθημερινά νικήτρια.
Αυτή είναι η ανταμοιβή που θες να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά. Μερικοί φίλοι μου λένε πως σε κάποια στιγμή γίνεται να έχεις και γνώση και γαλήνη, μα αυτό νιώθω ότι για εμένα τουλάχιστον είναι κάτι πολύ μακρινό. Προς το παρόν έχω οργή, θλίψη αλλά και αρκετή αποφασιστικότητα να υπερασπίσω τα μετερίζια μου.

Νιώθω την ανάγκη να πω κάτι , για τελευταία φορά, γύρω από το πλέον άσχημο κομμάτι του προσφυγικού, τον εγκλεισμό αθώων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Έχει επισημανθεί πως ο εγκλεισμός είναι ο τρόπος που η εξουσία βιομηχανοποιεί εκ νέου τους απόκληρους. Όποιος πει "δεν γνώριζα τι γινόταν στη Μόρια" απλά θα λέει ψέματα. Πλέον όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου γνωρίζουν τι συμβαίνει στη Μόρια. Δημοσιογραφικά μέσα από τα πιο απίθανα μέρη έχουν ασχοληθεί, έχουν περιγράψει την κατάσταση με τόση γλαφυρότητα... Όλος ο κόσμος, κυριολεκτικά. Μερικοί από εμάς κάναμε πολύ κόπο να περιγράψουμε την κατάσταση στο κολαστήριο και να προτείνουμε λύσεις. Μια άσκηση στη ματαιότητα μιας και έχουμε καταλάβει πως οι καταστάσεις τύπου Mόρια έχουν φτιαχτεί ακριβώς ως ανεπίλυτα προβλήματα και διατηρούνται ως τέτοια. Ήταν όμως χρέος να θεωρητικοποιηθεί το θέμα για να γίνει και αυτό το βήμα, ήταν ένα χρέος ακτιβιστικό και ακαδημαϊκό. Και να που κανείς δεν δηλώνει υπεύθυνος για αυτό που συμβαίνει, να που γίνονται προαναγγελίες θανάτων για τις οποίες οι αρμόδιοι νίπτουν τα χείρας ο καθένας στη δική του κρυστάλλινη εξιλαστήρια γαβάθα, και να που παρ’ όλες τις ακριβοπληρωμένες ΜΚΟ ή τους εθελοντές και αλληλέγγυους που φτύνουν αίμα και καίγονται κάθε μέρα να σώσουν ο,τι σώζεται, η κατάσταση είναι χειρότερη από ποτέ. Αυτό είναι το τελευταίο κείμενο που θα γράψω για τη Μόρια είτε υπάρξουν θάνατοι είτε όχι. Δεν είναι κούραση ή παραίτηση. Είναι η κατανόηση του πόσο μάταιο πλέον είναι να θες να ξυπνήσεις έναν κόσμο που δεν θέλει και δεν μπορεί να ξυπνήσει. Από την άλλη, δε νομίζω να υπάρχει κάτι που να μπορώ να γράψω και να μην το έχω γράψει. Είναι μερικές φορές, επίσης, που καταλαβαίνω ότι όσοι είμαστε στο πεδίο γράφουμε και οι αναγνώστες μας νομίζουν πως μετέχουν του πεδίου ενώ απλά κάνουν μια νοερή ανάθεση και τίποτα άλλο. Επίσης μερικές φορές γράφουμε-γράφουμε και νομίζουμε πως και εμείς κάτι κάνουμε ενώ απλά αναμασάμε, ενώ απλά δεν υπάρχει κανείς άλλος εκεί έξω που θέλει να μας ακούσει και δεν μας έχει ακούσει – εμάς ή άλλους με τις ίδιες ανησυχίες. Είμαι πεπεισμένος πως ακόμα και όσοι έχουν καλές προθέσεις έχουν κατά καιρούς χάσει την ισορροπία μεταξύ της διαδικτυακής γκρίνιας, της μεμψιμοιρίας και του ουσιαστικού ακτιβισμού. Δε μπορώ να επιτρέψω μια τέτοια λούμπα σε εμένα. Ο,τι ήταν να μάθετε, το ξέρετε. Θα φανεί τι μπορείτε να κάνετε. Έστω και ως δική σας σταγόνα στον ωκεανό. Και εγώ και εσείς.

Όπως καταλαβαίνετε αυτή είναι και η τελευταία ανάρτηση για φέτος. Ήταν μια από τις πιο παραγωγικές, περίπλοκες και κουραστικές χρονιές για την «Αγκαλιά» η οποία και στις αρχές του χρόνου θα δημοσιεύσει τον καθιερωμένο της απολογισμό. Από τις δράσεις με τους Ρομά (ενός τρομερά αδικημένου και απίστευτα επιβαρυμένου ψυχικά και σωματικά κομματιού της κοινωνίας μας που συναποτελεί αυτό που ονομάζω «χρήσιμο περιθώριο) μέχρι τη στήριξη εκατοντάδων ντόπιων και από την βοήθεια σε εκατοντάδες πρόσφυγες μέχρι την «Σχολή Γονέων» που ολοκληρώθηκε, φαίνεται πως κάναμε πολλά – αρκετά ίσως για να είμαστε περήφανοι λίγες φευγαλέες στιγμές, ελάχιστα μπροστά στο τόσο σκοτάδι. Είναι η ίδια αίσθηση κάθε φορά. Είναι η έλλειψη κάθε αίσθησης. Σαν εκείνο το πικρό χαμόγελο που είχα δει σε έναν φίλο όταν του είπα «κουράγιο» και μου είχε απαντήσει «είμαι πέρα από το κουράγιο». Πλέον έχει φορές που και το "μπράβο" και το "αίσχος" βαστούν το ίδιο σπαθί και έχουν την ίδια γεύση. Πλέον φτάσαμε να ξέρουμε για πνιγμένους έξω από την πόρτα μας, να αντιμετωπίζουμε την φτώχεια και τη φρίκη και να μη νιώθουμε τίποτα. Δε ξέρω τι σημαίνει αυτό, κάτι μου λέει πως υπάρχουν βάρη πολύ μεγάλα εκεί έξω που δεν γίνεται να τα πολεμήσει κανείς δίχως να χάσει κάτι από τη ψυχή του.

Μια μεγάλη ζεστή αγκαλιά σε όσους μας στήριξαν στο ακτιβιστικό μας έργο. Σε όσους στείλατε χρήματα για τη «Σχολή Γονέων», σε όσους μαζί με αυτά στείλατε ένα σημείωμα με ένα «συνεχίστε», σε όσους μας στείλατε ένα βιβλίο, ένα ρούχο. Σε όσους από τη θέση σας, γιατροι, δικηγόροι συγγραφείς, δημοσιογράφοι ψαράδες, εργαζόμενοι κάθε λογής κάνατε ο,τι μπορούσατε και τρέξατε δίπλα μας. Μας δώσατε υλικό να λέμε ιστορίες ανθρωπιάς κυριολεκτικά μέχρι να γεράσουμε. Είστε εκατοντάδες – αυτό ίσως μένει να πω. Είστε τόσοι και τόσοι που τρέξατε κοντά μας…Μια μεγάλη ζεστή αγκαλιά σε όσους πάλεψαν και φέτος ο καθένας από το μετερίζι του, τον πόνο, την αρρώστια, τα δικά του βάρη ο καθένας. Σκέφτομαι κάτι και χαμογελώ. Σε λίγες μέρες γιορτάζουν τον Χριστό που γεννιέται. Ήταν και αυτός προσφυγάκι, πάμφτωχος μεγάλωσε, ψαράδες είχε φίλους και πόρνες και αποσυνάγωγους. ‘Ηταν ο ξένος. Ο επαναστάτης που γκρέμισε τους πάγκους των εμπόρων. Ο αιώνιος «άλλος» που μας καλεί μέσα από τη διαφορετικότητα του να δούμε τον εαυτό μας. Και ας μην τον λογιάζουμε θεό ορισμένοι από εμάς. Όσο και να τον ντύνουν στην πορφύρα και στο χρυσάφι, αυτή η αλήθεια του. Και όσο και να ντύνονται και οι ίδιοι στο χρήμα, στην πορφύρα και στο χρυσάφι, αυτή η αλήθεια μέσα σε όλες τις ιστορίες που αξίζει να ειπωθούν είναι που κάποτε θα τους τσακίσει. Όσους σταυρούς και όσα καρφιά και αν φτιάξουν. Ώρα μας καλή παιδιά. Αγαπημένα να περάσετε.

--------------------------
13/12/2017, https://www.facebook.com/mko.aggalia/posts/1591318270904218

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017

Από την επικάλυψη του Κραυσίδωνα, στο γραμμικό πάρκο της Καραμπατζάκη – Η 30χρονη ιστορία με ημερομηνίες και γεγονότα «δύο» πόλεων που τις χώριζε ένα ποτάμι - Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΤΑΣΣΟΠΟΥΛΟΥ

Δευτέρα, Νοεμβρίου 27, 2017




Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η Νέα Ιωνία «δένεται σε δέντρα» για να μην πειράξουν την «παραλία της», για να μην καταστραφεί το γραμμικό πάρκο του Κραυσίδωνα, ώστε να συνδεθεί ο δρόμος με τον περιφερειακό.
Πως όμως φτάσαμε στο σήμερα; Πως η Νέα Ιωνία κατάφερε να σώσει την επικάλυψη του ποταμού, ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας. Τι αποκαλύπτουν τα αρχεία…
 Στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Βόλου του 1985, για την οργάνωση των χερσαίων και θαλάσσιων Δικτύων Μεταφορών,
δείχνει την Αρτηρία Κραυσίδωνα ως κύρια οδό παράκαμψης του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Βόλου, σε συνδυασμό με την Παράκαμψη Αγριάς (συμπεριλαμβανομένης της σήραγγας της Γορίτσας), και με διακεκομμένη γραμμή την πραγματική Αρτηρία Παράκαμψης που υλοποιείται σταδιακά μετά το 1999.
Με αυτά τα δεδομένα, το ΥΠΕΧΩΔΕ προχώρησε το 1986-87 σε μελέτη της «Αρτηρίας Κραυσίδωνα».
Από την «Περιβαλλοντική Μελέτη Οδού δια του Κραυσίδωνα στον Βόλο (Τμήμα από οδό Λαρίσης μέχρι οδό Αναπαύσεως), που συντάχθηκε τον Μάρτιο 1989 από αρχιτέκτονες της Διεύθυνσης Οδικών Έργων Δ1 του ΥΠΕΧΩΔΕ έγινε γνωστό ότι στην προμελέτη της οδού εξετάστηκαν τρεις εναλλακτικές λύσεις:
Λύση 1: Υπόγειο συγκοινωνιακό έργο με εγκιβωτισμό του υδραυλικού έργου. Λύση 2: Υπέργειο συγκοινωνιακό έργο με Άνω Διάβαση των σιδηροδρομικών γραμμών. Λύση 3: Ισόγειο συγκοινωνιακό έργο με εγκιβωτισμό του υδραυλικού έργου και κάλυψη της κοίτης.
Από το ΥΠΕΧΩΔΕ επιλέχθηκε η Λύση 3, το ισόγειο έργο, η επικάλυψη, δηλαδή, του Κραυσίδωνα, παρά τις αντιρρήσεις τόσο της Ομάδας που εκπόνησε την Περιβαλλοντική Μελέτη όσο και των Πολεοδόμων του Γραφείου Παπαγιάννη, που εκπόνησαν το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του 1985.
Οι τελευταίοι, με κύρια υπεύθυνη την αρχιτέκτονα-πολεοδόμο κ. Ράνια Κλουτσινιώτη, εκπόνησαν ειδική Πολεοδομική Μελέτη για τη Ζώνη του χειμάρρου Κραυσίδωνα τον Δεκέμβριο 1991, όταν πλέον η επικάλυψη είχε ματαιωθεί και ο Δήμος Νέας Ιωνίας είχε ήδη προκηρύξει αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την αξιοποίηση-ανάπλαση του Κραυσίδωνα, όπου ρητά αναφέρεται ότι «…πέρασε αρκετός καιρός από την τραυματική εμπειρία της δημοπράτησης του έργου του Κραυσίδωνα, με μελέτη που συντάχθηκε μονομερώς με ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων (του ΥΠΕΧΩΔΕ)…». Στην προμελέτη περιγραφόταν ακόμη ένα σενάριο που δεν εξετάστηκε ποτέ από το ΥΠΕΧΩΔΕ:
«η παρόχθια αρτηρία Κραυσίδωνα πρέπει να έχει χαρακτήρα αρτηρίας της πόλης που η λειτουργία της θα συμπληρώνει τις λοιπές αρτηρίες της πόλης. Για την αρτηρία αυτή… θα πρέπει να αντιμετωπιστεί υποβάθμιση του επιπέδου διέλευσής της σε συγκεκριμένο κεντρικό τμήμα του πολεοδομικού ιστού. Παράλληλα από τον χαρακτήρα της θα πρέπει να αποφευχθεί συστηματικά η χρησιμοποίησή της για οχλούσες διαμπερείς-υπερτοπικές μετακινήσεις (μεταφορά προϊόντων, αγαθών κ.λπ.… Ο οδικός άξονας θα πρέπει να μελετηθεί και να κατασκευαστεί το πολύ με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και να εξυπηρετεί τον παρακείμενο αστικό ιστό, με συνεχείς διασταυρώσεις με αυτόν, που εκτός των άλλων διασφαλίζουν και μέση ταχύτητα στη ροή των αυτοκινήτων. Η πρόταση για υποβάθμιση της αρτηρίας Κραυσίδωνα με ήπιας κλίμακας έργα, δίχως να θίγεται η σημερινή κοίτη του Κραυσίδωνα προκύπτει από την ανάγκη διέλευσης σιδηροδρομικών γραμμών της 2ας Νοεμβρίου.
Η «αρτηρία Κραυσίδωνα», από «αρτηρία παράκαμψης» μετατρέπεται σε «συμπληρωματική αρτηρία της πόλης» και μάλιστα στους παρόχθιους δρόμους Ζάχου και Καραμπατζάκη. Η 4η Λύση θα μπορούσε να πει κανείς, δεν εξετάστηκε ποτέ από το ΥΠΕΧΩΔΕ στα στάδια της προμελέτης και στην πόλη έγινε γνωστή, πάρα πολύ αργά. Κανείς δεν μπορεί σήμερα με βεβαιότητα να πει τι θα είχε συμβεί αν εξαρχής ήταν αυτή η κατασκευαστική μελέτη του ΥΠΕΧΩΔΕ, καθώς η ιστορία γράφεται μόνο μία φορά.

Η εφημερίδα που εξέδιδε η Νομαρχία και προανήγγειλε την επικάλυψη του Κραυσίδωνα
Το ΥΠΕΧΩΔΕ αποφάσισε να καλύψει το ποτάμι
Στο μεταξύ, το ΥΠΕΧΩΔΕ προχώρησε την «Μελέτη κατασκευής Αρτηρίας Παράκαμψης της πόλης του Βόλου με κάλυψη του χειμάρρου Κραυσίδωνα – Τμήμα οδού Λαρίσης έως οδό Αναπαύσεως» και έφτασε μέχρι τη δημοπράτηση του έργου και την ανακήρυξη του Αναδόχου. Στον Φάκελο Υδραυλικής Μελέτης – Οριστική Μελέτη με πληρότητα Εφαρμογής – Έργα Κάλυψης και Διευθέτησης – Ιανουάριος 1988 συναντά κανείς τα παρακάτω έργα:
  1. Σε μήκος 45 μ μέχρι και την οδό Νικηταρά ανοικτή κοίτη, το οποίο αποτελεί μεταβατικό τμήμα προσαρμογής.
  2. Από την οδό Νικηταρά και σε μήκος 360 μ. (έως γραμμές ΟΣΕ) κλειστή διατομή διαστάσεων 2,00 * 9,00 μ.
  3. Από γραμμές ΟΣΕ και σε μήκος 50,00 μ. κλειστή διατομή μεταβλητού πλάτους.
  4. Στη συνέχεια έως και την οδό Αναπαύσεως, σε μήκος 535,00 μ. κλειστή διατομή πλάτους 9,50 μ.
  5. Στη συνέχεια και σε μήκος 130,00 μ. ανοικτή διατομή πλάτους 9,50 μ.
  6. Στη συνέχεια και σε μήκος 250,00 μ. ανοικτή διατομή μεταβλητού πλάτους (περίπου μέχρι την οδό Αχιλλοπούλου).
  7. Προσαρμογή με την υπάρχουσα κατάσταση και τέλος εργολαβίας.
Αυτά ήταν, σε γενικές γραμμές, τα έργα που είχαν προγραμματιστεί στον Κραυσίδωνα και μετά ξεκινά η αντίδραση διάσωσής του.

Δημοσιεύματα αθηναϊκών εφημερίδων της εποχής για τα επεισόδια στον Βόλο
Το χρονολόγιο των γεγονότων
της περιόδου 1988 – 1995
Ιούνιος 1988: Ανακοινώνεται η έναρξη των έργων για την επικάλυψη του Χειμάρρου Κραυσίδωνα και τη μετατροπή του σε εσωτερικό δακτύλιο κυκλοφορίας αυτοκινήτων.
29 Ιουνίου 1988: Πρώτη ανακοίνωση της Οικολογικής Κίνησης Βόλου, η πρώτη επίσημη αντίδραση για το έργο.
7 Ιουλίου 1988: Ανακοίνωση και συλλογή υπογραφών από κατοίκους της περιοχής για να περάσει έξω από την πόλη ο περιφερειακός δακτύλιος.
21 Ιουλίου 1988: Γίνεται η πρώτη απόπειρα για την έναρξη των έργων που αποτράπηκε από παρόχθιους και οικολόγους.
22 Ιουλίου 1988: Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Μαγνησίας τάσσεται υπέρ της επικάλυψης της κοίτης του Κραυσίδωνα.
26 Ιουλίου 1988: Γίνεται η δεύτερη απόπειρα για την έναρξη των έργων παρουσία αστυνομικής δύναμης, σοβαρά επεισόδια απειλήθηκαν.
29 Ιουλίου 1988: Το Δημοτικό Συμβούλιο Ν. Ιωνίας ζητεί προσωρινή αναστολή των εργασιών. Ο τότε δήμαρχος Ν. Ιωνίας κ. Ανδρέας Βαλαχής προσπαθεί να εξηγήσει στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα το πώς συμφώνησε στην επικάλυψη του Κραυσίδωνα.
9 Αυγούστου 1988: Το Δημοτικό Συμβούλιο Ν. Ιωνίας κρίνει ότι τα στοιχεία που αφορούν στο έργο είναι ανεπαρκή.
27 Αυγούστου 1988: Το Τεχνικό Επιμελητήριο Τμήμα Μαγνησίας τάσσεται υπέρ του έργου.
Αύγουστος 1988: Η εφημερίδα της Νομαρχίας προαναγγέλλει εμμέσως πλην σαφώς τη χρήση βίας με σκοπό την εκτέλεση του έργο. Η ενημέρωση συνεχίζεται πόρτα-πόρτα από την Οικολογική Κίνηση Βόλου με φυλλάδια, και στις γειτονιές με συγκεντρώσεις και συζητήσεις.
Σεπτέμβριος 1988: Το θέμα «Κραυσίδωνας» βγαίνει εκτός Νομού. Ιδρύεται ο Σύλλογος Φίλων του Κραυσίδωνα. Θεωρείται βασική προϋπόθεση η κατασκευή διαφόρων έργων στις ορεινές περιοχές του χειμάρρου, αλλά γι’ αυτά τα έργα δεν είχε προβλεφθεί τίποτα. Για τους παλιότερους, που είχαν ζήσει τις πλημμύρες στον Βόλο-Ν. Ιωνία στις 13.10.1955, το θέμα ήταν κάτι περισσότερο από σοβαρό.
Ιανουάριος 1989: Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ευρωβουλευτές ενημερώνονται για την επιχειρούμενη επικάλυψη του Κραυσίδωνα.
3 Απριλίου 1989: Το Δημοτικό Συμβούλιο Ν. Ιωνίας επανέρχεται και ψηφίζει ομόφωνα κατά της επικάλυψης. Λίγες μέρες αργότερα ακολουθεί και το εργατικό Κέντρο Βόλου που τάσσεται κατά του έργου.
8 Απριλίου 1989: Το ΥΠΕΧΩΔΕ εκδίδει προκαταρκτική περιβαλλοντική μελέτη, που, όπως ήταν αναμενόμενο, εντοπίζει προβλήματα (πρόταση για αλλαγή σχεδιασμού και κατασκευή υπόγειου δρόμου).
Απρίλιος – Μάιος 1989: Ακολουθεί πλήθος ενημερωτικών συναντήσεων με φορείς, κόμματα και συλλόγους και ακολουθούν ανακοινώσεις.
12 Μαΐου 1989: Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Μαγνησίας αποφασίζει να γίνει Δημοψήφισμα. Ο Δήμος Βόλου κατά πλειοψηφία τάσσεται υπέρ του έργου στον Κραυσίδωνα.
27 Ιουνίου 1989: Η πρώτη εκδήλωση στην κοίτη του Κραυσίδωνα όπου τίθεται το ζήτημα της αξιοποίησης συνολικά ως γραμμικού πάρκου.

Ενημέρωση στις γειτονιές από πολίτες που αντιδρούσαν στον σχεδιασμό των έργων στον Κραυσίδωνα
23 Σεπτεμβρίου 1989: Εκδήλωση τοπικών και πανελλαδικών οικολογικών Οργανώσεων στην κοίτη του Κραυσίδωνα. Λίγο αργότερα ανακοινώνεται ότι ο δήμαρχος Βόλου κ. Μιχάλης Κουντούρης είναι υποψήφιος για το Βραβείο «ΑΤΤΙΛΑ» λόγω της εμμονής του στην επικάλυψη του Κραυσίδωνα.
Μάρτιος 1990: Οι φίλοι του Κραυσίδωνα καταθέτουν την πρότασή τους για την ανάπλαση του Κραυσίδωνα και τη μετατροπή του σε χώρο αναψυχής, άθλησης και εκδηλώσεων.
Μάρτιος – Μάιος 1990: Οι συσχετισμοί στα συμβούλια αλλάζουν ενώ διαφαίνεται πλέον ότι το έργο αμφισβητείται. Ο Δήμος Ν. Ιωνίας σταθερά στον αγώνα για την προστασία και ανάδειξη του χειμάρρου.
6 Ιουνίου 1990: Στον αγώνα κατά της επικάλυψης μπαίνουν και οι νεολαίες των κομμάτων ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΕΑΡ.
24 Ιουνίου 1990: Το Τεχνικό Επιμελητήριο Τμήμα Μαγνησίας τάσσεται αντίθετο με την επικάλυψη του Κραυσίδωνα. Ο κλοιός σφίγγει και οι πληροφορίες έλεγαν για αιφνίδια επέμβαση στο ποτάμι.
27 Ιουνίου 1990 ώρα 5:30 το πρωί: Τα ΜΑΤ με πλήρη εξάρτηση περιφρουρούν την κοπή των δέντρων στο ποτάμι. Αμέσως κινητοποιούνται πολίτες και φορείς. Η μάχη δόθηκε με ξύλο και δακρυγόνα. Αρκετοί πολίτες ξυλοφορτώθηκαν, μεταξύ αυτών ο αντιδήμαρχος και μετέπειτα δήμαρχος κ. Στέφανος Φούσκης, ο τότε πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Βόλου κ. Κώστας Καραγιάννης και πολλά μέλη οικολογικών οργανώσεων. Ο τότε νομάρχης κ. Γεώργιος Διδάγγελος, ο τέως δήμαρχος Βόλου κ. Κουντούρης και ο τέως δήμαρχος Ν. Ιωνίας κ. Παύλος Μαβίδης παρακολουθούν από την όχθη τις εξελίξεις.
27 Ιουνίου 1990 ώρα 9:30 το πρωί: Οι εργασίες σταματούν και τα ΜΑΤ αποχωρούν.
28 Ιουνίου 1990: Η καταδίκη των γεγονότων είναι καθολική από σημαντικούς φορείς της πόλης και στις 29 Ιουνίου 1990 το Δημοτικό Συμβούλιο Βόλου τάσσεται υπέρ της ματαίωσης του έργου στον Κραυσίδωνα.
8 Ιουλίου 1990: Οι τρεις Βολιώτες συγκοινωνιολόγοι μηχανικοί Χ. Σκυργιάννης, Γ. Τουλουμάκος και Ν. Τρίμης δημοσιοποιούν τις απόψεις τους με εκτενές άρθρο στην εφημερίδα «Θεσσαλία» με τίτλο «Γιατί δεν αποτελεί λύση ο Κραυσίδωνας».
30 Ιουλίου 1990: Οι παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού Βόλου και της Νίκης δίνουν το δικό τους αγώνα στο Ποτάμι.
Απρίλιος 1991: Η Δημοτική Αρχή Ν. Ιωνίας αποφασίζει την προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση του χειμάρρου. Αντιδρά ο Δήμος Βόλου ο οποίος βλέπει τους παρόχθιους δρόμους (Ζάχου-Αλαμάνας και Καραμπατζάκη) σαν οδικές αρτηρίες.
Δεκέμβριος 1991: Δημοσιοποιείται η «Πολεοδομική Μελέτη – Ζώνη χειμάρρου Κραυσίδωνα» του Γραφείου Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών Μελετών Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες Α.Ε.Μ.
31 Ιανουαρίου 1992: Η ομάδα των Μελετητών Αρχιτεκτόνων Ελένης Γαλλή, Δήμητρας Νικολάου και Δημήτρη Φιλιππιτζής με συμβούλους και ειδικούς συνεργάτες τους κ.κ. Άρη Προδρομίδη, Κώστα Κίτσο, Χαράλαμπο Σκυργιάννη. Κώστα Κατσιφαράκη και Άγγελο Παπαϊωάννου παρουσιάζει στο Δημαρχείο Ν. Ιωνίας τη μελέτη αξιοποίησης και ανάπλασης του χειμάρρου με τον γενικό τίτλο «Το Όνειρο του Κραυσίδωνα». Ο δήμαρχος Βόλου κ. Δημήτρης Πιτσιώρης διαφωνεί με τη μελέτη επειδή οι παρόχθιοι δρόμοι μετατρέπονται σε δρόμους «πειθαρχημένης κυκλοφορίας».
Φεβρουάριος 1992 – Φεβρουάριος 1993: Ο Κραυσίδωνας και η ανάπλασή του συνεχίζουν να αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης.
Μάρτιος 1993: Μετά την αντιπαράθεση επέρχεται συμφωνία για κοινή πρόταση ανάπλασης του χειμάρρου και υποβολή για χρηματοδότηση από την ΕΟΚ, στη βάση της μελέτης «Το όνειρο του Κραυσίδωνα». Στις 09.07.1993 δημοσιεύεται επιστολή του κ. Πιτσιώρη προς τον Κοινοτικό Επίτροπο κ. Παλαιοκρασσά.
5 Αυγούστου 1993: Ενώ οι Φίλοι του Κραυσίδωνα, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και ο Δήμος Ν. Ιωνίας συνεχώς επισημαίνουν το πρόβλημα που θα προκύψει από τη διάνοιξη της παρόχθιας οδού Ζάχου στην πλευρά του Δήμου Βόλου, γίνεται γνωστό ότι η ανάπλαση του Κραυσίδωνα εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα LIFE.
Φεβρουάριος 1994: Κοπή δενδροστοιχίας κατά τη διάνοιξη της οδού Ζάχου.
Ιούνιος 1994: Τα έργα ανάπλασης της παρόχθιας περιοχής από την πλευρά της Ν. Ιωνίας (οδός Καραμπατζάκη και κάθετοι δρόμοι που καταλήγουν σ’ αυτήν) ξεκινούν και ολοκληρώνονται σύμφωνα με όσα περιλαμβάνονται στο «Όνειρο του Κραυσίδωνα» το καλοκαίρι του 1995. Η περιοχή μετατρέπεται σε περιοχή «πειθαρχημένης κυκλοφορίας» με ειδική σήμανση που, επειδή δεν προβλέπονταν στον ελληνικό Κ.Ο.Κ., αντιγράφτηκε από τον γερμανικό.
Έτος 1995: Τα έργα «ανάπλασης» της οδού Ζάχου έχουν σκοπό τη διοχέτευση της κυκλοφορίας γεγονός που εξοργίζει τους κατοίκους.
Νοέμβριος 1995: Οι κάτοικοι της οδού Ζάχου συστήνουν Επιτροπή προκειμένου να διεκδικήσουν τη μετατροπή της οδού Ζάχου σε δρόμο «πειθαρχημένης κυκλοφορίας» και την ανάπλαση της κοίτης του χειμάρρου. Η προσπάθεια αν και αξιόλογη δεν κράτησε για πολύ, η απογοήτευση από την εξουσία της Δημοτικής αρχής Βόλου ήταν εμφανής, από τα κείμενα της εποχής.
Ο Δήμος Νέας Ιωνίας υλοποίησε στο σύνολό του τον κυκλοφοριακό και αναπλαστικό σχεδιασμό για την οδό Καραμπατζάκη και τους κάθετους σ’ αυτήν δρόμους. Ο Δήμος Βόλου προχώρησε στην πλήρη διάνοιξη-διαπλάτυνση της οδού Αριστοτέλους Ζάχου μέχρι την οδό Γιάννη Δήμου με δύο λωρίδες κυκλοφορίας (από τις οποίες η προς τις κατοικίες είναι συνήθως κατειλημμένη από σταθμευμένα αυτοκίνητα) και αμφίδρομη κίνηση στο τμήμα από Λεωφόρο Ειρήνης μέχρι Γιάννη Δήμου. Κατασκεύασε επίσης αμφίπλευρα πεζοδρόμια και σ’ αυτό της πλευράς του χειμάρρου τοποθέτησε σήμανση ποδηλατοδρόμου. Αργότερα τοποθετήθηκαν και δύο ξύλινες πεζοποδηλατογέφυρες που συνδέουν τις όχθες του χειμάρρου.

Το θέμα του Κρυασίδωνα πέρασε τα «σύνορα» της Μαγνησίας
Όμως τα διάφορα συγκοινωνιακά έργα στην περιοχή του Κραυσίδωνα συνεχίστηκαν.
Το 2003 ξεκίνησε και στις αρχές του 2005 δόθηκε στην κυκλοφορία η λοξή γέφυρα στο ύψος του Πλινθοκεραμοποιείου Τσαλαπάτα, ως αποτέλεσμα «Μελέτης διαχείρισης της κυκλοφορίας στην είσοδο της πόλης του Βόλου» που ανατέθηκε στις 29.07.1999 με την απόφαση 36/99 από τον Δήμο Βόλου στον συγκοινωνιολόγο μηχανικό κ. Σταύρο Φραγγινέα.
Το 2005 έγινε η διάνοιξη στις γραμμές του ΟΣΕ, Ζάχου με Παπαδιαμάντη. Ακολούθησε απαλλοτρίωση-διαπλάτυνση ενός μεγάλου τμήματος της οδού Αλαμάνας (έχει μείνει ακόμη αδιάνοικτο (2012) ένα πολύ στενό τμήμα από την οδό Βυζαντίου προς την οδό Κωλέτη/Μητροπολίτου Γρηγορίου) και μεταξύ 18.09.2008 και 20.10.2009 καθαιρέθηκε η παλιά και κατασκευάστηκε νέα γέφυρα για τη σύνδεση των οδών Κωλέτη και Μητροπολίτου Γρηγορίου.
Τον Νοέμβριο 2004 δόθηκε στην κυκλοφορία η μεγάλη γέφυρα που αποκαθιστά τη συνέχεια των οδών Γιάννη Δήμου (στην πλευρά του Βόλου) και Παρασκευοπούλου (στην πλευρά της Νέας Ιωνίας) που εκείνη την περίοδο διανοίχτηκε.
Τέλος Μαΐου 2004, στο πλαίσιο της κατασκευής της Αρτηρίας Παράκαμψης, ξεκίνησε η κατασκευή νέας λοξής γέφυρας που θα συνδέει την οδό Ζάχου με την Αρτηρία Παράκαμψης, στο ύψος του Αγίου Γερασίμου, ένα έργο που αμφισβητήθηκε από πολλούς και συνάντησε έντονη αντίδραση από την πλευρά των πολιτών, Περιβαλλοντικών Οργανώσεων και του Δήμου Ν. Ιωνίας. Τον Ιούλιο του 2004, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων και των προβλημάτων που προέκυψαν με τον ανάδοχο του έργου, αυτό εγκαταλείφθηκε μαζί με τα μπαζώματα και τους αγωγούς που είχαν τοποθετηθεί στην κοίτη του χειμάρρου. Η απομάκρυνσή τους έγινε μέσα στον χειμώνα με πρωτοβουλία των εργαζομένων στον εργολάβο του έργου. Ένα χρόνο μετά, τον Μάιο 2005, η «εργολαβία σκούπα» της Αρτηρίας Παράκαμψης ανέλαβε να ολοκληρώσει το έργο. Ο Δήμος της Ν. Ιωνίας συνεπικουρούμενος από τις περιβαλλοντικές Οργανώσεις κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων. Οι εργασίες συνεχίστηκαν και μετά την εκδίκαση της υπόθεσης που έγινε στις 12-5-2005 και σταμάτησαν αργότερα, αφ’ ενός λόγω προβλημάτων της Αναδόχου Εταιρείας, η οποία τελικά εγκατέλειψε το έργο (και αφ’ ετέρου λόγω σοβαρού τεχνικού προβλήματος στα υψόμετρα, που προέκυψε κατά την εφαρμογή της υπάρχουσας μελέτης.
Έτος 2017 έχουμε τη σύνδεση των οδών Ζάχου και Καραμπατζάκη με την περιφερειακή οδό του Βόλου, μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει δοθεί στην κυκλοφορία.


------------------------
https://e-thessalia.gr/apo-tin-epikalypsi-tou-krafsidona-sto-grammiko-parko-tis-karabatzaki-30chroni-istoria-imerominies-ke-gegonota-dyo-poleon-pou-tis-chorize-ena-potami/

Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017

Συγκλονιστικό γράμμα στον Αμίρ που ήθελε, αλλά δεν κράτησε τη σημαία - Του Γιώργου- Τυρίκου-Εργά

Κυριακή, Οκτωβρίου 29, 2017
                                                                  

Συγκλονιστικό γράμμα στον Αμίρ που ήθελε, αλλά δεν κράτησε τη σημαία
Του Γιώργου Τυρίκου-Εργά



Αγαπητέ Αμίρ 
Δε σε ξέρω, μικρέ μου, και κατά πάσα πιθανότητα δε θα διαβάσεις ποτέ αυτές τις γραμμές. Έμαθα πως χτες δε σε άφησαν να σηκώσεις τη σημαία της χώρας μας -όπου έχεις καταφύγει πρόσφυγας για να γλιτώσεις πόλεμο και φτώχεια- παρόλο που είχες κληρωθεί να το κάνεις. Να ξέρεις πως δεν συμφωνώ με τις παρελάσεις. Παρόλα αυτά νιώθω θλίψη και ντροπή γιατί σκέφτομαι πως σε αδίκησαν. Θέλω να σου πω πως βλέπω τη σημαία μας -γιατί πάλι αν και πιστεύω πως αυτός ο κόσμος θα προχωρήσει μόνο όταν σύνορα και σημαίες δεν μας χωρίζουν- αυτήν την σημαία έμαθα να την αγαπώ και να δακρύζω βλέποντάς την. 

Ο σταυρός πάνω σε αυτή τη σημαία έφερε πάνω του -σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκεία- έναν σπουδαίο επαναστάτη που είπε ένα απλό πράγμα : αγαπάτε ο ένας τον άλλο. Και εννοούσε τους πάντες ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, θρησκεία, ανεξάρτητα από ο,τιδήποτε. Λυπάμαι που δεν εισπράττεις αυτήν την αγάπη. Να ξέρεις πως ο Θεός που λατρεύει αυτή η χώρα είχε εβραϊκή καταγωγή, μιλούσε αραμαϊκά -και όχι ελληνικά-, είναι ξένος και πέθανε και εκεί που ήταν ως ξένος και εξόριστος. Τον σκότωσαν οι παπάδες και οι πολιτικοί της εποχής του γιατί έλεγε αλήθειες.


Το λευκό και το μπλε στη σημαία μου συμβολίζει τη θάλασσα και τον ουρανό. Πάνω σε αυτή τη θάλασσα και κάτω από αυτόν τον ουρανό γεννήθηκε κάποτε -και ας ψυχομαχεί πλέον- ένας πολιτισμός που έβλεπε την ανατολή και δύση με το ίδιο μάτι. Που τολμούσε να ταξιδέψει σε άλλους τόπους και να αναμετρηθεί με τις δυνάμεις του, να ανταλλάξει ιδέες και θεούς και λέξεις, να πάρει και να δώσει ελεύθερα από εμπορεύματα έως συντρόφους. Από τον παππού τον Ιάσωνα στα μέρη της Κολχίδας και τον Οδυσσέα, μέχρι τον Μέγα Αλέξανδρο στην Ινδία και μέχρι τον παππού μου τον σφουγγαρά από την Κάλυμνο στην Τρίπολη. Όλοι ετούτοι ήταν εξερευνητές και θαλασσοπόροι πάνω σε αυτή τη θάλασσα και κάτω από αυτόν τον ουρανό και το σύνορο του ορίζοντα ήθελαν να το σπάσουν. Το «ξένο» για αυτούς -έτσι το βλέπω εγώ- ήταν ευκαιρία για να γίνουν καλύτεροι. Δεν ήταν άγιοι, κάθε άλλο. Άρπαζαν και αυτοί αλλά δεν φοβόντουσαν και να δώσουν. Να θαυμάσουν, να μάθουν. Δεν φοβόντουσαν τίποτα. Δεν υποτιμούσαν το αλλιώτικο – όταν έλεγαν ότι σε κάτι ήταν ανώτεροι το εννούσαν και το έδειχναν. Το ποθούσαν το «ξένο» να το κάνουν μέρος του εαυτού τους. Λυπάμαι που για σένα αυτός ο ουρανός και αυτή η θάλασσα ήταν απλά ένα πέρασμα θανάτου πάνω σε πλαστικές βάρκες διακινητών, ένα υγρό σύνορο-φυλακή, κάτι που σε απειλεί με κύματα και βροχές. Και εσύ δεν ήθελες περιπέτεια. Ήθελες απλά να ζήσεις. Θέλεις απλά να έχεις μια αξιοπρεπή ζωή. Λυπάμαι που σήμερα οι άνθρωποι που ζουν σε αυτόν τον τόπο φοβούνται το ξένο, δεν τολμούν να ταξιδέψουν πέρα από τον ορίζοντα, δεν δίνουν αλλά μόνο παίρνουν ο,τι τους πασάρουν.

Φοβούνται εσένα από άγνοια μην τους «αλλοιώσεις» τον πολιτισμό κι όμως κάθε μέρα είναι στημένοι μπροστά στην τηλεόραση και κουρασμένοι, άμαθοι, δίχως να στοχάζονται καταπίνουν πράγματα που τους αλλώνουν όχι μόνο τις ρίζες τους αλλά την ίδια τους τη ψυχή…Φοβούνται μην τους χαλάσεις τη θρησκεία και έχουν ξεχάσει τι είπε ο επαναστάτης Θεός τους – αυτός ο ξένος ντε…

Σε φοβούνται βέβαια ή καταριούνται μόνο όταν είσαι ξένος και απένταρος. Αχ, Αμίρ, όταν όμως έρχεσαι με γεμάτες τσέπες, πάει ο φόβος, μέχρι και «περάστε παρακαλώ» στη γλώσσα σου θα μάθουν να λένε! 


Πάμε παρακάτω : ο αριθμός των γραμμών στη σημαία μας σχηματίζει νοερά τη φράση «ελευθερία ή θάνατος». Δεν θα σου πω για την ιστορία της σημαίας που από αλλού σχεδιάστηκε και μας επιβλήθηκε, δε θα σου πω το ότι οι άρχοντες αυτού του τόπου πάντοτε έβαζαν άλλους να πεθαίνουν για την «ελευθερία τους» όποτε τους βόλευε μόνο και μόνο για να σκοτώσουν αργότερα τους πραγματικούς αγωνιστές – δε με νοιάζουν αυτά. Με νοιάζει ότι υπήρξαν άνθρωποι που όντως έδωσαν τη ζωή τους για αυτό το ιδανικό. Ξέρω πως και στον τόπο σου υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Πολλοί από αυτούς τους δικούς μας ήταν αγωνιστές και στοχαστές (θα σου αναφέρω για παράδειγμα τα όνοματα Ρήγας Βελεστινλής, Αδαμάντιος Κοραής) που έζησαν και αυτοί σαν εσένα μακριά από μια ελεύθερη πατρίδα και που πάλεψαν και πέθαναν για μια ελευθερία που δεν είναι μόνο δική μας αλλά όσων ανθρώπων θέλουν να είναι ελεύθεροι άσχετα από τη γλώσσα και τον τόπο τους – για ένα πανανθρώπινο ιδανικό.

Ξέρω πολλούς από το Αφγανιστάν που θα έδιναν τη ζωή τους για μια πανανθρώπινη ελευθερία. Είχα την τιμή να τους γνωρίσω. Αυτοί οι άνθρωποι δεν «έμειναν να πολεμήσουν» γιατί κατάλαβαν πως δεν θέλουν να είναι συνένοχοι σε κανένα έγκλημα και πως μόνο η φυγή από το χάος και τη σφαγή αποτελεί μια οδύσσεια ελευθερίας για αυτούς. Μια ελπίδα να κάνουν κάτι με τη ζωή τους που θα προσφέρει στο σύνολο όχι μόνο στο Αφγανιστάν. Είναι θαρραλέοι άνθρωποι, σαν εσένα. Θαρραλέοι μαχητές. Σαν τον παππού μου τον Οδυσσέα που δεν βολεύτηκε στη σπηλιά της μάγισσας και σαν τον παππού μου τον σφουγγαρά που δεν έκατσε με δεμένα χέρια πάνω σε ένα βραχώδες νησί να πεινάει…ξεκίνησαν ένα μακρινό και γεμάτο κινδύνους ταξίδι.

Αγαπητέ μου Αμίρ, θα έχεις νιώσει πως πολλοί δεν σε θέλουν εδώ. Λένε πως ζεις εις βάρος της πατρίδα μας. Αυτοί που το λένε δεν έχουν στοχαστεί στιγμή ποιός και πως σαράντα και πλέον χρόνια στο Αφγανιστάν, στην πατρίδα σου, διατηρεί το χάος, την φτώχεια, την αστάθεια. Δεν ρωτούν στιγμή από που έρχεται το πετρέλαιο στα αμάξια μας, οι πρώτες ύλες για την τεχνολογία που χρησιμοποιούμε καθημερινά ενώ δεν δίνουν δεκάρα να ρωτήσουν το αν τελικά όφελος από τον πόλεμο φτάνει μέχρι την τσέπη τους -γιατί και η Ελλάδα, Αμίρ, είναι μέρος ενός πολεμικού μηχανισμού ενός συστήματος που προσκυνάει και ζητιανεύει- το οποίο αρπάζει τον πλούτο από άλλες χώρες μέ μια παλιά συνταγή : κρατώντας τις χώρες αυτές ρημαγμένες και πουλώντας τους όπλα ή απλά στέλνοντας τις εταιρίες του να ρουφούν σαν τα παράσιτα ο,τι το καλύτερο από εκεί. Δεν θέλουν να παραδεχτούν πως για τον ξεριζωμό σου έχουμε και εμείς συλλογική ευθύνη…

Αμίρ, μικρέ μου φίλε, πιστεύω ότι το να σηκώσεις εσύ αυτήν την σημαία -εσύ ο «αλλόθρησκος», εσύ ο ξένος» θα ήταν τιμή. Γιατί η ουσία αυτής της σημαίας δεν μπορεί να αλλοιωθεί από κανέναν, αντίθετα όταν υψώνεται από τον οποιονδήποτε με αγάπη και χρέος είναι φάρος και ελπίδα. Για όσους ξέρουν να διαβάζουν το χρέος και την ελπίδα, βέβαια, και όσους δεν ζουν βουτηγμένοι στο ψέμα. Ξέρω ότι ζεις πολύ δύσκολα. Είμαι σίγουρος ότι μπορείς. Αμίρ, να βρεις τον δρόμο σου. Μη ξεχνάς ότι ποτέ δεν είμαστε μόνοι. Ελπίζω να βρεις τον τρόπο κάποτε να συγχωρήσεις και να αγαπήσεις αυτόν τον τόπο – έχεις εδώ ανθρώπους που σε θεωρούν ήδη δικό τους και που χαίρονται που είσαι εδώ! Θα υπάρχουν τέτοιο άνθρωποι σε όποιο μέρος του κόσμου και να βρεθείς – κάτω (ή αν θες, πέρα και πάνω) από οποιαδήποτε σημαία. 

Σε χαιρετώ.




****************************************************************
(Ευχαριστώ θερμά το Μπλογκ picasonidis.blogspot.gr που πριν από εμένα ήδη είχε αναδημοσιεύσει το κείμενο αυτό, το οποίο σχεδόν αυτούσιο αναδημοσιεύω.)

Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου 2017

Η αξία του αυτοπεριορισμού

Σάββατο, Σεπτεμβρίου 02, 2017
Ο Yavor Tarinski σε πολλά από τα κείμενα του στο New Compass τονίζει την σημασία του αυτοπεριορισμού σε ένα περιβάλλον άμεσης δημοκρατίας. Αυτό σημαίνει πως οι πολίτες μια δημοκρατικής κοινότητας πρέπει να μπορούν να προστατεύσουν τους τους εαυτούς τους από τους ίδιους, να ορίσουν κάποια όρια στις έτσι και αλλιώς άπειρες επιλογές πολιτικών αποφάσεων.
Αυτός είναι ένας ακόμη τρόπος να πει κανείς πως πραγματική δημοκρατία δεν «απαγορεύεται το απαγορεύεται», αλλά πως οι κανόνες και οι νόμοι που ρυθμίζουν τις ζωές μας δεν επιβάλλονται από κάποια εξωκοινωνική οντότητα (Θεός, το Κράτος, η Φύση, η Αγορά), αλλά από εμάς – τα μέλη της κοινότητας.
Αυτό γίνεται σαφές αν εξετάσουμε την ετυμολογία της λέξης αυτονομία.
Μια αυτόνομη κοινότητα καθορίζει το νόμο του εαυτού της. Κατά κάποιο τρόπο, δημοκρατία είναι πάντοτε αυτοπεριορισμός, καθώς οι άνθρωποι φτιάχνουν πάντοτε νόμους και παίρνουν αποφάσεις που πάντοτε περιέχουν ένα στοιχείο περιορισμού. Όμως αυτοπεριορισμός προχωρά πέρα από αυτό. Όπως το έθεσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης, το δημοκρατικό παράδοξο είναι ακριβώς αυτό: σε μια δημοκρατία, οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν τα πάντα, αν και οι άνθρωποι γνωρίζουν επίσης πως δεν πρέπει να κάνουν τα πάντα.
Στο κείμενο αυτό, θα αναλύσω σύντομα τρείς λόγους που υπογραμμίζουν τη μεγάλη σημασία – ακόμη και αναγκαιότητα – του αυτοπεριορισμού σε μια κοινωνία που δεν κυβερνάται από κρατικό μηχανισμό, αλλά κατευθείαν από τα μέλη της κοινότητας. Φυσικά οι τρεις λόγοι έχουν στενή συγγένεια μεταξύ τους και κατά κάποιο τρόπο, μπορεί να τους διακρίνει κάποιος μεταξύ τους μόνο για θεωρητικούς σκοπούς.
Μιλώντας φιλοσοφικά, η αυτονομία βασίζεται στην κατανόηση πως δεν υπάρχει απόλυτο κριτήριο για την ορθότητα ή την καλοσύνη των πράξεων μας, ακόμα περισσότερο δεν υπάρχει απόλυτο κριτήριο για το νόημα με το οποίο επενδύουμε τις ζωές μας. Δεν υπάρχει εξωτερικός δικαστής που να μας βεβαιώσει αν πράξαμε ηθικά ή όχι, σωστά ή λάθος. Η αυτονομία συνδέεται με τη φιλοσοφική αντίληψη της ζωής και του κόσμου ως πράγματα που δεν έχουν έμφυτο νόημα. Κάθε απόφαση που παίρνουμε, κάθε αξία που επιλέγουμε να υποστηρίξουμε είναι κατά κάποιο τρόπο τυχαία, που σημαίνει πως δεν ανταποκρίνεται σε ένα στέρεο, οντολογικό, «ακλόνητο θεμέλιο» (fundamentum inconcussum). Διαφορετικά δεν θα έπρεπε να αναζητούμε τη δημοκρατία και αυτονομία, αλλά θα έπρεπε να ψάχνουμε αυτό το «θεμέλιο» και να ακολουθούμε τις επιταγές του.
Στο πολιτικό πεδίο, μια αυτόνομη κοινότητα δεν ρυθμίζεται από το Κράτος και τους νόμους του. Τα ίδια τα μέλη της κοινότητας φέρουν την ευθύνη της δημιουργίας των νόμων και της λήψης όλων των σημαντικών πολιτικών αποφάσεων. Επιπλέον το κουβαλάνε συνεχώς και όχι μια φορά κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια. Δημοκρατία είναι το καθεστώς όπου όλα μπορούν να αμφισβητηθούν (ακόμη και αν αυτό δεν συμβαίνει πάντα). Αν κάποιος δεν υποπέσει σε κάποιο μαρξιστικό σφάλμα, σύμφωνα με το οποίο η εξάλειψη των οικονομικών αντιθέσεων θα εξαφανίσει και την ανάγκη πολιτικής συζήτησης και ακόμη και της διαφωνίας, θα καταλάβει πως δεν υπάρχει κανένας λόγος απολύτως για να πιστεύει πως οι αποφάσεις της δημοκρατίας είναι πάντοτε σωστές. Δεν υπάρχει εσωτερικό όριο που μπορεί να αποτρέψει μια δημοκρατική κοινότητα από το να δημιουργήσει ένα ρατσιστικό, σεξιστικό κλπ νόμο. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό είναι συνειδητά και συνεχώς να θέτουμε όρια στις αποφάσεις μας, αναλογιζόμενοι τις συνέπειες που πιθανώς θα έχει στη κοινότητα μας, αλλά και για τις μειονότητες και τις άλλες κοινότητες.
Είναι από τον Μοντεσκιέ και ακόμη από τον Αριστοτέλη πως κάθε πολιτικό καθεστώς δεν λειτουργεί αν δεν δημιουργήσει το τύπο των ανθρώπινων όντων που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Κάθε κοινωνία δημιουργεί τον ανθρωπολογικό τύπο που της ταιριάζει. Μέσα από μια διαδικασία που ο Φρόιντ αποκαλεί μετουσίωση, κάθε πρόσωπο που γεννιέται σε μια συγκεκριμένη κοινωνία αφομοιώνει τις αξίες της, τα σχέδια της, το τρόπο σκέψης και δράσης και αποτελεί μια ταυτότητα «επιλογής», η που του επιβάλλουν, ένα από τους κοινωνικά διαθέσιμους ρόλους.
Είναι ξεκάθαρο πως οι περισσότερες ιστορικές κοινωνίες διαμόρφωσαν τα μέλη τους με την καταπίεση της δημιουργικής τους φαντασίας και της ικανότητας τους για λήψη αποφάσεων. Σε σχεδόν όλες τις κοινωνίες που υπήρξαν, δεν ήταν δυνατό να σκεφτείς πως οι κοινωνικοί κανόνες δεν είναι δίκαιοι. Ήταν αδύνατο ακόμη και να θέσει το ζήτημα, όχι από φόβο ή ωμή βία, αλλά γιατί από το τρόπο που η θεσμική κοινωνία διαμόρφωσε τα μέλη αυτών των ετερόνομων κοινοτήτων, κάνοντας τα κατάλληλα για αυτή.
Αντίθετα μια αυτόνομη κοινότητα δεν καταστέλλει την δημιουργικότητα και τη φαντασία των μελών της, ούτε εξαφανίζει την ικανότητα τους για κριτική σκέψη. Ακριβώς το αντίθετο: για να είναι σε θέση να λειτουργήσει, δημιουργεί άτομα με υψηλές δυνατότητες διαβούλευσης, κριτικής αντίληψης και φαντασίας. Αλλά και το κάνει δίχως να λέει πως τα άτομα αυτά είναι πολύ λιγότερο υποτακτικά και υπάκουα. Αυτό είναι κατ’ αρχήν κάτι καλό, αλλά κουβαλά και ένα κίνδυνο, που μπορεί να ελεγχθεί – αλλά όχι να εξαλειφθεί εντελώς – μέσα από τον αυτοπεριορισμό αυτών των ελεύθερων προσώπων. Μαζί με την καίρια ικανότητα της αμφισβήτησης του νόμου, πρέπει να αναπτυχθεί και η ικανότητα της αποδοχής κάποιου είδους νόμου και ένα υψηλή συναίσθηση της ευθύνης που έρχεται με την ελευθερία.
Ο κίνδυνος είναι το τίμημα για όσους αναζητούν την ελευθερία. Αν θέλουμε να μην είναι πολύ ψηλό το τίμημα, πρέπει να εκπαιδευτούμε από τώρα, με το να αφιερώσουμε τους εαυτούς μα στην εφαρμογή των αρχών του αυτοπεριορισμού και ευθύνης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ιδέα πως όλα είναι δυνατά θεωρείται από την Hannah Arendt σαν ιδέα που ταιριάζει στο ναζισμό. Παρόμοια η ιδέα της απεριόριστης οικονομικής ανάπτυξης είναι βασικό αξίωμα των καπιταλιστικών κοινωνιών μας. Αντίθετα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με κανόνες, όχι γιατί μας το είπε κάποιος, αλλά επειδή το θέλουμε, και γιατί αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας ως συνδημιουργούς αυτών των κανόνων – κάτι που φυσικά δεν ισχύει στις σημερινές κοινωνίες.
Γιάννης Κτενάς
----------------------
Αρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα New Compass. Ο Γιάννης Κτενάς είναι διδακτορικός φοιτητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συμμετέχει στη συντακτική ομάδα της πολιτικής και φιλοσοφικής επιθεώρησης Kaboom.
Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας.

Τρίτη 22 Αυγούστου 2017

Σουμέριοι λογιστές, Φοίνικες έμποροι κι Έλληνες γλεντζέδες – Η επινόηση της γραφής

Τρίτη, Αυγούστου 22, 2017
ἔπεα πτερόεντα
Verba volant, scripta manent (Τα λόγια πετάνε, τα γραπτά μένουν)
Qui scribit, bis legit. (Όποιος γράφει, διαβάζει δυο φορές.)


Τη σύγχρονη εποχή, ειδικά στον δυτικό κόσμο, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι είναι εγγράμματοι. Η γραφή (και η ανάγνωση) θεωρούνται ικανότητες δεδομένες για όλους. Και υπάρχει η (ψευδής όπως θα δούμε) πεποίθηση ότι η επινόηση της γραφής ήταν of the people, by the people, for the people.
Όμως είναι πλέον εξακριβωμένο ότι πριν γίνει ΚΑΙ όργανο της ποίησης, της φαντασίας, της ψυχαγωγίας, της επιστήμης, η “κυριότερη λειτουργία της αρχαίας γραφής ήταν να διευκολύνει την υποδούλωση άλλων ανθρώπινων όντων”.
Αυτή η έκφραση ανήκει στον ανθρωπολόγο Claude Levi–Strauss, ο οποίος αναφέρει και μια σχετική ιστορία απ’ τα ταξίδια του, κάτι σαν παραβολή (μόνο που είναι αληθινή)

Ο Λεβιστρός βρέθηκε στον Αμαζόνιο κι έζησε αρκετό καιρό με φυλές που δεν είχαν ξανασυνασυναντήσει Ευρωπαίους. Όπως είναι φυσικό κατέγραφε τα πάντα στο σημειωματάριο του.
Ο αρχηγός κάποιας φυλής τον ρώτησε τι ακριβώς έκανε μ’ εκείνο το κομμάτι ξύλο (το μολύβι) και γιατί έφτιαχνε εκείνα τα σχέδια. Ο Λεβιστρός του εξήγησε τι είναι η γραφή. Ο αρχηγός εντυπωσιάστηκε και του ζήτησε ένα κομμάτι χαρτί κι ένα μολύβι. Έπειτα φώναξε όλα τα μέλη της φυλής και μπροστά στα έκπληκτα μάτια, στ’ ανοιχτά στόματα, ξεκίνησε να γράφει κι εκείνος, μ’ όλη τη σοβαρότητα που ταιριάζει σ’ έναν αρχηγό.
Βεβαίως αυτά που “έγραφε” δεν ήταν παρά γραμμές, σαν σκουλήκια (έτσι ενωμένα όπως του φάνηκαν τα γαλλικά γράμματα).
Σαν τέλειωσε γύρισε κι έδειξε το γραπτό του στη φυλή. Κι εκείνοι εντυπωσιάστηκαν με την ανωτερότητα του αρχηγού τους, που μπορούσε να κάνει αυτό που κανείς άλλος δεν καταλάβαινε.
Ο αρχηγός, και μόνο αυτός, κατείχε πλέον μια δύναμη υπέρτατη, αυτή της γραφής.

Για να καταλάβουμε τι εννοεί ο Λεβιστρός πρέπει να δούμε πού επινοήθηκε η γραφή. Σε ποιες κοινωνίες, από ποιούς και για ποιο σκοπό χρησίμευε.
Καταρχήν καμία πρωτογονική κοινωνία, κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, δεν είχε γραφή. Η αρχαιότερη (γνωστή) σφηνοειδής γραφή είναι αυτή που δημιουργήθηκε στην αυτοκρατορία των Σουμερίων, όταν κυβερνούσε ο αρχιερέας-βασιλιάς, Ενσί (3.000 π.Χ).
Ανεξάρτητα από αυτούς, χωρίς καμιά επιρροή, ανέπτυξαν γραφή και οι Ινδιάνοι του Μεξικό, στην αυτοκρατορία των Μάγια (600 π.Χ.)
Άλλες πρωτογραφές (επηρεασμένες πιθανότατα από εκείνη των Σουμέριων) ήταν στην Αίγυπτο, στην Κίνα, στην Κοιλάδα του Ινδού, στους Χετταίους και στη Μινωϊκή Κρήτη.
Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των κοινωνιών; Ήταν αυτοκρατορίες ή βασίλεια με ισχυρή πολιτική εξουσία, γραφειοκρατία και οργανωμένη θρησκεία.
Όλες αυτές οι πρωτογραφές ήταν λογογραφικές (σφηνοειδής, ιερογλυφικά, ιδεογράμματα) ή συλλαβικές, όπως η Γραμμική Α και Β.
Τα αρχαία συστήματα γραφής ήταν δυσνόητα και επιτηδευμένα, φτιαγμένα από εξειδικευμένους γραφείς για εξειδικευμένους γραφείς και δεν μπορούσε να τα καταλάβει κανείς άλλος από τους εξειδικευμένους γραφείς. Ήταν ένα εργαλείο εξουσίας για τον εκάστοτε ηγεμόνα -και το ιερατείο.
Όπως γράφει ο Jared Diamond: Οι βασιλείς κι οι ιερείς των αρχαίων Σουμερίων ήθελαν να χρησιμοποιείται η γραφή απ’ τους επαγγελματίες γραφείς για να καταγράφουν τους αριθμούς των προβάτων που είχαν να λάβουν ως φόρους, κι όχι από τις μάζες για να γράφουν ποίηση και να εξυφαίνουν συνωμοσίες”.
~~
Το 90% των πινακίδων από την σουμεριακή πόλη Ουρούκ αποτελούν διοικητικές καταγραφές καταβληθέντων αγαθών, μεριδίων τροφής σε εργάτες και διανομής αγροτικών προϊόντων. Τα υπόλοιπα είναι κυρίως προπαγανδιστικά κείμενα για το μεγαλείο του βασιλιά.
Το 1/3 του συνόλου των πινακίδων της Γραμμικής Β απ’ το ανάκτορο της Κνωσσού αποτελούν λογιστικές καταγραφές προβάτων και μαλλιού.
Κι αφού μπορούμε να διακρίνουμε τον γραφικό χαρακτήρα των γραφέων (λογιστών ουσιαστικά) στις πινακίδες, βρίσκουμε ότι όλα τα σωζόμενα έγγραφα της Γραμμικής Β’ από την Κνωσσό είναι έργο 75 μόνο γραφέων. Ίσως αυτοί να ήταν και οι μόνοι που ήξεραν γραφή.
Όπως φαίνεται οι λογιστές προηγούνται των ποιητών.

Παρόμοιες περιορισμένες χρήσεις χαρακτηρίζουν την αρχαία αιγυπτιακή, μεσοαμερικανική και κινεζική γραφή.
Τα πρώιμα ιερογλυφικά των Αιγυπτίων κατέγραφαν θρησκευτικά και κρατικά προπαγανδιστικά κείμενα, καθώς και λογαριασμούς (παντού υπήρχαν λογιστές).
Τα σωζόμενα γραπτά κείμενα των Μάγια ήταν αφιερωμένα σε προπαγανδιστικά κείμενα και νίκες βασιλέων, καθώς και αστρονομικές παρατηρήσεις των ιερέων (γνώση ιερή, όχι για τον λαό).
Τα αρχαιότερα σωζόμενα κινεζικά κείμενα αποτελούνται από θρησκευτικές μαντείες για δυναστικές υποθέσεις (οι βασιλιάδες και οι ιερείς πάντα πλέουν μαζί).
~~
Οι περιορισμένες χρήσεις και οι περιορισμένοι χρήστες της πρώιμης γραφής υποδεικνύουν τους λόγους για τους οποίους η γραφή εμφανίστηκε τόσο αργά κατά την εξελικτική πορεία των ανθρώπων.
Τα πρώιμα συστήματα γραφής εξυπηρετούσαν τις ανάγκες πολιτικών θεσμών (όπως την τήρηση αρχείων και τη βασιλική προπαγάνδα) σε σύνθετους -και με συγκεντρωτική εξουσία- πολιτισμούς.
Και οι χρήστες ήταν γραφειοκράτες πλήρους απασχόλησης, που έκαναν αυτό και μόνο -ενώ έτρωγαν απ’ τα πλεονάσματα τροφής που παρήγαν οι γεωργοί.
Με πιο απλά λόγια: Η γραφή επινοήθηκε απ’ την ανάγκη των πρώτων βασιλιάδων και ιερέων να ελέγξουν πιο αποτελεσματικά τους υπηκόους και τους πιστούς τους.
Όμως δημιούργησαν ένα όπλο που μπορούσε να στραφεί και εναντίον τους. Η αρχή αυτής της επανάστασης έγινε από τους εμπόρους Φοίνικες, που επινόησαν την πρώτη αλφαβητική γραφή και την μεταλαμπάδευσαν στους Έλληνες, που έγραψαν πολύ πιο ενδιαφέροντα κείμενα.

Με την πτώση του μυκηναϊκού πολιτισμού εξαφανίστηκε η Γραμμική Β (αφού κανείς δεν πλήρωνε πια τους 50 γραφείς που τη γνώριζαν).
Όταν επέστρεψε η γραφή στην Ελλάδα, η νέα γραφή, οι χρήστες της και οι χρήσεις της ήταν πολύ διαφορετικές.
Οι Έλληνες δανείστηκαν το φοινικικό αλφάβητο και το βελτίωσαν με την επινόηση των φωνηέντων. Η αλφαβητική γραφή ήταν πιο εύχρηστη και μπορούσε να μάθει να τη χειρίζεται οποιοσδήποτε.
Η ευκολία της νέας γραφής, σε συνδυασμό με τα νέα πολιτικά συστήματα που αναδύονταν, έδωσαν την ευκαιρία στους ανθρώπους (όχι στους γραφειοκράτες) να γράψουν όσα σκέφτονταν κι αισθάνονταν.
Η ελληνική αλφαβητική γραφή από τη στιγμή της εμφάνισης της έγινε όχημα για την ποίηση και την ψυχαγωγία.
Το πρώτο σωζόμενο δείγμα ελληνικής αλφαβητικής γραφής, χαραγμένο σε αθηναϊκή οινοχόη γύρω στα 740 π.Χ., είναι ένας ποιητικός στίχος που αναγγέλει έναν αγώνα χορού: “Όποιος απ’ τους χορευτές φανεί πιο επιδέξιος στον χορό θα κερδίσει αυτό το αγγείο”.
Το επομένο σωζόμενο δείγμα της, όπως και το πρώτο, δεν αφορά καθόλου σε λογιστικές καταγραφές φόρων και προβάτων, ούτε προπαγανδιστικές ιδέες και θρησκευτικές προφητείες.
Είναι τρεις στίχοι δακτυλικού εξάμετρου χαραγμένοι πάνω σε σκύφο:
“Είμαι το θαυμάσιο ποτήρι του Νέστορα. Όποιος πιει από αυτό το ποτήρι, αμέσως θα τον καταλάβει ο πόθος της καλλιστεφάνωτης Αφροδίτης”. (σκύφος των Πιθηκουσών)
Σκύφος. Πιθηκούσες (Ischia), π.Χ. Σήμερα: Μουσείο Villa Arbusto στο Lacco Ameno στο νησί Ischia, στην Ιταλία.

Τα αρχαιότερα σωζόμενα δείγματα των ετρουσκικών και ρωμαϊκών αλφαβήτων (γεννήματα του ελληνικού) είναι επίσης επιγραφές σε ποτήρια και οινοχόες.
Δεν είναι τυχαίο ότι η νέα γραφή, αυτή που έμαθε ο λαός (of the people, by the people, for the people), είναι συνδεδεμένη εξαρχής με το γλέντι, τον χορό, την ποίηση και τον πόθο.
Αυτές είναι λέξεις που κανείς λογιστής δεν θα μπορούσε να χαράξει στις πήλινες πλάκες του.
~~
Μόνο αργότερα, η χρήση του αλφάβητου, που χάρη στην ευκολία της εκμάθησης του είχε γίνει το όχημα της ιδιωτικής επικοινωνίας, επεκτάθηκε και το υιοθέτησαν για δημόσιους και γραφειοκρατικούς σκοπούς οι κυβερνώντες.
Όπως ακριβώς συνέβη με τη “μαλλιαρή” δημοτική, τη γλώσσα που μιλούσε ο λαός κι απεχθάνονταν οι δικτάτορες, οι επαΐοντες κι οι ιερείς.
~~
Συμπερασματικά: Η γραφή, σαν ζωντανός οργανισμός, μοιάζει να εξελίσσεται κι αυτή, να προσαρμόζεται στον κόσμο όπου γράφεται.
Δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τις ελίτ, αλλά μεταλλάχτηκε, έτσι ώστε να μπορεί να εκφράσει κάθε ιδιαιτερότητα του λαού.
Η ιστορία της ανθρωπότητας μπορεί να εκφραστεί με τον τρόπο της γραφής. Πόσο διαφέρει ένα tweet κάποιου ψευδώνυμου χρήστη από τον Δίσκο της Φαιστού; (που είναι κάποιου ανώνυμου γραφέα.)
Η πιο σημαντική διαφορά είναι αυτή που δίνει το εξελικτικό πλεονέκτημα στη γραφή: Πόσοι μπορούν να τη διαβάσουν; Και πόσοι να τη γράψουν;
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Υλικό άντλησα απ’ το βιβλίο του Jared Diamond «Όπλα, μικρόβια και ατσάλι» (εκδόσεις Κάτοπτρο, μτφ-επ.επιμ: Κατερίνα Γαρδίκα)
--------------------
Πηγήsanejoker
Φωτογραφίες: Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Copyright © 2014-15 Απόψεις επώνυμα™ is a registered trademark.

Designed by Templateism. Hosted on Blogger Platform.